100-32 Fyrispurningur til Bárð Nielsen, landsstýrismann, viðvíkjandi fíggjarpolitikki og realløn hjá ymsum samfelagsbólkum 

Ár 2005, mikudagin 7. desember, boðaði formaðurin frá omanfyri nevnda fyrispurningi frá Høgna Hoydal, løgtingsmanni, sum var soljóðandi:

Fyrispurningur  

1. Hvør verður hækkingin/lækkingin í reallønini (í krónum mánaðarliga og árliga og í prosentum árliga) hjá einum ófaklærdum persóni í Vági ella í Skopun við lønarinntøku á 170.000 árliga í 2008 sammett við 2004, undir hesum fortreytum:

-         Undirskjalið til samgonguskjalið um skattalætta og inngjald í Arbeiðsmarknaðareftir­lønargrunnin er framt eftir tekstinum

-         Inngjaldið í barsilsskipanina er hækkað eftir landsstýrisins uppskoti

-         Veggjaldið er hækkað eftir landsstýrisins uppskoti, og persónurin eigur ein bil

-         Kommunuskatturin í Vági og Skopun hækkar upp í 24,5%

-         Lønarlagið og prístalið er óbroytt

-         Persónurin hevur ongar frádráttir í skattinum

2. Hvør verður hækkingin/lækkingin í reallønini (í krónum mánaðarliga og árliga og í prosentum árliga) hjá einum persóni í Tórshavn við lønarinntøku á 600.000 árliga í 2008 sammett við 2003, undir hesum fortreytum:

-         Undirskjalið til samgonguskjalið um skattalætta og inngjald í Arbeiðsmarknaðareftir­lønargrunnin er framt eftir tekstinum

-         Inngjaldið í barsilsskipanina er hækkað eftir landsstýrisins uppskoti

-         Veggjaldið er hækkað eftir landsstýrisins uppskoti, og persónurin eigur ein bil

-         Kommunuskatturin í Tórshavn hækkar upp í 19,75%

-         Lønarlagið og prístalið er óbroytt

-         Persónurin hevur ongar frádráttir í skattinum

Viðmerkingar

Orðaskiftið um skattapolitikk, realløn, eftirløn og avgjøld hevur seinastu árini snúð seg um eina rúgvu av uppáhaldum og tilvildarligum tølum, ið verða varpað út í fjølmiðlunum.

Ógjørligt verður tað hjá bæði politikarum og almenningi at taka nakra støðu til tann førda politkkin, um ikki veruliga støðan verður lýst, sum hon er, og sosialu avleiðingarnar av førda fíggjarpolitikkinum verða lagdar á borðið.

Til dømis tykist tað ikki sørt løgið, at vit í ár hava havt verkbann í eina viku orsakað av ósemju millum Fíggjarmálaráðið og Starvsmannafelagið um 0,1% í nominellum lønarvøkstri, tá ið landsstýrissamgongan samstundis við sínum fíggjarpolitikki ávirkar reallønina í stóran mun.

Tí verður her biðið um eina nágreiniliga útrokning av gongdini í reallønini hjá persónum í hvør sínum lønarbólki og í hvør sínari kommunu í landinum.

Á tingfundi 8. desember 2005 varð uttan atkvøðugreiðslu samtykt, at fyrispurningurin skal svarast.

Á tingfundi 31. januar 2006 svaraði Bárður Nielsen, landsstýrismaður fyrispurninginum soleiðis:

Svar:

Høgni Hoydal, løgtingsmaður, hevur sett nakrar fortreytir upp og spyr síðan hvussu reallønin verður hjá 3 persónum í 2008 samanborin við 2003 og 2004. Ein persónur býr í Skopun, ein býr í Vági og ein býr í Tórshavn. Árliga lønarinntøkan hjá persónunum í Skopun og Vági er 170.000 kr. og her skal broytingin í realinntøkuni í 2008 og í 2004 samanberast. Árliga lønarinntøkan hjá persóninum í Tórshavn er 600.000 kr. og her skal broytingin í realinntøkuni í 2008 og í 2003 samanberast.

Sambært fortreytunum hjá Høgna Hoydal, løgtingsmanni, verða persónarnir í Skopun og Vági skattaðir soleiðis frá 2004 til 2008:

Av tí at fortreytirnar, sum Høgni Hoydal, løgtingsmaður, hevur sett upp ikki samsvara við veruleikan vísa útrokningarnar omanfyri ikki veruligu gongdina. Orsøkin er, at lættin í landsskattinum fyri inntøkur á 170.000 kr. í 2006 verður størri enn tað, sum er ásett í undir­skjalinum til samgonguskjalið og at kommunuskattaprosentini verða øðrvísi enn ásett oman­fyri.

Persónurin í Vági verður skattaður soleiðis árini 2004 til 2006:

Persónurin í Skopun verður skattaður soleiðis árini 2004 til 2006:

Sambært fortreytunum hjá Høgna Hoydal, løgtingsmanni, verður persónurin í Tórshavn skattaður soleiðis frá 2003 til 2008:

Fyri persónin í Tórshavn svara fortreytirnar hjá Høgna Hoydal, løgtingsmanni, heldur ikki til veruleikan, tí lættin í landsskattinum fyri eina ársinntøku á 600.000 kr. í 2005 og 2006 verður væl minni enn tað, sum er ásett í tekstinum í undirskjalinum til samgonguskjalið.

Persónurin í Tórshavn verður skattaður soleiðis árini frá 2003 til 2006:

Kommunuskatturin er proportionalur har sami prosentsatsurin verður goldin av inntøkuni, líkamiki hvussu høg inntøkan er. Landsskatturin er progressivur, har skattasatsurin er lutfalsliga størri fyri tær hægru inntøkurnar. Munurin er við tíðini vorðin rættiliga stórur, soleiðis at lágar inntøkur rinda lutfalsliga væl minni í landsskatti enn miðalinntøkur. Tað er tí vorðið ógjørligt at geva lætta í landsskattinum, har tær lægstu inntøkurnar fáa størsta lættan.

Í spurninginum hjá Høgna Hoydal, løgtingsmanni, verða árliga inntøkur á 170.000 kr. og 200.000 kr. samanbornar í ymiskum kommunum. Lættin í landsskattinum er væl størri hjá hægru inn­tøkuni, tí lægra inntøkan rindar so lítið í landskatti frammanundan.

Hvørja ávirkan vegskatturin hevur á reallønina er treytað av, hvussu stórur bilurin er, og um bilurin er diesel ella bensin drivin. Stórir bilar og dieseldrivnir bilar rinda meira í vegskatti enn lítlir bilar og bensindrivnir bilar.

Verður lægra inntøkan flutt úr 170.000 kr. upp í 200.000 kr. sær myndin øðrvísi út.    

Verður árliga inntøkan hjá persóninum í Skopun 200.000 kr. ístaðin fyri 170.000 kr., so verður hann skattaður soleiðis:

Persónurin, sum hevur eina árliga inntøku á 600.000 kr., rindar 14.680 kr. minni í landsskatti í 2006 enn hann gjørdi í 2004, hetta svarar til 2,4% av ársinntøkuni. Persónurin, sum hevur ein árliga inntøku á 200.000 kr., rindar 6.080 kr. minni í landsskatti í 2006 enn hann gjørdi í 2004, hetta svarar til 3,04% av ársinntøkuni.

Ein árlig inntøka á 200.000 kr. hevur tí fingið lutfalsliga størri lætta í landsskattinum enn ein árlig inntøka á 600.000 kr., sí tølini niðanfyri.

Hvussu veruliga gongdin verður við reallønini frá 2003 til 2008 er torført at meta um, men hon verður í øllum førum ikki samsvarandi fortreytunum hjá Høgna Hoydal, løgtingsmanni.

 Málið avgreitt.