Uppskot

 

til

 

løgtingslóg um broyting í løgtingslóg um meirvirðisgjald

§ 1

Í løgtingslóg nr. 136 frá 8. september 1992 um meirvirðisgjald, sum seinast broytt við løgtingslóg nr. 50 frá 16. mai 2006, verður gjørd henda broyting:

§ 12, stk. 1, litra I verður strikað. 

§ 2

Henda løgtingslóg kemur í gildi 1. juli 2007.

Kapittul 1. Almennar viðmerkingar

 Arbeiðsløn til bygging og umvæling av egnum bústaði:

Frá 1. januar 1998 at rokna varð mvg-lógin broytt soleiðis, at arbeiðsløn til bygging og umvæling av egnum bústaði varð frítikin fyri MVG. Endamálið við lógarbroytingini var, at mvg'ið á tænastuvinnuni og smáídnaðinum skuldi lækka, og hetta skuldi “lækka kostnaðarstøðið sum heild, fáa lønsemi aftur í vinnuna, skapa nýggj arbeiðspláss og bøta um trupulleikarnar hjá sethúsaeigarunum”, sum sagt var í viðmerkingunum til lógaruppskotið.

Føroya Arbeiðsgevarafelag, Føroya Handverksmeistarafelag og annars øll vinnufeløg mæltu frá, at henda lógarbroyting varð gjørd - og serliga á henda hátt. Feløgini sóu frammanundan, at henda lógarbroyting fór at geva stórar umsitingarligar trupulleikar, og at skipanin kom í ósamsvar við meginreglurnar í mvg-skipanini um neutralitet í mun til uttanríkishandil, vinnustruktur og nýtsluval.

Eisini umsitingin var ímóti við á leið somu grundgevingum sum vinnufeløgini. Harafturat vísti umsitingin á, at lógarbroytingin fór at hava við sær fløktari umsiting og meira eftirlit.

Síðani lógarbroytingin kom í gildi hevur fleiri ferðir bæði frá vinnu og umsiting verið víst á, at lógin avlagar vinnuna, er ómøgulig at umsita bæði hjá vinnu- og skattamyndugleikum, og stuðlar ikki bara føroyskari, men eisini útlendskari vinnu.

Avlagandi:

Lógin virkar avlagandi á tann hátt, at bara avtalur, sum sethúseigarin sjálvur ger við veitara av tænastum til bygging ella umvæling av egnum bústaði, kunnu deilast upp í tilfar og lønarpart, og lønarparturin kann í hesum førinum vera uttan mvg. Hinvegin, um høvuðsentreprenørur hevur undirentreprenørar (t.d. byggibúning, elektrikarar, snikkarar), fakturera hesir alla rokningina við mvg til høvuðsentreprenørin, tí talan er um tveir vinnurekandi. Rokningin víðari til privatpersónin frá entreprenørinum er framvegis uttan mvg av hansara arbeiðsløn, men høvuðsentreprenørur kann ikki fakturera rokning frá undirentreprenøri víðari til keyparan uttan mvg.

Føroya Arbeiðsgevarafelag hevur eisini í skrivi víst á, at ógreiðu reglurnar hava við sær, at kappingin ikki verður á jøvnum føti. Tey feløg, sum tora best at nærkast eggini á lógarásetingunum, hava ein greiðan kappingarfyrimun. Feløg, sum hinvegin vilja tryggja sær, at tey bera seg rætt at í mun til lógina, hava skerdar møguleikar innan sethúsavirksemi.

Ómøgulig at umsita:

Vinnufyritøkur skulu t.d. halda skil á, hvussu stórur lønarparturin er í einstøku vørunum, teir selja til sethúsabygging ella sethúsaumvæling, og ofta verður talan um truplar metingar.

Toll-og skattstova Føroya skal hava eftirlit við, at talan er um avtalu, sum sethúsaeigarin sjálvur ger við veitara. Stovnurin skal kanna, um tær metingar, vinnufyritøkurnar gera av lønarpartinum, eru rættar. Eisini skal kannast eftir, at útreiðslurnar ikki eru til annað enn sethús til egnan bústað.

Stuðla útlendskari vinnu:

Tað tykist at blíva meira og meira vanligt, at privatpersónur (sethúsaeigari) gevur øðrum persóni fulltrú at umboða seg í øllum liðum í gerð ella umvæling av húsum til egnan bústað. Hetta ger tað munandi lættari at keypa vørur uttanlands og samstundis  fáa lønarpartin mvg-frían. Skipanin stuðlar soleiðis ikki einans føroyskari, men eisini útlendskari vinnu.

Taka av undantakið:

Við hesum uppskoti verður undantakið í mvg-lógini tikið av, og veittur verður ístaðin ein stuðul eftir serligari lóg.

Broytingin merkir, at vit fáa eina reinari mvg-lóg. Stuðulin, sum higartil hevur verið fjaldur í mvg-skipanini, verður avmarkaður nakað og gjørdur sjónligari. Eisini verður eftirlitið styrkt og harvið møguleikarnir fyri misbrúki minkaðir.

Kapittul 2. Avleiðingar av lógaruppskotinum
Tað ber ikki til at siga við vissu, hvørjar fíggjarligar avleiðingar uppskotið um at strika mvg-frítøkuna fyri lønir til bygging og umvæling av egnum bústaði hevur fyri landskassan, men mett verður, at undantakið árliga kostar landskassanum 50-60 mió. kr. Hetta talið skal tó takast við stórum fyrivarni.    

Umsitingarliga hevur uppskotið við sær, at eingin eyka umsiting fer til eftirlit av hesum vørum í meirvirðisgjaldshøpi hjá avgjalds- og tollmyndugleikum og handilsvinnuni. Umsitingin av hesum vørum og tænastum verður nú ikki øðrvísi enn fyri aðrar vørur og tænastur, har meirvirðisgjald er álagt.

Lógaruppskotið hevur ongar avleiðingar fyri umhvørvið. Lógaruppskotið hevur heldur ongar sosialar avleiðingar og ongar avleiðingar í mun til altjóða avtalur og reglur.   

	Fyri landið/lands- myndugleikar	Fyri kommunalar myndugleikar	Fyri pláss/øki í landinum	Fyri ávísar samfelagsbólkar/ felagsskapir	Fyri vinnuna
Fíggjarligar/ búskaparligar avleiðingar	Ja	Nei	Nei	Ja	Ja
Fyrisitingarligar avleiðingar	Ja	Nei	Nei	Nei	Ja
Umhvørvisligar avleiðingar	Nei	Nei	Nei	Nei	Nei
Avleiðingar í mun til altjóða avtalur og reglur	Nei	Nei	Nei	Nei	Nei
Sosialar avleiðingar				Nei

Kapittul 3. Serligar viðmerkingar

Til § 1

Við hesi broyting verður skotið upp, at meirvirðisgjaldsundantakið fyri lønir til bygging og umvæling av egnum bústaði verður strikað.

Til § 2

Lógin fær virknað tann 1. juli 2007.