Fyrispurningur um garnaveiši

100-18 Fyrispurningur til Jųrgen Niclasen, landsstżrismann, višvķkjandi garnaveiši

Įr 1999, 7. januar, bošaši formašurin frį omanfyri nevnda fyrispurningi frį Dan Petersen, lųgtingsmanni, sum var soljóšandi:

F y r i s p u r n i n g u r

  1. Hvussu mong havtasku- og svartkalvagųrn eru loyvd at hava undir?
  2. Hvussu mong gųrn eru hóskandi fyri stovnsrųkt og veiši?
  3. Hvussu leingi hava gųrn loyvi at standa ķ sjónum?
  4. Hvussu leingi standa gųrnini ķ mešal?
  5. Hvussu leingi livir fiskurin ķ gųrnunum?
  6. Hvat er hjįveišiprosentiš upp į 5 sett eftir, tį partur av hesum fiski ikki er kvoterašur annars?

Višmerkingar
Ķ 1991 var eitt śtlendskt garnaskip tikiš fyri ólógliga veiši undir Fųroyum. Veišan var havtaska og krabbi.

Hetta gav monnum hug at royna hesa veiši, og eru nś 7 garnaloyvir givin. Teir flestu fiska havtasku um veturin og svartkalva summarhįlvįriš.

Kapping er altķš millum veišihęttir, og er hetta viš til at skapa illgruna og misskiljingar.

Kunnu hesir spurningar rudda misskiljingar burtur, samstundis sum tryggjaš veršur, at fiskiskapurin er forsvarligur, so er endamįliš viš teimum rokkiš.

Į tingfundi seinni sama dag varš samtykt uttan atkvųšugreišslu, at fyrispurningurin skuldi svarast.

Į tingfundi tann . 18.  februar svaraši Jųrgen Niclasen, landsstżrismašur, fyrispurninginum soleišis:

Svar

Reglurnar fyri garnaveiši į fųroysku landleišunum eru įsettar ķ kunngerš nr. 105 frį 20. oktober 1995 um fiskiskap eftir havtasku og svartkalva viš gųrnum į ytru landleišini viš seinni broytingum (broytt viš kunngerš nr. 155 frį 28. november 1995). Afturat hesum eru įsetingar um garnaveiši ķ kunngerš nr. 97 frį 10. juni 1996 um fiskiskapin į landleišunum viš fiskifųrum, sum eru skrįsett ķ Fųroyum viš seinni broytingum (broytt viš kunngerš nr.129 frį 27.11.96, kunngerš nr. 23 frį 14.03.97, kunngerš nr. 130 frį 10.07.97 og kunngerš nr. 135 frį 20.08.97).

Sambęrt kunngerš nr. 105 frį 20.oktober 1995 viš seinni broytingum er loyvt ķ mesta lagi fżra skipum at reka beinleišis veiši eftir havtasku og svartkalva. Eisini er loyvt trimum skipum at reka beinleišis veiši eftir svartkalva viš gųrnum og einum skipi at reka beinleišis veiši eftir havtasku.

Ųll 8 garnaloyvini, sum heimild er at lata sambęrt kunngeršini, eru latin.

Sambęrt kunngeršini er loyvt at royna eftir havtasku alt įriš, har dżpiš er meira enn 380 m, uttan fyri 12 fjóršingar śr grundlinjunum vestanfyri 07° 45’0 V og sunnanfyri og vestanfyri eina linju millum knųttstųšurnar: 61° 45’0 N 07° 45’0 V og 60° 30’0 N, 07° 00’0 V og 60° 00’0 N, 06° 00’0 V. Harafturat er loyvi at royna eftir havtasku alt įriš ķ einum kassa eystanfyri.

Loyvt er at veiša svartkalva alt įriš, har dżpiš er meira enn 500 m.

Loyvt er ikki at veiša havtasku og svartkalva į Fųroya Banka og į leišum, har botnfiskaveiša er bannaš eftir reglum um veišibann eftir botnfiskaslųgum. 

Nišanfyri verša spurningarnir frį Dan R. Petersen, lųgtingsmanni, svarašir ķ somu rašfylgju, teir eru settir:

Ad sp. 1: Samsvarandi § 3 stk. 1 ķ kunngerš nr. 150 frį 20. oktober 1995 er garnaskipum į havtasku- og svartkalvaveiši ikki loyvt at seta ella hava standandi ķ sjónum fleiri enn 1400 gųrn, sum eru 27,5 m til longdar, ella um onnur garnalongd veršur nżtt, so mį samlaša garnastrekkiš ikki fara upp um samsvarandi longd.

Ad sp. 2: Taš er ógvuliga ringt at siga, hvussu mong gųrn eru hóskandi fyri stovnsrųkt og veiši av havtasku og svartkalva į ytru fųroysku landleišini. Hetta kemst m.a. av, at talan er um nżggja vinnu, og at tķšarskeišiš, roynt hevur veriš, er stutt. Harafturat er veišiųkiš hjį garnaskipunum stųšugt vķškaš.

Havast mį eisini ķ huga, at undir Fųroyum veršur svartkalvi og havtaska eisini fiskaš av ųšrum skipabólkum. Fiskiskapurin hjį hesum eigur eisini at takast viš, tį iš mett veršur um stovnsrųkt og veiši.

Afturat hesum kemur, at ķ stovnsmetingum og tilrįšingum sķnum roknar Altjóša Havrannsóknarrįšiš, ICES, svartkalvan viš Fųroyar, Ķsland og Eysturgrųnland sum ein og sama stovn. Hetta ger sķtt til, at torfųrt er, at koma viš metingum um hóskandi veišitrżst og veiši fyri svartkalva undir Fųroyum, tķ taš er ikki bert fiskiskapurin ķ fųroyskum sjógvi, sum įvirkar stovnin.

Nevnast kann, at undir višgeršini av lógini um vinnuligan fiskiskap ķ 1998 varš męlt til, at svartkalvaveišan skuldi minka viš 20 prosentum. Hetta var grundaš į eina 3-landa semju millum Fųroyar, Ķsland og Grųnland um umsiting av felags svartkalvastovninum og kongafiskastovninum.

Landsstżriš hevur ikki ķ hyggju at ųkja um tališ av loyvum at fiska svartkalva.

Ad sp. 3: Ķ verandi lóggįvu eru ongar reglur um, hvussu leingi havtasku- og svartkalvagųrn hava loyvi at standa ķ sjónum.

Ad sp. 4: Sambęrt skiparum į garnaskipum, Fiskimįlastżriš hevur tosaš viš, er ymist frį skipi til skip, hvussu leingi gųrnini standa. Ķ royndarfiskiskapinum eftir havtasku į innaru leišini vķsti taš seg, at fręgast fekst burturśr, um gųrnini stóšu einar 2-3 dagar. Hjį garnaskipum į svartkalvaveiši ganga vanliga 3-4 dagar ķmillum, at drigiš veršur.

Ad sp. 5: Fiskirannsóknarstovan upplżsir, at hvųrki her į landi ella ašrastašni eru gjųrdar ķtųkiligar kanningar av, hvussu leingi fiskur, sum kemur ķ svartkalva- og havtaskugųrn, livir. Viš stųši ķ garnaveišini eftir svartkalva og havtasku viš Fųroyar ķ 1990-įrunum er heldur ikki gjųrligt at siga nakaš ķtųkiligt um, hvussu leingi fiskur livir, m.a. tķ at gųrnini standa so leingi ķ sjónum.

Yvirhųvur kann tó sigast, at nógv višurskifti hava tżdning fyri, hvussu leingi fiskur livir, eftir at hann er komin ķ gųrn. Taš veldst m.a. um fiskaslag, dżpi og hita ķ sjónum, hvussu fiskurin kemur ķ ella stendur ķ gųrnunum. Hetta hevur tżdning fyri, nęr hann gerst strongdur og doyr. Botnurin į leišini, roynt veršur į, hevur eisini tżdning fyri, hvussu leingi fiskurin livir. Veršur t.d. roynt į gįggu- ella įllabotni, eru stųrri lķkindi fyri, at fiskur er gįggu- ella įllasogin, tį drigiš veršur.

Samanumtikiš er mest sannlķkt, at fiskur livir ręttiliga stutt eftir, at hann er komin ķ gųrn – kanska bara nakrar fįar tķmar.

Ad sp. 6: Garnaveiša eftir svartkalva og havtasku var upprunaliga ikki ętlaš at umfata fiskaslųgini undir tįverandi kvotuskipan į fųroysku landleišunum. Tķ varš ķ kunngerš nr 150 frį 20. oktober 1995 įsett, at hjįveišan av toski, hżsu, upsa, kongafiski ikki mį fara upp um egnu kvotu hjį hvųrjum skipi sęr, og at hjįveišan av ųšrum fiskaslųgum ķ mesta lagi mį vera 5 prosent av vektini av veišinųgdini fyri hvųnn tśr.

Hjįveišireglurnar eru ikki broyttar, sķšani fariš varš frį kvotuskipan til fiskidagaskipan į fųroysku landleišunum.

Nevnast kann, at ķ Fiskimįlastżrinum veršur ķ lųtuni arbeitt viš at endurskoša reglurnar fyri garnaveiši į fųroysku landleišunum, herundir hjįveišireglurnar.

Til tess at fįa garnaskipini undir eina fiskidagaskipan hevur Fiskimįlastżriš bišiš Skipanarnevndina višgera mįliš.

Mįliš avgreitt.