Uppskot

 

til

 

lųgtingslóg um landsjųrš

 

Jųrš hjį tķ almenna

§ 1. Eftir reglum, nevndar nišanfyri, fyrisitur Bśnašarstovan, sum er stovnur undir landsstżrismanninum, alla almenna jųrš, iš ikki veršur fyrisitin av ella er skrįsett sum ogn hjį ųšrum almennum stovni, herundir  kommununum.

 

Jųrš ķ festi

§  2. Bśnašarstovan hevur rętt til at lata almenna jųrš ķ festi.
Stk. 2. Festiš stendur viš so leingi, festarin er į lķvi, tó ķ mesta lagi til hann hevur fylt 70 įr.
Stk. 3. Jųrš kann verša latin ķ festi ķ eitt avmarkaš styttri įramįl.
Stk. 4. Festitreytirnar verša įsettar ķ einum festibręvi. Festibrųvini skulu gjųlla skila til, hvat hoyrir til festiš. Bśnašarstovan ger reglur um fyrisettar festitreytir, sum landsstżrismašurin skal góškenna.
Stk. 5. Raksturin av festum kann verša lagdur ķ partafelag ella smįpartafelag, sum festarin eigur. Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur hesum višvķkjandi.

   

§  3.  Festarin rindar ųll gjųld, sum hvķla į festinum, og rindar festileigu. Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur fyri, hvussu leigan veršur įsett.

 

 

Festaraskifti

§ 4.  Festarar hava rętt til at avhenda festibrųvini til fólk. Treytir fyri hesum er, at tey lśka krųvini til jaršarbrśkskunnleika. Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur um hesi krųv.  Bśnašarstovan skal góškenna avhendingina av festibrųvum.  Įšrenn Bśnašarstovan góškennir avhendingina, skal Bśnašarstov- an kunna Bśnašargrunnin um ętlanina, soleišis at Bśnašargrunnurin fęr hųvi til at tryggja sęr vešrętt ķ festibręvinum fyri viškomandi lįn, sbr. stk. 5.

Stk.  2. Avhendanin minkar ikki um ręttin hjį fyrisitingini at fremja tiltųk eftir lógini, uppi ķ hesum at taka festibręviš aftur.

Stk.  3. Rętturin at avhenda festibrųvini fevnir  ikki um śtleiging ella tķlķkt.

Stk. 4. Ger vešhavari sķn vešrętt galdandi ķ festibręvinum, ella tį iš festari doyr, skal vešhavarin ella bśgviš eftir festaran, įšrenn eitt įr er gingiš, avhenda fólki, sum lżkur krųvini til jaršarbrśkskunnleika, festibręviš. Stk. 5. Veršur įsetta freistin at avhenda  festibręviš ikki hildin, kann Bśnašarstovan taka festibręviš aftur. Vešhavarin ella bśgviš eftir festaran hevur rętt til endurgjald sambęrt § 5, stk. 4 og 5.

Stk. 6. Soleišis, sum Bśnašargrunnurin hevur latiš festara lįn, įšrenn henda lóg er komin ķ gildi, kann grunnurin tryggja sęr, at hann kann fįa 1. vešrętt ķ festibręvinum og fųstu ognunum į avvaršandi festi, tį iš ognir verša yvirtiknar sambęrt § 6, stk. 1.

Stk. 7. Festi kann verša lagt saman viš ųšrum festi, og festi kann verša bżtt sundur, um umstųšurnar tala fyri tķ. Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur hesum višvķkjandi.   

 

Festitreytir

§ 5. Tann, iš hevur landsjųrš ķ festi, skal hava bśstaš sķn, har festiš er. Bśnašarstovan kann ķ serstųkum fųrum loyva undantaki frį hesum. Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur um bśstaš hjį festara og um  mųgulig undantak frį hesum.
Stk. 2. Bśnašarstovan hevur eftirlit viš festinum. Veršur stašfest viš eftirliti ella į annan hįtt, at treytirnar višvķkjandi bśstaši og festileigu ikki verša hildnar, at krķatśr og- ella  jųrš veršur misrųkt, ella um festarin ikki heldur sķnar lįnsskyldur til Bśnašargrunnin fyri lįn, sum eru tikin, įšrenn henda lóg er komin ķ gildi, skal Bśnašarstovan taka stųšu festarans til višgeršar og įleggja festara at fįa višurskiftini viš festinum ķ ręttlag. Veršur įheitanin ikki fylgd, kann Bśnašarstovan siga festimįliš upp.
Stk. 3. Noktar festarin eftirlitinum upp- lżsingar sambęrt stk. 2, kann Bśnašarstovan siga festimįliš upp.

Stk. 4.  Tį iš festimįl er uppsagt eftir stk. 2 ella 3, kann Bśnašarstovan krevja, at bygningar verša avhendašir, sum eru ogn festarans, men eru knżttir at rakstrinum, sambęrt § 11, stk. 6. Avvaršandi festari hevur rętt til endurgjald fyri bygningarnar, sum verša avhendašir į henda hįtt.

Stk. 5. Endurgjaldiš sambęrt stk. 4 veršur įsett av metingarfólki, sum Bśnašarstovan og festarin śtnevna ķ felag. Endurgjaldiš veršur sett ķ mun til samlaša sųluviršiš fyri festiš. Semjast partarnir ikki at velja metingarfólk, velur sorinskrivarin metingarfólkiš.  

Stk. 6. Er talan um ķtak um helvtarbżti, sambęrt § 11, stk. 2 og 3, veršur helvtarpeningur av metingarviršinum at rinda į festikontu.

 

Festiręttindi

§ 6. Bśnašarstovuni veršur givin heimild at selja festara innistųšu, sethśs, fjós og ašrar bygningar viš hóskandi undirlendi, sum hoyra til festiš. Undantiknir keypsręttinum eru bygningar o.a., sum hava serligan fornfrųšiligan ella annan tżdning fyri landiš at eiga. Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur višvķkjandi sųlu til festara, uppi ķ hesum, hvat er undantikiš at kunna seljast. 

Stk. 2. Festarin hevur rętt til at nżta festiš viš lunnindum, harķmillum veiširęttindi av festinum, rętt til at fiska ķ įum og vųtnum, og torvskuršar- og kolanįmsrętt til egna nżtslu.

Stk. 3. Festarin hevur rętt til at leiga ųšrum lendi til fóšurframleišslu og harķmillum lendi at dyrka til fóšurframleišslu fyri eyga, trašir og trašarstykkir, og stykkir til urtagaršsbrśk. Slķk leigumįl eru avmarkaš til at galda ķ mesta lagi 20 įr ķ senn.

Stk. 4. Festarin hevur rętt til at leiga veiširęttindi, undir hesum fuglabjųrg og uršar, tó ķ mesta lagi fyri 1  įr ķ senn. Leiguinntųkur fara til festaran sjįlvan.  Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur um rętt hjį festara til leigu av lendi og veiširęttindum, um nżtslu av lendi v.m. og um leiguįramįl.  

 Stk. 5. Fólk, sum eru įhugaš at leiga lendi frį festara, og sum eru bśsitandi ķ somu markatalsbygd, sum festarin, sum hevur lendi at leiga śt, hava frammķhjįrętt at leiga lendiš. 

 Stk. 6. Reglurnar ķ § 7, stk. 3 til 5 eru somuleišis galdandi fyri ųll leigumįl sbrt. § 6, stk. 3.

 

Leigan av  landsjųrš

§ 7. Sum undantak kann Bśnašarstovan sjįlv taka upp mįl at leiga lendi burtur av landsjųrš til fóšurframleišslu og har ķmillum lendi at dyrka til fóšurframleišslu. Harumframt hevur Bśnašarstovan heimild til at leiga śt trašir og trašarstykkir, stykkir til urtagaršsbrśk, grundstykkir til hśsabygging, vinnu-, ķtróttar- og frķtķšarendamįl og almenn endamįl o.a. fyri  įvķsa tķš. Leiguinntųkur verša fluttar į festikontu. Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur um virksemiš hjį Bśnašarstovuni um leigu av landsjųrš v.m. .
Stk. 2. Įšrenn jųrš veršur śtleigaš burtur av einum festigarši ella leigutrųš, skal festarin/leigarin  verša eftirspurdur.

Stk. 3. Veršur jųrš śtleigaš sambęrt stk. 1, skal Bśnašarstovan fyrst ętla um, um taš at leiga lendi, skašar festiš. Bśnašarstovan skal ansa eftir, at jųrš ikki veršur innlųgd av haganum, so leingi innlųgd jųrš er, iš ikki veršur nżtt samsvarandi treytunum ķ leigusįttmįlanum.

Stk. 4. Leigusįttmįli veršur gjųrdur, sum tilskilar, hvat lendiš skal verša brśkt til, og įsetur leigutreytir. Eisini skal verša sett ķ leigusįttmįlan, hvųrjar fylgjur taš fęr, veršur lendiš ikki brśkt samsvarandi sįttmįlanum, og um treytirnar annars ikki verša  hildnar.
Stk. 5. Leiguavtala sbrt stk. 1 fellur burtur ella kann verša sųgd upp, tį iš:

1)	leigari doyr, og hjśnafelagi ikki er eftir hann,
2)	felag stendur sum leigari, og felagiš veršur avtikiš ella veršur óvirkiš, ella.
3)	leigarin ikki fylgir teimum treytum, sum įsettar eru ķ sįttmįlanum ella lóggįvuni annars.

 

§ 8. Hvųrja ferš eitt leigumįl er at enda komiš, letur Bśnašarstovan leigumįliš kanna og tekur stųšu til, um grundarlag er fyri endurgjaldskravi móti seinasta leigara.

 

Sųla av  landsjųrš

§ 9. Bśnašarstovuni veršur heimilaš burtur av landsjųrš at selja jųrš til almenn endamįl, grundstykkir til hśsabygging, handils- og ķdnašar-, havbśnašar-, ķtróttar- og frķtķšarendamįl o.a.  Įšrenn jųrš veršur seld burtur av einum festigarši ella leigutrųš, skal festarin/leigarin verša eftirspurdur. Keypspeningurin veršur fluttur į festikontu.
Stk. 2. Verša ųki seld til slķk endamįl, sum nevnd eru ķ stk. 1, skal Bśnašarstovan ansa eftir at selja ódyrkaša jųrš fram um dyrkaša, og jųrš, sum er óvanda dyrkilendi fram um gott lendi. Bśnašarstovan skal somuleišis ansa eftir, at ikki verša seld ųki, iš liggja soleišis fyri, at sųlan skašar ella minkar um viršiš į grannajaršarbrśki meira, enn neyšugt er.
Stk. 3. § 7, stk. 2 er eisini galdandi sųlum višvķkjandi
Stk. 4. Saman viš keypsprķsinum veršur kravd avloysing fyri bit.

 

Endurgjald til festarar og jaršarprķsir

§ 10. Tį iš Bśnašarstovan selur til byggigrundir ella tķlķkt burtur av dyrkašari jųrš, hevur hagin/festarin rętt til endurgjald, sum svarar til avloysing fyri bit, eftir § 37 ķ Hagalógini. Eisini hevur hagin/festarin rętt til endurgjald fyri mistar/skerdar mųguleikar fyri fóšurframleišslu ķ summarhįlvuni.  Landsstżrismašurin įsetur ķ kunngerš nęrri reglur um, hvussu endurgjald hesum višvķkjandi veršur įsett.

 

§ 11. Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur um, hvussu jaršarprķsir, prķsir fyri bygningar į festum, gjųld fyri avloysing av biti, prķs fyri innistųšuna o.a. og gjųld fyri leigu av jųrš verša įsett. Somuleišis įsetur landsstżrismašurin sakargjųld, sum Bśnašarstovan kann krevja.

 Stk. 2. Ķ teimum fųrum, har festarar sjįlvir keypa bygningar į festum viš hóskandi undirlendi, kann hetta gerast į tvinnar hęttir:

1)      viš at festarin rindar fyri undirlendiš og helvtina av metingarvišinum į bygningunum, įsett av metingarfólki, sum veršur śtnevnt av sorinskrivaranum. Gjald fyri bygningar skal rindast į festikontu, ella

2)      viš at festarin rindar fyri undirlendiš.

 Stk. 3. Bygningar, sum verša yvirtiknir eftir stk. 2, nr. 2, skulu hava tinglżst ķtak um, at nęstu ferš bygningarnir verša seldir /avhendašir, skal festarin, bśgviš eftir festaran ella vešhavari ella annar, sum yvirtekur bygningarnar į tvingsilssųlu, rinda helvtina av sųlupeninginum av sųluni į festikontu, tó ķ minsta lagi helvtina av metingarviršinum į bygningunum, iš metingarfólk, sum sorinskrivarin śtnevnir, įsetir.

Stk. 4. Fyri keyp av bygningum sambęrt stk. 2 og 3, sum hava fingiš fķgging av festikontu, er galdandi, at henda upphęddin skal endurrindast fyri seg. Upphęddin veršur tó nišurskrivaš ręttlinjaš yvir 25 įr.

Stk. 5. Tį iš bygningar, sum festari hevur keypt sambęrt stk. 2, nr. 2 og stk. 3, verša vķšariseldir, kunnu ķlųgur, sum festarin hevur gjųrt, sķšani hann tók yvir bygningarnar, mótroknast ķ sųlupeninginum. Mótrokningin, sum er ķlųguupphęddin, nišurskrivaš ręttlinjaš yvir 25 įr, er treytaš av, at festarin kann skjalprógva ķlųguupphęddina.

Stk. 6. Eisini er galdandi fyri bygningar, sum verša yvirtiknir eftir stk. 2, at teir skulu hava tinglżst ķtak um, at teir eru knżttir at rakstrinum į festinum. Hetta er tó ikki galdandi fyri sethśs. Ķtųkini um tilknżti til raksturin į festinum kunnu verša strikaš eftir góškenning Bśnašarstovunnar og eftir gjųllari įsettum reglum frį landsstżrismanninum hesum višvķkjandi.

 

Gildiskoma

   § 12. Henda lųgtingslóg kemur ķ gildi, tį taš ķ kunngerš veršur įsett av landsstżrismanninum.  .
Stk. 2. Samstundis fer śr gildi lųgtingslóg nr. 20 frį 17. mai 2004 um landsjųrš.

Stk.  3. Reglur, įsettar viš heimild ķ tķ ķ stk. 2 nevndu lóg, eru galdandi viš teimum ķ hesi lóg fylgjandi broytingum, til tęr verša broyttar, settar śr gildi, ella til ašrar reglur, givnar viš heimild ķ hesi lóg, verša settar ķstašin.

Kap. 1. Almennar višmerkingar

 

Endamįl og orsųk til lógaruppskotiš
Sum kunnugt hava royndir veriš gjųrdar seinastu įrini at broyta og endurskoša landbśnašarlóggįvuna, og var eitt framstig hesum višvķkjandi 1. januar 2005, tį iš nżggj lóg um landsjųrš og lóg um Bśnašargrunn vóru samtyktar, og samstundis fóru śr gildi Lov om landbrugets fremme frį 1937 og lóg um landsjųrš frį 1989. 

Tęr broytingar, iš tį vóru gjųrdar, snśšu seg ķ hųvušsheitum um at taka av Jaršarrįšiš og leggja umsitingina viš jaršarlóggįvuni til stovn undir landsstżrismanninum. Višurskifti višvķkjandi lįnsfķgging til landbśnašin vóru lųgd til Bśnašargrunnin. Viš teirri lógarbroytingini fekst m.a. skilnašur millum grunnin og jaršarumsitingina.

Taš eru tó framvegis fleiri višurskifti ķ lóggįvuni, sum tųrva endurskošan, og veršur  tķ męlt til hesar broytingar, sum nś verša skotnar upp.

 

Avhenda festibręv og taka yvir bygningar

Viš taš, at festari fęr mųguleika fyri at eiga allar ognir į festinum, samstundis sum hann kann avhenda (og soleišis eisini vešseta) festibręviš, fęr festarin ognarrętt yvir bęši ognum į festinum og ręttinum at sita viš festinum. Viš hesum fęr hann eisini avgerandi įvirkan į, hvųr kann taka yvir eftir hann. Višurskiftini hjį einum festara kunnu soleišis meira verša javnborin viš višurskiftini hjį ųšrum vinnurekandi.

M.a. kunnu nevnast mųguleikar fyri at vešseta ognir og festiręttindir, sum gera taš, at festarar į jųvnum fųti viš ašrar kunnu gera ķlųgur ķ virksemiš į festinum, tķ ognarrętturin er hjį festarunum sjįlvum.

 

Leiga av lendi til fóšurframleišslu

Fleiri dųmi eru um, at landsjųrš liggur ónżtt, og sum er vęl egnaš at velta upp śr nżggjum, og sum soleišis kundi veršiš nżtt sum slóttubųur hjį bóndum, sum mangla lendi til fóšurframleišslu.

Skulu mjólkneytahaldini mennast, er neyšugt, at mųguleikarnir gerast betri hjį bóndum at sleppa fram at slķkum lendi, sum hóskar til dagsins amboš og arbeišslag.

Fyri at gera hesar umstųšur betri, er heimild veitt fyri, hjį festarum at leiga ųšrum lendi til fóšurframleišslu og har ķmillum lendi at dyrka viš fóšurframleišslu fyri eygaš. Hildiš veršur, at henda įseting samstundis kann verša viš til at gera atkomumųguleikarnar hjį ųšrum bóndum betri at koma fram at egnašum dyrkilendi, sum liggur til eitt festi, av tķ at bįšir partar sķggja sęr fyrimun av tķ, at lendiš veršur nżtt.

Umframt heimildina, sum Bśnašarstovan hevur ķ lógini, sum er at leiga śt lendi til m.a. trašir og trašarstykkir, grundstykkir til hśsabygging o.a., veršur heimild eisini veitt Bśnašarstovuni fyri undantaksvķs at leiga śt lendi til fóšurframleišslu og har ķmillum lendi at dyrka viš fóšurframleišslu fyri eyga. Hetta, sum eina stašfesting av, at atkomumųguleikar skulu vera fyri at koma fram at góšum lendi til fóšurframleišslu. Havast skal ķ huga, at hetta bert er undantak og bert ķ teimum fųrum, tį iš festari sjįlvur ikki nóg nógv brśkar lendiš til fóšurframleišslu og ella ikki hevur gagnnżtt teir mųguleikar, iš eru į festinum fyri at leiga śt til ašrar bųndur, sum tųrva lendi til fóšurframleišslu og har ķmillum eisini dyrkilendi til fóšurframleišslu. Dyrkaš lendi, sum t.d. bert veršur nżtt sum bit hjį seyši og ikki veršur nżtt til slįttur, er dųmi upp į lendi, sum ikki veršur gagnnżtt nóg vęl.
 

Kęruręttur til landbśnašarstevnur

Višvķkjandi landbśnašarstevnunum veršur skotiš upp, at kęrurętturin til landbśnašarstevnu veršur verandi, tį iš um leigu og sųlu av jųrš ręšur sbr. §§ 9 og 11 ķ verandi lóg um landsjųrš. Av tķ, at taš verša festararnir sjįlvir, sum hava heimild at avhenda festibręviš, veršur kęruręttur til landbśnašarstevnu ķ hesum fųri ikki hildin vera neyšugur, tķ sjįlvt festiskiftiš kemur ikki undir avgerš hjį Bśnašarstovuni. Tķ veršur hildiš vera ręttast, at kęrurętturin til landbśnašarstevnurnar fellur burtur ķ sambandi viš festiskifti. Mųguleiki veršur tó framhaldandi at kęra fyrisitingarligar avgeršir ķ ašrar mįtar višvķkjandi sjįlvum festiskiftunum til Vinnumįlarįšiš. Mųguleikin at fara ręttarvegin veršur eisini til stašar. 

 

Prķsįseting į ognum į festum

Spurningurin um, hvųnn prķs festarar skuldu rinda fyri at yvirtaka ognir į festinum er torgreiddur at svara. Ķ flestum fųrum eru taš festararnir sjįlvir ella forfedrar teirra, iš hava bygt t.d. fjós, hoyggjhśs o.a. og rindaš hetta sjįlvir yvir egnan rakstur, og vanliga viš fķgging śr Jaršargrunninum/Bśnašargrunninum. Tķ kann taš av rųttum tykjast órķmiligt, at festararnir skulu rinda fullan prķs einaferš afturat fyri somu bygningar. Harafturķmóti eigur landiš formliga ognirnar og eigur at fįa sķn part av viršinum į bygningunum.

Sum loysn į hesum spurninginum veršur skotiš upp, at festarar ķ fyrstu atlųgu rinda ein prķs fyri at taka yvir bygningarnar, sum svarar til at taka yvir undirlendiš, samstundis sum at mųgulig fķgging av festikonto eisini veršur endurrindaš. Hetta stašfestir samstundis mannagongd, sum Fųroya Jaršarrįš hevur havt ķ sambandi viš at selja sethśs į festum. Men fyri at landiš kann fįa ein part av viršinum av hesum ognum, tį iš tęr verša handlašar ųšrum, veršur skotiš upp, at  ķtųk verša lųgd į ognirnar ķ sambandi viš uppaftursųlu. Eisini skattaspurningum ķ hesum sambandi mį fįast greiša m.a. į serliga frįdrįttarręttin  hjį festarum fyri rentur og avdrįttir fyri lįn ķ Bśnašargrunninum.

Festari, sum ikki vil taka yvir ognirnar į festinum, skal tó hava mųguleika at halda fram sum higartil. Tó skulu ognirnar ķ seinasta lagi verša tiknar yvir nęsta festaraskifti. Tį veršur taš Bśnašarstovan, sum er formligi seljarin, og verša bygningarnir tį avhendašir fyri marknašarprķs.

Nevnast kann, at flestu traširnar, sum seldar eru burtur av festunum, hava ķtųk ķ sambandi viš uppaftursųlu. M.a. hava nógvar trašir ķtak um helvtarpening, sum merkir, at veršur trųšin seld ųšrum, hevur Jaršarrįšiš og nś Bśnašarstovan rętt til at taka helvtina av sųlupeninginum. Mannagongdin hjį Jaršarrįšnum hevur tó veriš at krevja helvtina av fermetraprķsinum, sum til eina og hvųrja tķš hevur veriš galdandi hjį Jaršarrįšnum, og hevur Bśnašarstovan hildiš fram viš hesi somu sišvenju.

Skotiš veršur upp, at ķtųk verša lųgd į ķ sambandi viš, at festarar kunnu taka yvir bygningar į festunum, soleišis at helvtarpeningur veršur kravdur ķ sambandi viš uppaftursųlu. Stašfestast skal, at helvtarpeningurin skal vera av sųluprķsinum, tó ķ minsta lagi tķ veruliga viršinum, mett av serkųnum fólki, sum sorinskrivarin hevur sett. Viš hesum tryggjar landiš sęr part av veruliga sųluviršinum, sum er ķ bygningunum į festunum. Og festararnir fįa somuleišis mųguleika at taka yvir bygningarnar fyri ein rķmiligan penga, viš bert at rinda fyri undirlendiš.

Męlt veršur somuleišis til, at ķtųk verša tinglżst į ognirnar ķ sambandi viš brśksendamįl, og skulu ųll fjós, hoyggjhśs, seyšahśs o.a., undantikiš sethśs, hava ķtųk um, at bygningarnir skulu vera knżttir at festinum. Hetta merkir, at festarar ikki frķtt kunnu avhenda bygningar og festibręviš til ymiskar persónar. Ķtųkini kunna tó verša givin leys eftir nęrri įsettum reglum, og bert eftir góškenning frį Bśnašarstovuni.

 

Ķ kunngerš eigur eisini at vera įseting um, hvussu prķsurin į innistųšuni skal įsetast. Prķsurin fyri hvųnn įseyš hevur seinastu įrini veriš 500 kr, og fyri hvųrja kśgv kr. 10.000.

 

Festileigan

Av tķ, at rętturin at sita viš festinum veršur einskildur (festibręviš kann verša avhendaš) uttan kostnaš, veršur hildiš, at ein natśrlig fylgja av hesum eigur at verša, at festileigan veršur dagfųrd til dagsprķsir. Leigan er ikki dagfųrd sķšani seinast ķ 19. ųld.

 

Jaršarprķsir

Fųroya Jaršarrįš hevši fram til 2004 fastar prķsir fyri at selja jųrš. Teir vóru dagfųrdir javnan. Prķsurin var ymiskur, alt eftir hvar ķ landinum lendiš lį, og um talan var um dyrkaša og innangaršsjųrš ella uttangaršsjųrš. Į sama hįtt hevši Fųroya Jaršarrįš skipaša įseting viš leigugjųldum, sakargjųldum og gjaldi fyri loysing av biti. Bśnašarstovan hevur brśkt somu prķsskipan.

 

Landiš eigur umleiš helmingin av allari jųrš ķ Fųroyum, og taš hevur tķ stóra įvirkan į, hvųr prķspolitikkurin hjį landinum er. Stórur prķsmunur er ķ stųšum millum landsjųrš og ognarjųrš, sum privat selja.  Hetta hevur viš sęr, at eftirspurningurin eftir landsjųrš er sera stórur ķ tķlķkum stųšum.

 

Taš er tķ eyšsżnt, at neyšugt er at hava fyrilit fyri marknašarprķsinum fyri jųrš, tį iš prķsurin į landsjųrš veršur įsettur. Jaršarprķsirnir mugu ikki vera so lįgir, at taš eggjar til ovurnżtslu višvķkjandi lendi til bżarmenning, vinnulig endamįl og undirstųšukervi. Harafturķmóti er einki, sum bendir į, at taš almenna eigur at leggja seg į odda višvķkjandi lendisprķsum.

 

Eins og marknašarvišurskiftini, so talar fólkaflytingin av śtjašaraųkjum eisini fyri, at prķsurin į jųrš kann vera ymiskur ķ landinum.

 

Tann parturin av landinum, sum liggur undir 100-150 metra hędd, og sum eisini ķ ašrar mįtar er vęl hóskiligur at dyrka og at byggja į, er lķtil. Vit eiga tķ at vanda okkum, hvussu vit nżta lendi til at byggja į og ikki brśka meiri lendi enn neyšugt, eisini fyri at hava lendi tųkt til framtķšar endamįl.

 

Fyrilit til samfelagsliga menning og fyrilit til skilagóša umsiting viš tķ avmarkaša tilfeinginum kunnu vķsa hvųrt sķn veg. At viga įhugamįl veršur tķ ein partur av prķsįsetingini. Tó kann viš vissu verša sagt, at er ov stórur munur millum prķsin į landsjųrš og marknašarprķsin, kann hetta virka avlagandi og kann eggja til stųrri eftirspurning eftir góšum lendi, enn mųguligt er at nųkta, sum frį lķšur.

 

Nevndu višurskifti tala fyri betri stżring višvķkjandi eftirliti at įseta jaršarprķsirnar, og skotiš veršur tķ upp, at heimild at įseta reglur um prķsir og gjųld veršur stašfest ķ lógini. Sķ eisini serligu višmerkingarnar til § 11, stk. 1.

 

Gjald at avloysa bit og endurgjald til hagar/festarar

Ķ flestum fųrum, tį iš landsjųrš veršur seld, hava umframt keypari og seljari eisini tey, sum hava brśksręttin til jųršina, įhuga ķ handlinum. Veršur innangaršsjųrš seld, er taš ikki altķš bert avvaršandi festari, sum veršur raktur. Sum nevnt hevur hagalógin įsetingar um gjald fyri vetrarbit, tį iš innangaršsjųrš veršur seld. Men eisini, tį iš uttangaršs jųrš veršur seld, veršur brśksrętturin vanliga skerdur.

 

Lóg um landsjųrš įsetir, at saman viš keypsprķsinum skal gjald verša kravt fyri at avloysa vetrarbit. Lógin vķsir sostatt óbeinleišis til innangaršsjųrš. Skotiš veršur upp, at ķ stašin fyri "vetrarbit" kemur at standa "bit". Mannagongd hevur veriš seinastu įrini, at gjald fyri at avloysa bit eisini veršur kravt fyri uttangaršs jųrš. Stašfest eigur at verša ķ reglunum, at gjald fyri avloysing av biti veršur įsett soleišis, at taš samsvarar viš fķggjarliga tapiš, sum hagin ella festarin hava ķ sambandi viš jaršarsųluna.

 

Jaršarsųla byggir į avtaluręttarligt grundarlag, og er soleišis eingin trupulleiki at avtala gjald fyri at avloysa bit. Hildiš veršur tó, at ręttast er, at hesin parturin veršur tilskilašur fyri seg og įsettur viš lógarheimild.

 

Gjųllari reglur eiga at verša gjųrdar fyri at avloysa bit, og undir tķ eisini reglur um, at ymisk gjųld skulu verša kravd fyri innangaršs- og uttangaršsjųrš, av tķ at viršiš į bitinum į innangaršsjųršini er vęl hęgri enn viršiš į bitinum uttangaršs.

Skotiš veršur samstundis upp, at peningur fyri at avloysa bit, bęši fyri dyrkaš og ódyrkaš lendi, veršur rindašur festaranum/hagastżrinum beinleišis, t.e. ikki umvegis Bśnašargrunnin. Hetta krevur samstundis, at § 37 a ķ Hagalógini veršur broytt, har įsett er, at endurgjald veršur rindaš Bśnašargrunninum.

 

Stuttur samandrįttur:

 

Tęr broytingar, sum verša skotnar upp viš hesum lógaruppskoti, snśgva seg ķ hųvušsheitum um:

·                                        festibręviš kann verša avhendaš og vešsett,

·                                       įsetingarnar um, at bųrn og hjśnafelagi o.o. hava framķhjįrętt, eru tiknar burtur, tķ tęr eru ikki neyšugar eftir broytingunum, sum eru gjųrdar, 

·                                      kęruręttur til landbśnašarstevnu veršur avmarkašur til jaršarsųlu, tķ kęrurętturin viš festiskifti veršur ikki viškomandi į sama hįtt, tį iš festarin sjįlvur velur śt (fólk at taka yvir).  

·                                        heimild er įsett um, at festarar kunnu taka yvir/keypa allar ognir į festinum

·                                        heimild er įsett um, at bųndur kunnu leiga śt lendi til fóšurframleišslu, trašir og urtagaršsstykki

·                                        įsetingin um framleišsluskyldu er tikin burtur

·                                        reglur eru gjųrdar fyri prķsįseting į lendi

·                                        įsetingar eru um endurgjald til festarar fyri mist lendi

 

Hoyringar
Lógaruppskotiš varš sent til hoyringar hjį:

·                                        Bóndafelagnum

·                                        Óšalsfelagnum

·                                        Royndarstųšini

·                                        Bśnašarstovuni

·                                        Bśnašargrunninum

·                                        Meginfelag Bśnašarmanna

·                                        Fķggjarmįlarįšnum

·                                        Fųroya Fornminnisavni

 

Samandrįttur av hoyringsvišmerkingum ķ sambandi viš uppskot til lóg um landsjųrš 

Višmerkingar komu frį Bóndafelagnum, Meginfelag Bśnašarmanna, Royndarstųšini, Bśnašarstovuni og Bśnašargrunninum. Avrit av ųllum višmerkingunum er hjįlagt. 

 

Hoyringspartarnir, sum allir taka undir viš uppskotinum, hava hesar višmerkingar.

 

Royndarstųšin: Hevši m.a. višmerkingar um, at treytin um bśstašarskyldu virkar ov avmarkandi, og męlir til, at treytirnar verša gjųrdar lagaligari. Eisini hevši Royndarstųšin višmerkingar um tżdningin av, at framleišslumųguleikarnir  verša gagnnżttir til fulnar, og at ein viršismeting veršur gjųrd av festunum, tį iš lógin kemur ķ gildi.  

 

Bóndafelagiš og MBM: Hųvdu saman gjųrt višmerkingar. Til įsetingarnar um helvtarpening var bošaš frį, at tikiš veršur ikki undir viš uppskotnu skipanini, og at hendan antin eigur at verša strikaš ella veršur nišurskrivaš soleišis, at greinin um helvtarpening fellur burtur 5 įr eftir, at bygningar eru yvirtiknir.

 

Bśnašargrunnurin: Hevši m.a. uppskot um mįlsligar oršingar ķ lógini og ķ onkrum fųri uppskot um broyttar oršingar, m.a. višvķkjandi veittum lįnum frį grunninum. Eisini var višmerking um uppsųgn av festimįli ķ sambandi viš, at festari ikki heldur sķnar lįnsskyldur. Grunnurin hevši harumframt višmerkingar um fķgging av festikonto (afturrindast viš yvirtųku), og til įsetingarnar um helvtarpening.

 

Bśnašarstovan: Hevši m.a. višmerkingar um egnar ķlųgur hjį festarum ķ bygningar eftir, at lógin er komin ķ gildi, prķsįseting  į jųrš, avrindan av peningi, sum er goldin av festikonto, prķs į innistųšu, alternativt uppskot til uppskotiš um helvtarpening,

 

Broytingar ķ lógaruppskotinum eftir, at hoyringsvišmerkingarnar eru komnar inn

Gjųrdar eru nakrar mįlsligar greiningar og ķ onkrum fųrum nżggjar oršingar ķ lógaruppskotinum. Harumframt eru nišanfyri nevndu broytingar gjųrdar:

 

Ķ sjįlvum lógartekstinum: 

·                                        fķgging av festikonto skal endurrindast fyri seg ķ sambandi viš yvirtųku av bygningum (§ 11, stk.4)

·                                       ķlųgur, sum festarin hevur gjųrt, sķšani hann tók yvir bygningarnar, kunnu mótroknast ķ sųlupeninginum (§ 11, stk. 5)

·                                        festarar kunnu rinda helvtarpeningin beinanvegin, tį iš bygningar verša yvirtiknir (§ 11, stk.2).

 

Ķ višmerkingunum til lógaruppskotiš er m.a. komiš afturat:

·                                        višmerkingar um prķsir į innistųšuni (seyši og neytum)

·                                       um bśstašarskylduna er skoytt uppķ, at undantak kann gevast ķ ųkjum, har bygdir og bżir eru samanbygd, og ella har frįstųšan ikki er meira enn eina koyritķš ķ bili upp til einar 10 minuttir.

·                                      gjald fyri avloysing av biti eigur at samsvara viš fķggjarliga tapiš, sum hagin ella festarin hava ķ sambandi viš jaršarsųluna,

·                                       višvķkjandi prķsįseting į lendi er komiš afturat, at skilt eigur at vera ķmillum slag av lendi, hvar ķ landinum lendiš er, prķsleguna į almennari jųrš, um stųšuna ķ hųvušsstašarųkinum, har Bśnašarstovan nęrmast hevur monopolstųšu višvķkjandi lendi,

·                                       višvķkjandi višmerkingum um ķtųkini um tilknżti millum bygningar og festi er skoytt uppķ, at mųguleikar skulu tó verša fyri at strika ķtųkini um tilknżti ķ teimum fųrum, har bygningar į festum ikki eru aktuellir fyri raksturin į festinum meira.

 

Kap. 2. Avleišingar av lógaruppskotinum

Taš eru ikki  beinleišis fķggjarligar avleišingar av lógaruppskotinum fyri landskassan. Uppskotiš hevur ikki viš sęr meiri umsitingarligar avleišingar fyri kommunur. Uppskotiš fęr ikki avleišingar fyri umhvųrviš og heldur ikki serligar fķggjarligar, umsitingarligar ella umhvųrvisligar avleišingar fyri serstųk ųki ķ landinum. Ei heldur fęr uppskotiš sosialar avleišingar fyri įvķsar samfelagsbólkar ella felagsskapir śt um taš, at festibųndurnir fįa betri umstųšur at taka yvir ognir og festibręv. 

Hildiš veršur ikki, at uppskotiš fęr fķggjarligar, umsitingarligar ella umhvųrvisligar avleišingar fyri landsmyndugleikar, kommunumyndugleikar, įvķs ųki ķ landinum, įvķsar samfelagbólkar ella millumtjóša sįttmįlar į ųkinum, iš lųgtingslógaruppskotiš fevnir um. Tó veršur taš umsitingarliga lęttari hjį festara at fara undir eitt festiskifti.

 

1.        Fķggjarligar avleišingar

 

A.       Fyri landiš 

Taš eru ikki beinleišis fķggjarligir avleišingar av uppskotinum fyri landskassan

 

B.       Fyri kommunurnar 

Uppskotiš hevur ikki viš sęr meiri umsitingarligar avleišingar fyri kommunurnar

 

C.       Fyri vinnuna 

Roknast kann viš nakaš av umsitingarligum og fķggjarligum meirkostnaši fyri vinnuna

 

2. Umsitingarligir avleišingar

 

3. Umhvųrvislgar avleišingar  

Uppskotiš fęr ikki avleišingar fyri umhvųrviš

 

4. Avleišingar fyri serstųk ųki ķ landinum

Uppskotiš fęr ikki serligar fķggjarligar, umsitingarligar, ella umhvųrvisligar avleišingar fyri serstųk ųki ķ landinum

 

5. Avleišingar ķ mun til altjóša avtalur og reglur 

Uppskotiš hevur ongar aleišingar ķ mun til altjóša avtalur og reglur

 

6. Sosialar avleišingar 

Uppskotiš fęr ikki sosialar avleišingar fyri įvķsar samfelagsbólkar ella felagsskapir, śt um taš, at festibųndurnir fįa betri umstųšur at taka yvir ognir og festibrųv. 

 

Yvirlir yvir avleišingar:

 

	Fyri landiš/lands- myndugleikar	Fyri kommunalar myndugleikar	Fyri plįss/ųki ķ landinum	Fyri įvķsar samfelagsbólkar/ felagsskapir	Fyri vinnuna (landbśnašin)
Fķggjarligar/ bśskaparligar avleišingar	Nei	Nei	Nei	Ja	Ja
Umsitingarligar avleišingar	Ja	Nei	Nei	Nei	Ja
Umhvųrvisligar avleišingar	Nei	Nei	Nei	Nei	Nei
Avleišingar ķ mun til altjóša avtalur og reglur	Nei	Nei	Nei	Nei	Nei
Sosialar avleišingar				Nei

 

 

Kap. 3. Serligar višmerkingar

 

Til § 1

Sama oršing sum § 1 ķ lógini, sum er, um landsjųrš.

 

Til § 2
Sama oršing sum § 2 ķ lógini, sum er, um landsjųrš.

 

Til § 3

Sama oršing sum § 3 ķ lógini, sum er, um landsjųrš. Višvķkjandi festileigu veršur skotiš upp, at hon veršur dagfųrd. Hetta er m.a. grundaš į, at rętturin at sita viš festinum veršur einskildur, og taš merkir, at festarin kann umseta festibręviš ķmóti at fįa pening. Hetta ger, at tųrvurin at dagfųra festileiguna gerst meira aktuellur, og eigur festileigan at verša įsett eftir einum varliga settum sųluvirši į festibręvinum og ella framleišsluvirši į festinum.

 

Til  §  4 
Stk. 1: Viš hesi lógargrein fįa festarar nęrum javnbjóšis umstųšur at virka vinnuliga sum ašrir vinnurekandi. Festararnir fįa sjįlvir mųguleika fyri at vķsa į sķn eftirmann, samstundis sum festibręviš eisini kann verša vešsett. Hetta ger taš, at mųguleikarnir fyri at fįa fķgging til ķlųgur gerast betri, samstundis sum hetta natśrliga javnsetir festaran afturķmóti ųšrum, sum eiga sķtt vinnuvirki. Kunnleiki til jaršarbrśk krevst, og įsetir landsstżrismašurin ķ kunngerš nęrri reglur hesum višvķkjandi.

Stk. 2: Hetta stašfestir, at mųguleikar framvegis skulu vera fyri at gera neyšug įtųk serliga ķ sambandi viš misrųkt, mųguliga viš tķ sum avleišing at taka festibręviš aftur.

Stk. 3: Hildiš veršur ręttast, at mųguleikin fyri śtleigan veršur avmarkašur til einstųk trašarstykki og stykki til fóšurframleišslu, og sostatt ikki eigur at galda fyri alt festiš, sķ eisini višmerkingarnar til § 6.

Stk. 4 og 5: Henda įseting er gjųrd fyri, at vešhavari ikki skal kunna ”sita” į einum ella fleiri festum  longur, enn rķmiligt er, og veršur 1 įr hildiš vera hóskandi.

Stk. 6: Henda įseting er gjųrd fyri, so vęl taš ber til, at tryggja vešręttarstųšuna hjį Bśnašargrunninum fyri givin lįn, įšrenn henda lóg kemur ķ gildi. Greinin er tó ikki ętlaš at fevna um lįn, sum festarar hava tikiš til privata ogn hjį festarum o.ų., t.d. traktorar, slįimaskinur v.m., tķ har hevur grunnurin havt mųguleika at taka veš ķ teimum lutunum.

Stk. 7: Henda oršingin er nakaš broytt afturķmóti § 4, stk. 1 ķ lógini, sum er, og sum sigur, at ”Tį iš festiš er leyst, kann taš verša lagt saman viš ųšrum festi, um umstųšurnar tala fyri, at festi, sum ikki hava veriš rikin sum hųvušsvinna, sum frį lķšur kunnu verša rikin sum hųvušsvinna hjį viškomandi festara.” Ķ § 5 ķ lógini, sum er, er įsett, at bżta sundur festijųrš ķ fleiri brśk kann bert vera undantak, og at taš frįbżtta skal antin verša lagt saman viš ųšrum festi ella skal verša rikiš saman viš ognarjųrš, so at betri grundarlag fęst undir vinnuligum rakstri.”

Hugsanin er, at taš meiri  skal standa til festaran sjįlvan og mųguligar keyparar at gera av, mųguliga at leggja saman ella bżta sundur eitt festi. Tó skal framvegis vera galdandi, at ķ einum mųguligum sundurbżti skal hetta ķgjųgnum samrakstur viš onnur brśk geva betri grundarlag fyri rakstrinum į sundurbżttu festunum. Višvķkjandi at leggja saman, kann taš bert verša gjųrt ķ somu markatalsbygd, eins og bśstašartreytirnar eisini skulu verša hildnar. Fyri at hindra einum óhepnum stórum uppkeypi, eiga mųguleikar hjį landsstżrismanninum eisini at vera at seta avmarkingar fyri, hvussu stórt ella lķtiš eitt festi kann vera, mett ķ įseyšatali.

 

Til  § 5

Stk. 1 til 3. Oršingarnar minna um, men eru nakaš broyttar ķ mun til § 6 ķ lógini, iš er. Višvķkjandi bśstašarskylduni kann nevnast, at hendan ķ mongum fųrum er ring at handhevja, og kann eisini ķ summum fųrum tykjast órķmilig og ov avmarkandi. Vanlig mannagongd er, at bśstašarskyldan veršur mett sum lokin, um festarin bżr ķ somu markatalsbygd, sum festi liggur. Vķsandi til, at undantak kann gevast frį regluni um bśstašarskyldu, kundi veriš praktiseraš, at ķ ųkjum, har bygdir og bżir eru samanbygd, hóast talan er um tvęr ymsar markatalsbygdir, og ella har frįstųšan ikki er meira enn eina koyritķš ķ bili upp til einar 10 minuttir, har er mųguligt at fįa undantak frį bśstašarskylduni, um ikki serlig višurskifti tala ķmóti.

Įsetingin um framleišsluskyldu er strikaš. Trupult hevur veriš at gera fyrisitingarlig įtųk, sum muna, fyri at halda įsetingina ķ lógini um framleišsluskyldu. Męlt veršur ķ stašin til, at fyrisitingin nżtir orku til at tryggja, at rųktin višvķkjandi festunum fer fram į forsvarligan hįtt. Her veršur serliga hugsaš um at ansa krķatśrum, og at jųršin veršur rųkt į forsvarligan hįtt. Eru tey višurskiftini ķ lagi, veršur hildiš, at framleišsluvišurskiftini aloftast eisini eru ķ lagi.

Įsetingin um innistųšu er eisini strikaš, tķ hon er partur av ognunum į festunum, sum festararnir sjįlvir ętlandi skulu yvirtaka.

Stk. 4. og 5. Įsetingin er gjųrd fyri at tryggja ręttin hjį festaranum at fįa endurgjald fyri bygningar, sum hann hevur yvirtikiš ognarręttin fyri, men sum eru knżttir at rakstrinum į festinum. Endurgjaldiš veršur rindaš av tķ peningi, sum kemur inn, eftir at festiš viš bygningum er selt til nżggjan festara.

Stk. 6. Ongin višmerking.

 

Til § 6

Her veršur heimild veitt fyri, at festarar fįa rętt til at keypa innistųšu og allar bygningar į festinum, tó undantiknir bygningar, sum hava serligan fornfrųšiligan tżdning ella annan serligan tżdning fyri landiš at eiga. Hugsanin er, at įšrenn avgerš veršur tikin um at selja bygningar, sum mųguliga hava fornfrųšiligt virši, skal tilmęli fįast til vega frį Fųroya Fornminnissavni.

Stk. 2 til 4 minna nógv um oršingina ķ § 6, stk. 5 ķ lógini, sum er, um landsjųrš, men har taš er lagt afturat, at festarar hava fingiš heimild til at leiga ųšrum lendi til fóšurframleišslu og harķmillum lendi at dyrka viš fóšurframleišslu fyri eyga umframt trašir o.a. Hildiš veršur, at henda įseting kann verša viš til at gera  atkomumųguleikarnar betri hjį ųšrum festarum o.ų. at koma fram at egnašum dyrkilendi, sum hoyrir til onnur festi, men sum ikki veršur gagnnżtt nóg vęl, av tķ at bįšir partar sķggja sęr fyrimun av, at lendiš veršur nżtt.

Stk. 5. Viš hesi oršing veršur tryggjaš, at fólk, sum bśgva nęrindis, og sum hava įhuga at leiga lendi, fįa framķhjįrętt.

Stk. 6. Ongin višmerking

 

Til  § 7

Stk. 1 til 5. Somu višmerkingar sum til § 8 ķ lógini, sum er um landsjųrš, viš teirri broyting,  at Bśnašarstovan eisini hevur fingiš heimild sum undantak at leiga śt lendi til fóšurframleišslu, og harķmillum lendi at dyrka viš fóšurframleišslu fyri eyga. Hetta sum eina stašfesting višvķkjandi tųrvinum, at atkomumųguleikar skulu vera fyri at koma fram at góšum lendi til fóšurframleišslu. Undirstrikaš veršur tó, at hetta bert er undantak, og bert ķ teimum fųrum, har festari sjįlvur ikki hevur tųrv į at slįa bųin, ella ķ ašrar mįtar hevur gagnnżtt teir mųguleikar, iš eru į festinum at leiga til ašrar bųndur, sum hava tųrv į lendi til fóšurframleišslu og harimķllum eisini dyrkilendi til fóšurframleišslu. Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur um virksemiš hjį Bśnašarstovuni og eigur at verša sęš til hesar višmerkingar.

 

Til  § 8

Sama oršing sum § 9 ķ lógini, sum er, um landsjųrš.
 

Til § 9

Sama oršing sum § 10 ķ lógini, sum er, um landsjųrš.
 

Til § 10

Viš hesi lógargreinini veršur skotiš upp, at peningur fyri avloysing fyri vetrarbit veršur rindašur festaranum/hagastżrinum beinleišis, t.e. ikki umvegis Bśnašargrunnin. Hetta krevur samstundis eina broyting/dagfųring av § 37 ķ Hagalógini, har įsetingin um, at peningur fyri avloysing višvķkjandi vetrarbiti veršur goldin umvegis Jaršargrunnin/Bśnašargrunnin. Broytingin ķ Hagalógini eigur at verša gjųrd viš fyrst  komandi hųvi.

Somuleišis veršur skotiš upp, at hagin/festarin hevur rętt til endurgjald fyri mistar/skerdar mųguleikar fyri fóšurframleišslu ķ summarhįlvuni. Endurgjaldsvirši fyri mistar/skerdar mųguleikar fyri fóšurframleišslu ķ summarhįlvuni skal verša įsett eftir einum mišal fóšurvirši, iš fęst av einum fermetri av slóttubųi. Gjald fyri avloysing av biti eigur at vera įsett soleišis, at taš samsvarar viš fķggjarliga tapiš, sum hagin ella festarin hava ķ sambandi viš jaršarsųluna.

Višvķkjandi broyting/dagfųring av § 37 ķ hagalógini kann verša nevnt, at ķ įlitinum frį vinnunevndini til seinastu lógarbroyting ķ lųgtingslóg um landsjųrš, sum kom ķ gildi 1. januar ķ 2005, var višmerking um, at avloysing fyri vetrarbit įtti at veršiš latin festara beinleišis. Landsstżrismašurin įsetir ķ kunngerš nęrri reglur samsvarandi hesum.

 

Til § 11
Viš hesi lógargrein fįast neyšugar og meira nįgreiniligar reglur višvķkjandi įsetingum viš jaršarprķsum o.ų., sķ eisini višmerkingarnar undir ”Jaršarprķsum”.

Tį iš nęrri reglur verša gjųrdar um prķsįsetingina fyri lendi, eigur at verša skilt ķmillum slag av lendi (t.d. gott lendi, sum liggur vęl ella serliga vęl fyri, dyrkaš lendi, dyrkingarbęrt lendi, góša hagajųrš og minni góšan haga), hvar ķ landinum lendiš er (t.d. hųvušsstašarųkiš, onnur mišųki, smįplįss ķ śtjašara, śtoyggj og lendi millum bygdir, sum ķ hųvušsheitum veršur selt til landsvegir og mųguliga onnur almenn endamįl).

 

Somuleišis eigur at verša įsett, at prķslegan į almennari jųrš ķ śtgangsstųšinum eigur at verša sett viš fyriliti til marknašarstųšuna, eins og fyrilit eisini eiga at verša tikin til almenna prķstališ, mųguligar ognartųkuprķsir hjį kommunum og virksemiš ķ samfelagnum sum heild. Ansast mį eftir, at eftirspurningurin eftir almennari jųrš ikki veršur avlagašur ķ mun til eftirspurningin eftir privatari jųrš. Jaršarprķsurin kann tó setast varisliga ķ mun til marknašarvišurskiftini, soleišis at taš almenna ikki gongur į odda ķ at hękka prķsleguna. Tķskil eiga fųstu jaršarprķsirnir eisini at verša endurskošašir viš regluligum millumbilum.

 

Ķ stųšum ķ landinum, t.d. hųvušsstašarųkinum, hevur taš almenna nęrmast monopolstųšu višvķkjandi jųrš. Serligu višurskiftini gera, at eftirspurningurin eftir og prķsurin į privatari jųrš her kann gerast óvanliga hųgur. Ķ tķlķkum fųri er ikki rįšiligt at leggja prķsin į landsjųršini upp at prķsinum, sum privat jųrš veršur seld fyri.

 

Stk. 2 og stk. 3.  Įsetingarnar eru gjųrdar fyri, at festarar kunnu yvirtaka bygningarnar, soleišis at yvirtųkan ķ fyrstu atlųgu tyngir raksturin hjį festarunum sum minst. Men fyri at landiš skal fįa ein part av viršinum į bygningunum, veršur tinglżst ķtak um, at tį iš bygningarnir verša uppafturseldir, skal festarin, bśgviš eftir festaran ella vešhavari rinda helvtina av sųlupeninginum fyri sųluna į festikontu.

 

Teir festarar, sum ynskja taš, skulu tó hava mųguleika beinanvegin at  rinda fyri undirlendiš og helvtina av metingarviršinum į bygningunum, soleišis at sleppast kann undan ķtaki um helvtarpening viš seinni sųlu av bygningunum.

 

Stk. 4.  Peningur į festikonto er ogn hjį festinum, og er taš orsųkin til, at henda upphęddin skal endurrindast fyri seg.

Stk. 5.  Festarar eiga at fįa endurrindaš egnar ķlųgur, sum gjųrdar eru ķ bygningarnar eftir, at teir eru yvirtiknir, tó mótroknaš ręttlinjašari nišurskriving yvir 25 įr.

Stk. 6. Įsetingin er gjųrd fyri at tryggja, at bygningar og festi kunnu virka sum ein natśrlig rakstrarlig eind. Mųguleikar skulu tó verša fyri at strika ķtųkini um tilknżti ķ teimum fųrum, har bygningar į festum ikki eru aktuellir fyri raksturin į festinum meira. T.d. tį iš nżtt fjós er bygt į einum festi, kann hugsast, at taš gamla fjósiš ikki er neyšugt meira fyri raksturin į festinum. Eisini kunnu dųmi vera um, at bygningar į festum eru soleišis stašsettir, at landbśnašarvirksemi viš tķšini er komiš ķ ósamsvar ķmóti įsetingunum ķ avvaršandi kommunalu byggisamtykt.

 

Til § 12

Įsetingin heimilar landsstżrismanninum at gera av, nęr lógin fęr gildi.

Stk. 2.  Setir śr gildi verandi lóg um landsjųrš. 

 

Hesi skjųl fylgja viš:

Hoyringsskjal 1: Fųroya Bóndafelag

Hoyringssvar 2: Royndarstųšin

Hoyringssvar 3: Bśnašarstovan

Hoyringssvar 4: Fųroya Fornminnissavn

Hoyringssvar 5: Bśnašargrunnurin