6  Uppskot til  samtyktar at seta nevnd višvķkjandi ųktum kvinnuleikluti ķ politikki

A. Upprunauppskot
B. 1. višgerš
C. Oršaskifti viš 1. višgerš
D. Įlit
E. 2. višgerš (einki oršaskifti)

Įr 2005, 8. september, legši Hans Pauli Strųm, landsstżrismašur, vegna landsstżriš fram soljóšandi   

Uppskot

til

samtyktar

 

Lųgtingiš tekur undir viš, at landsstżrismašurin setur eina nevnd at arbeiša fyri, at kvinnur fįa ein ųktan leiklut ķ at taka politiskar avgeršir. Hetta er eisini beinleišis ķ samsvari viš uppskot til samtyktar um tilrįšingar frį Śtnoršurrįšnum ķ 1999, sum Lųgtingiš samtykti 18. november 1999.

 

Ķ nevndini verša: Eitt umboš fyri hvųnn flokk į Lųgtingi, eitt umboš fyri Fųroya kommunufelag, eitt umboš fyri Kommunusamskipan Fųroya, eitt umboš fyri Kvinnufelagasamskipan Fųroya og eitt umboš fyri Javnstųšunevndina. Varalimir verša valdir fyri allar limir.

 

Landsstżrismašurin velur formannin. Nevndin velur sjįlv nęstformann.  

 

Arbeišssetningur 

Nevndin skal skipa fyri tvųrpolitiskum tiltųkum til tess at ųkja um leiklutin hjį kvinnum ķ politiskum avgeršum, so tališ į kvinnum į Lųgtingi og ķ kommunustżrunum ųkist, og  umbošanin samsvarar į leiš viš umbošanina ķ hinum Noršurlondunum.

 

Um įrskiftiš 2007/2008 handar nevndin landsstżrismanninum frįgreišing um virksemi sķtt og tilmęli um, hvussu framhaldandi eigur at verša arbeitt fyri at fremja javnstųšu, har politiskar avgeršir verša tiknar.

 

Višmerkingar

 

Endamįl 

Endamįliš viš hesum uppskoti til samtyktar er at seta eina nevnd, sum skal skipa fyri tvųrpolitiskum tiltųkum til tess at ųkja um tališ į kvinnum į Lųgtingi og ķ kommunustżrunum kring landiš. Vónandi kann eitt śrslit av hesum arbeiši verša, at umbošanin į leiš veršur ķ samsvari viš umbošanina ķ hinum Noršurlondunum, sum er vęl hęgri enn ķ Fųroyum. Ķ Landstinginum eru uml. 33% konufólk, ķ Altinginum eru uml. 30% konufólk, og ķ Fólkatinginum eru uml. 39% konufólk.

 

Ķ Fųroyum var kvinnuliga umbošanin į tingi eftir lųgtingsvališ ķ 1998 12,5%, eftir lųgtingsvališ ķ 2000 var kvinnuliga umbošanin 12,5%, og eftir lųgtingsvališ ķ 2004 var kvinnuliga umbošanin 9,4%. 

 

Tilmęli frį Śtnoršurrįšnum 

Lųgtingiš samtykti hin 18. november 1999 eitt tilmęli frį Śtnoršurrįšnum, har heitt varš į taš grųnlendska og taš fųroyska landsstżri um at seta eina nevnd viš umbošum fyri politisku flokkarnar, javnstųšunevnd og kvinnufelagsskapir, sum skuldi leggja til ręttis tiltųk fyri at ųkja um leiklutin hjį kvinnum ķ politiskum avgeršum. Tiltųkini kundu vera śtbśgving, lżsingarįtųk og śtgįvuvirksemi.

 

Ķ tilmęlinum frį Śtnoršurrįšnum varš vķst til eitt įtak ķ Ķslandi, har Altingiš setti eina nevnd viš tķ endamįli at leggja til ręttis tvųrpolitisk tiltųk fyri at ųkja um tališ į kvinnum ķ politikki. Nevndin tók stig til lżsingarįtųk, arbeiddi viš upplżsing, og gav śt kunnandi tilfar. Sambęrt tilmęlinum var śrslitiš av hesum arbeiši gott og hevši viš sęr, at tališ į kvinnum ķ Altinginum ųktist munandi.

 

Ķ tilmęlinum frį Śtnoršurrįšnum varš męlt til, at nevndin fekk kr. 500.000,- um įriš til virksemi sķtt (Vestnordisk Råd. Rekommandation nr. 1/9 frį 1999). 

 

Virksemiš hjį nevndini 

Nevndin skal til įrsskiftiš 2007/2008 arbeiša fyri, at kvinnur fįa ein ųktan leiklut ķ at taka politiskar avgeršir. Nevndin arbeišir stųšugt viš at fremja arbeišssetningin, mešan hon er sett. Arbeišiš eigur at fevna um tiltųk, sum kunnu gera fólk varug viš tżdningin av, at fleiri kvinnur verša umbošašar, har politiskar avgeršir verša tiknar. Virksemiš kann vera upplżsing, lżsingarįtųk, undirvķsing og śtgįva av ymsum kunnandi tilfari.

 

Lųgtingsvališ, sum eftir ętlan veršur ķ januar 2008, veršur eitt gott hųvi at mįta śrslitiš av arbeišinum hjį nevndini.

 

Samansetan av nevnd 

Ķ nevndini vera eitt umboš fyri hvųnn politiskan flokk. Taš er av stórum tżdningi, at allir teir politisku flokkarnir luttaka ķ hesum arbeiši. Taš er m.a. innanhżsis ķ flokkunum, at eitt arbeiši skal gerast fyri at ųkja um tališ į kvinnum ķ politikki.

 

Eitt umboš veršur ķ nevndini fyri Fųroya kommunufelag, og eitt umboš veršur fyri Kommunusamskipan Fųroya. Umbošini skulu tryggja eitt gott samstarv viš kommunustżrini um hetta arbeišiš.

 

Eitt umboš veršur ķ nevndini fyri Kvinnufelagasamskipan Fųroya. Kvinnufelagasamskipanin umbošar kvinnufelagsskapir ķ Fųroyum, og hevur, sķšani hon varš stovnaš, havt ein tżšandi leiklut ķ arbeišinum at fįa fleiri kvinnur virknar ķ politikki.

 

Javnstųšunevndin hevur eitt umboš ķ nevndini. Javnstųšunevndin hevur til uppgįvu at virka sum rįšgevi hjį myndugleikum, stovnum, felųgum og einstaklingum ķ javnstųšuspurningum. Nevndini tųrvar hesa rįšgeving og tann kunnleika, sum Javnstųšunevndin hevur til spurningar višvķkjandi javnstųšu. 

 

Landsstżrismašurin velur formannin ķ nevndini. 

 

Samsżningar  

Nevndarlimirnir fįa samsżning sambęrt galdandi reglum um almennar nevndarsamsżningar. Fķggjarmįlarįšiš góškennur samsżningina til formannin. Samsżningarnar fara av jįttanini, sum nevndin hvųrt įr fęr til arbeiši sķtt.  

 

Fķggjarligar avleišingar 

Nevndin fęr kr. 150.000,- um įri til arbeišiš frį 1. januar 2006. Arbeitt veršur fyri at fįa eina lķtla upphędd ķ įr, so nevndin fęr skipaš seg og mųguliga kann koma ķ gongd viš arbeiši sķtt.  Orsakaš av bśskaparligu stųšu landsins hevur landsstżriš giviš boš um at avmarka almennu śtreišslurnar, og tķskil er tķanverri ikki fķggjarligt rįsarśm til at fylgja tilmęlinum hjį Śtnoršurrįšnum um at jįtta nevndini kr. 500.000,- įrliga til virksemi sķtt. Men hóast upphęddin ikki er hųg, ber taš vónandi til hjį nevndini at gera taš arbeišiš, sum arbeišssetningurin įleggur henni. Arbeišiš hjį nevndini fer vónandi at fara fram ķ tųttum samstarvi viš Javnstųšunevndina.

 

1. višgerš 15. september 2005. Mįliš beint ķ trivnašarnevndina, sum tann 5. oktober 2005 legši fram soljóšandi

 

Įlit 

 

Landsstżriš hevur lagt mįliš fram tann 8. september 2005, og eftir 1. višgerš  15. september 2005 er taš beint trivnašarnevndini.

 

Nevndin hevur višgjųrt mįliš į fundi tann 5. oktober  2005.

 

Undir višgeršini hevur nevndin havt fund viš landsstżrismannin ķ almanna- og heilsumįlum og viš Javnstųšunevndina.

 

Nevndin tekur undir viš mįlinum og heldur, at setta nevndin er lišug viš uppgįvu sķna, tį frįgreišingin veršur handa landsstżrismanninum um įrskiftiš 2007/2008.

 

Nevndin metir ikki, at oršingin ”Hetta er eisini beinleišis ķ samsvari viš uppskot til samtyktar um tilrįšingar frį Śtnoršurrįšnum ķ 1999, sum Lųgtingiš samtykti 18. november 1999.” eigur at verša partur av einari lųgtingssamstykt og setir tķ fram soljóšandi:

 

b r o y t i n g a r u p p s k o t

 

Oršingin: ”Hetta er eisini beinleišis ķ samsvari viš uppskot til samtyktar um tilrįšingar frį Śtnoršurrįšnum ķ 1999, sum Lųgtingiš samtykti 18. november 1999.”  veršur strikaš. 

 

Viš hesi broyting tekur ein samd nevnd undir viš uppskotinum og męlir Lųgtinginum til at samtykkja taš.

 

2. višgerš 20. oktober 2005. Broytingaruppskot frį samdari trivnašarnevnd samtykt 29-1-0. Uppskotiš soleišis broytt samtykt 28-0-1. Mįliš avgreitt.