3  Uppskot til  samtyktar um rętt til lųn undir frįveru vegna sjśku hjį bųrnum

A. Upprunauppskot
B. 1. višgerš
C. Oršaskifti viš 1. višgerš
D. Nevndarskjųl
E. Įlit
F. 2. višgerš (Einki oršaskifti)

Įr 2006, ólavsųkudag, legši Jenis av Rana, lųgtingsmašur, vegna Mišflokkin fram soljóšandi

Uppskot

til

samtyktar

 

um rętt til lųn undir frįveru vegna sjśku hjį bųrnum

 

Lųgtingiš heitir į landsstżriš um at kanna, hvussu man viš lóg kann tryggja ųllum arbeišstakarum eins rętt til lųn, tį tey eru heima hjį sjśkum bųrnum, og at leggja fram lųgtingslógaruppskot viš hesum endamįli.  

Višmerkingar:

Av teimum mest eyšsżndu munum, iš eru ķ ymisku sįttmįlunum į arbeišsmarknašinum, sęš burtur frį lųnarmunum, man munurin ķ pensjónsvišurskiftunum vera mest umtalašur og višgjųrdur. Tó rųkist tķverri lķtiš og einki fyri, at politiski myndugleikin og partarnir į arbeišsmarknašinum finna eina viršiliga loysn į hesum ųki fyri tey mongu, sum eru og verša viš svišusoš.

Ein annar munur, iš hetta uppskot Mišfloksins vķsir į, og sum flokkurin vónar, at Lųgtingiš tekur lógvatak saman um at fįa loyst, er tann sjįldsami munur, iš er ķkomin višvķkjandi ręttinum at kunna vera heima hjį sjśkum bųrnum uttan lųnarmiss. Hyggja vit sįttmįlar į arbeišsmarknašinum ķgjųgnum, so er reyši trįšurin hann, at teir sįttmįlar, iš almennu Fųroyar hava gjųrt viš fakfelųg hjį flestu starvsettu sķnum, geva arbeišstakarum rętt til at vera heima hjį sjśkum barni ķ 10 dagar įrliga viš lųn. Og  flestu sįttmįlar geva eisini sama rętt til upp til 20 dagar įrliga, um fleiri bųrn eru.  Dųmi śr sįttmįlaoršing er  hendan: 

… "Stk. 2. Starvsfólk kann fįa frķ viš lųn, tį iš barn/bųrn tess er/eru sjśk, tó ķ mesta lagi ķ 2 dagar hvųrja ferš og ķ mesta lagi tilsamans 10 dagar um įriš. Eigur taš fleiri enn 2 bųrn undir 10 įr, kann taš fįa frķ upp ķ 20 dagar um įriš"…( oršing śr sįtmįla millum magistarafelagiš og taš almenna)

Her er talan um viršismikil ręttindi, men ręttindi, sum tó ikki unnast ųllum ķbśgvum samfelagsins. Kaga vit nevniliga ķgjųgnum sįttmįlarnar į privata arbeišsmarknašinum, so geva hesir ikki slķk ręttindi, tvs. at borgar ķ sama samfelag hava ikki somu ręttindi - ella vit kundu sagt, at bųrn og foreldur hava ikki eins sųmdir, tį um sjśku hjį barni višvķkur.

Leggjast skal afturat, at dųmi er um, at almenni myndugleikin, uttan at viškomandi  felag arbeišstakaranna hevši hetta viš sum sįttmįlaynski, undir sįttmįlasamrįšingum av sķnum eintingum bjóšaši hesar sųmdir til limir felagsins.

Mišflokkurin metir og vónar, at Lųgting og Landsstżri sęr hendan eyšsżnda mismun og vil vera viš til at rętta hann. Hetta kann t.d verša gjųrt viš einari sosialari skipan, ella sum skylda, iš veršur įlųgd  arbeišsgevaranum, ella į  heilt annan hįtt.

1. višgerš 11. august 2006. Mįliš beint ķ trivnašarnevndina, sum tann 17. oktober 2006 legši fram soljóšandi

Įlit 

 

Mišflokkurin hevur lagt mįliš fram tann 29. juli 2006, og eftir 1. višgerš tann 11. august 2006 er taš beint trivnašarnevndini.

 

Nevndin hevur višgjųrt mįliš į fundum tann 21.  og 28. september og 4. og 9. oktober 2006.

 

Undir višgeršini hevur nevndin havt fund viš Fųroya Arbeišarafelag, Havnar Arbeišsmannafelag, S&K-felagiš, Fųroya Arbeišsgevarafelag og Landsfelag Pensjónista, eins og viš landsstżrismannin ķ almanna- og heilsumįlum.

 

Undir višgeršini hevur nevndin bżtt seg ķ ein meiriluta og ein minniluta.

 

Meirilutin (Jųrgen Niclasen, Andrias Petersen, Lisbeth L. Petersen, og  Johan Dahl) vķsir į, at landsstżrismašurin į fundi viš nevndina hevur greitt frį, at hann arbeišir viš mįlinum, og at hann ķ tķ sambandinum ętlar sęr ķ samrįš viš partarnar į arbeišsmarknašinum. Meirilutin hevur eisini višgjųrt spurningin, um hetta er eitt arbeišsmarknašar­mįl ella eitt almannamįl. Sum arbeišsmarknašarmįl hoyrir mįliš til annan landsstżrismann.

 

Av tķ, at landsstżriš į ólavsųku hevur bošaš frį, at arbeitt veršur viš mįlinum, metir meirilutin, at uppskotiš er óneyšugt. Meirilutin tekur tķ ikki undir viš mįlinum og męlir Lųgtinginum frį at samtykkja uppskotiš.

 

Ein minniluti (Annita į Frķšriksmųrk og Finnur Helmsdal) er samdur viš uppskotsstillarunum ķ, at allir arbeišstakarar eiga at hava sįttmįlatryggjašan rętt til at vera heima hjį sjśkum barni ella bųrnum viš lųn. Minnilutin heldur, at her er talan um eitt arbeišsmarknašarmįl, sum tķ eigur at verša avgreitt ķ sambandi viš samrįšingar millum partarnar į arbeišsmarknašinum. Men vķsir taš seg, at mįliš ikki kann avgreišast viš samrįšingum, kann gerast neyšugt at leggja taš fyri tingiš, sum sķšan skal lóggeva um taš. Viš hesum višmerkingum tekur minnilutin ikki undir viš mįlinum og męlir tinginum frį at samtykkja uppskotiš.

 

Ein minniluti (Bill Justinussen) vķsir į, at landsstżrismašurin į fundi viš nevndina hevur vķst į, at śtrokningar hansara vķsa, at samlašu śtreišslurnar av uppskotinum verša 2,6 mió. kr. Minnilutin heldur, at hesar upplżsingar stušla uppskotinum, og tala śtreišslurnar heldur ikki ķmóti at samtykkja uppskotiš.

 

Minnilutin tekur tķ undir viš mįlinum og męlir Lųgtinginum til at samtykkja uppskotiš.

 

2. višgerš 26. oktober 2006. Uppskot til samtyktar fall 3-0-16. Mįliš avgreitt.