100-13 Fyrispurningur til Jógvan viš Keldu, landsstżrismann, višvķkjandi flutningi av farmi til Kalsoyar 

Oršaskifti riggar ikki

Įr 2005, hósdagin 8. september, bošaši formašurin frį omanfyri nevnda fyrispurningi frį Karsten Hansen, lųgtingsmanni, sum var soljóšandi:

Fyrispurningur  

1.      Hvųr er orsųkin til, at man eftir, at fergulegan į Syšradali er tikin ķ nżtslu, hevur skoriš farmaflutningin  śr 8 tśrum nišur ķ 2 tśrar um vikuna.

 

2.      Heldur landsstżrismašurin, at taš er ķ samsvari viš įsetingina ķ  samgonguskjalinum um ųkismenning,  har m.a. sagt veršur: Mišaš veršur  ķmóti, at allir borgarar landsins fįa nųktandi tęnastustig innan vinnu, telesamskifti, samferšslu, heilsu-, almanna-, menta- og skślamįl?

 

3.      Heldur landsstżrismašurin,  at taš er ķ samsvari viš breišu semjuna, har um samferšslumįl m. a. veršur sagt: Landsstżriš hevur skyldu at tryggja hóskandi feršasamband kring alt landiš. Eitt vęl śtbygt og vęl virkandi samferšslukervi hevur alstóran tżdning fyri trivnašin ķ śtjašaranum og fyri vinnuna og trivnašin ķ landinum sum heild?

 

4.      Hvussu ber taš til, at man hevur nišurlagt eitt arbeišsplįss į Kalsoynni ķ sambandi viš farmaflutningin? Er hettar ķ samsvari viš ętlanirnar hjį  samgonguni, tį taš snķr seg um śtjašaran?   

 

Višmerkingar

Fólki į Kalsoynni gleddust um, at nś vóru nżggjar tķšir, at man nś hevši mųguleika at skipa sķn gerandisdag eins og allir ašrir fųroyingar, sum  ikki bśgva ķ mišstašarųkinum.

 

Hvat er so hent,  jś  tey sleppa til og frį Kalsoynni viš bili, og er taš at glešast yvir hjį okkum ųllum. Eingin av teimum hevši tó  droymt um, at hvat farmi višvķkti, so bleiv tķšin skrśvaš śt viš 100 įr aftur. Man skal helst aftur til fyrra heimsbardaga, ja kanska longur, fyri at koma til eitt tķšarskeiš,  har taš bert vóru trķggir tśrar, har farmur bleiv fluttur til Kalsoynna.

 

Seinastu mongu įrini er farmur fluttur til Kalsoynna 4 og 5 dagar um vikuna, tvęr og trķggjar feršir um dagin.

 

Nś hevur man gjųrt fleiri berghol og fergulegu fyri at betra um umstųšurnar, so at fólk eins vęl kunnu bśleikast į stašnum.  Hvat hendir? Jś man sparkar beinini undan mųguleikunum fyri ųllum framburši viš at gera taš at kalla ómųguligt at virka undir skipašum višurskiftum.

 

Burturforklįringin skal helst vera sparing.  Taš er gamanķ at  spara. Men Harra formašur forklįringin heldur ikki. Taš sęr heldur śt til at man vil tvinga allar kalsingar at blķva almenna klientar. Men taš fara teir ikki at góštaka. Teir hava bišiš um og hava krav upp į at fįa somu mųguleikar fyri at liva og virka ķ samfelagnum sum tey, sum bśgva uttan fyri mišstašarųki, taš skuldi veriš sjįlvsagt. Tķ er taš fullkomiliga óskiljandi, at man nś - so tętt viš mįliš - spennir bein fyri teimum.

 

Eg fįi meg ikki at trśgva, at  taš, sum hent er, veršuliga er seinasti viljin hjį breišu samgonguni, sum nś er komin undan kavi.  Landsstżrismašurin er annars kendur fyri at tala sųk teirra, sum bśgva ķ śtjašaranum. Landsstżrismašurin hevur ķ hesum mįli buktina og bįšar endarnar.  Hann umsitur śtjašarin og samferšsluna.

 

Eg kenni meg sannfųrdan um, at taš, sum her er hent, ikki avspeglar Lųgtingsins vilja.

 

Fram til fyrst ķ juli ķ įr var farmaflutningur 4 feršir um vikuna.  Mešan  90 įra gamli Barskor  var ķ rutu, tóku teir farm 5 dagar um vikuna - upp ķ trķggjar feršir um dagin.

 

Taš er óskiljandi, taš er ósųmiligt,  taš kann snųgt sagt ikki góštakast, at man so at siga eftir eini nįtt broytir umstųšurnar hjį teimum, sum bśleikast į Kalsoynni so ógvusligt til taš verra, at tey ikki uttan stóran eykakostnaš og tķš kunna fįa taš, sum teimum tųrvar ķ dagliga virki teirra.

 

Į tingfundi mikudagin 19. oktober 2005 svaraši Jógvan viš Keldu, landsstżrismašur, fyrispurninginum soleišis:

 

Svar:

 

Til spurning 1

Taš hava ikki veriš 8 farmaflutningstśrar um vikuna. Tśratališ viš farmi til Kalsoynna er minkaš śr 4 til 2 feršir um vikuna, eftir at fergulegan į Syšradali varš tikin ķ nżtslu. Orsųkin til lękkingina er, at MBM hevur sagt sįttmįlan upp viš SL, og felagiš heintar nś sjįlvt mjólkina ķ Kalsoynni. Har-umframt gera taš tķtta sambandiš og mųguleikin fyri at taka bilin viš, at fólk sjįlvi taka ein part av farminum viš. Grundarlag er tķskil ikki longur fyri fleiri enn 2 farmatśrum um vikuna.

 

Umframt teir 2 farmatśrarnar er ein tśrur, har mųguleiki er at flyta smęrri nųgdir av farmi viš bussinum.

 

Nevnast kann eisini ķ hesum sambandi, at onnur śtjašaraųki hava flutning 1-3 feršir um vikuna. 

 

Til spurning 2 og 3

Jś, eg haldi, at taš er ķ samsvari viš breišu semjuna, har sagt veršur, at:” Landsstżriš hevur skyldu at tryggja hóskandi feršasamband kring alt landiš.....”. Samgongan ikki bara metir taš at hava stóran tżdning, at vit tryggja gott og dygt feršasamband kring alt landiš, men vit vilja eisini framhaldandi hava eyguni viš, at so veršur.

 

Ķ hesum sambandi kann nevnast, at Kalsoyggin, sum hevur avmarkaš fólkagrundarlag, hevur i dag eina - eftir umstųšunum - góša tęnastu frį SL, og vit gera, sum taš stendur ķ samgonguskjalinum, alla tķšina okkara ķtasta fyri fyri at tęnastustųšiš er og veršur so hųgt sum gjųrligt, lagaš eftir teimum jįttanum, sum Lųgtingiš gevur. Sjįlvur meti eg, at vit miša eftir, at allir borgarar landsins fįa nųktandi tęnastustig. 

 

Til spurning 4

Taš er ikki rętt, at SL hevur sagt mann śr starvi, sum hevur rųkt farmaflutning į Kalsoynni. Mįliš snżr seg allarhelst um ein mann, sum hevur veriš ķ starvi hjį einum arbeišstakara, iš hevur havt mjólkaflutningin hjį MBM um hendi (t.v.s. arbeišstakarin hevur sagt mann śr starvi). SL hevur onga įvirkan į hesi višurskifti, tķ viškomandi ongantķš hevur veriš ķ starvi hjį SL. Eg havi tķskil heldur ongar višmerkingar til hetta. 

 

Mįliš avgreitt.