100-10 Fyrispurningur til Jóannes Eidesgaard, lųgmann, višvķkjandi ręttartrygd ķ višgeršini av umsóknum um arbeišs- og uppihaldsloyvi 

Įr 2005, hósdagin 8. september, bošaši formašurin frį omanfyri nevnda fyrispurningi frį Hųgna Hoydal, lųgtingsmanni, sum var soljóšandi:

Fyrispurningur  

1. Kann lųgmašur vįtta fyri tinginum, at ręttartrygdin hjį umsųkjarum til uppihalds- og arbeišsloyvi er ķ lagi, tį umsitingin ķ Innlendismįlarįšnum sjįlv bošar frį, at hon megnar ikki at halda eina forsvarliga avgreišslutķš fyri mįlsvišgeršina hjį Innlendismįlarįšnum?

2. Hvat hevur lųgmašur gjųrt til tess at betra stųšuna, tį umsitingin fleiri feršir hevur bošaš frį, at hon megnar ikki at halda eina nųktandi avgreišslutķš?

3. Hvussu nógvar umsóknir um arbeišs- og uppihaldsloyvi (harundir familjusamanfųring), iš eru sendar Innlendismįlarįšnum, hava bķšaš meira enn hįlvt įr eftir at verša avgreiddar og sendar vķšari, sķšani sitandi landsstżri varš skipaš?

4. Hvat heldur lųgmašur um ręttartrygdina, og hvųrja įbyrgd tekur lųgmašur į seg ķ mįlinum, tį umsitingin bošar frį, at taš m.a. eru politisku avgeršir samgongunnar, iš eru orsųk til stųšuna?

Višmerkingar

Lųgmašur hevur skyldu at hava eftirlit viš og tryggja, at allir landsstżrismenn fyrisita į lógligan og fullgóšan hįtt.

Ķ Sosialinum 1. juli 2005, sigur ein fulltrśi ķ Innlendismįlarįšnum, at Innlendismįlarįšiš megnar ikki at halda eina forsvarliga avgreišslutķš fyri tęr umsóknir um arbeišs- og uppihaldsloyvi, iš koma Innlendismįlarįšnum ķ hendi. (Umframt hesar eru eisini umsóknir, iš koma beinleišis til danska Śtlendingastżriš, og sum vit ikki kenna lagnuna hjį).

M.a. veršur fulltrśin endurgivin fyri at siga: “Men taš eru ólukkuliga nógv mįl, sum taka einar sjey mįnašir at avgreiša, og stųšan er avgjųrt ikki nųktandi hjį teimum śtlendingum, sum skulu bķša eftir svari”.

Fulltrśin vķsir į, at teir nišurskuršir, iš eru gjųrdir ķ fyristingini, eru ein orsųk til longu avgreišslutķšina. Og hann vķsir hartil į, at samstundis hevur taš politiska rumbliš og semjan ķ samgonguni um śtlendingamįl skapt eina stųrri rśgvu av mįlum.

Fulltrśin veršur eisini endurgivin fyri at siga: “... at umsitingin bošaši frį, at hon fór ikki at megna at halda eina nųktandi avgreišslutķš viš teirri arbeišsorku, vit hava, og taš hevur umsitingin bošaš frį fleiri feršir sķšani”.

Hetta eru sera, sera įlvarsligar įvaringar, iš her verša sendar alment śt frį umsitingini. Hetta snżr seg um mannalagnur og ręttartrygd hjį fólki. Og tį iš bošaš veršur frį, at ein nųktandi avgreišslutķš ikki kann haldast orsakaš av politisku avgeršum samgongunnar – sum lųgmašur sjįlvur hevur sett ķ verk – hevur ikki bert landsstżrismašurin, men lųgmašur skyldu at gera nakaš viš taš beinanvegin og tryggja ręttartrygd borgarans.

Į tingfundi 15. september varš samtykt uttan atkvųšugreišslu, at fyrispurningurin skal svarast.

Į tingfundi 23. november 2005 svaraši Jóannes Eidesgaard, lųgmašur, fyrispurninginum soleišis:

Svar: 

Fyrisitingin av śtlendingamįlum fer fram sbr. kongelig anordning af 22.03.2001 om ikrafttręden for Fęrųerne af udlęndingeloven. Fyrisitingarligu heimildirnar eru hjį śtlendinga­stżrinum ķ Keyp­manna­havn. Um hvussu śtlendingastżriš hevur fyrisitiš ķ hesum mįlum, veršur vķst til hjįlagda svar 11.10.2005 frį Rikke Hvilshųj, Integratiónsrįšharra, skjal 1.

Landsstżriš, t.e. landsstżrismašurin ķ innlendismįlum sbr. mįlsbżtislistanum, kemur bert inn ķ myndina sum ummęlismyndugleiki sbr. § 9, stk. 12 og 13, § 42a, § 46, stk. 4 og § 46a ķ lógini, og taš er hetta ummęlisvirksemiš, sum spyrjarin vil vita nęrri um.

Lųgmašur hevur, sum undirstųši fyri fyrispurninginum, bišiš Innlendismįlarįšiš um at senda Lųgmansskrivstovuni hagtalsśtgreining av višgerš Innlendismįlarįšsins av slķkum mįlum higartil ķ įr og annars at upplżsa um, og tį hvussu nógv ummęli, sbr. įšurnevndu greinum, hava bķšaš meira enn eitt hįlvt įr sķšan 3. februar 2004.  

Svar Innlendismįlarįšsins eru hjįlųgd, sum skjal til svar lųgmans. Lųgmašur tekur undir viš tķ, sum veršur fųrt fram av rįšnum. Samanumtikiš heldur lųgmašur, at fyritreytir spyrjarans fyri spurninginum viš hagtalsuppgeršini frį Innlendismįlarįšnum ikka halda, og veršur svar lųgmans tķ stutt soleišis: 

Ad 1.   Til spurningin havi eg at višmerkja, at ręttartrygdarspurningurin og avgreišslutķšin sum śtgangsstųši onki hava viš hvųrt annaš at gera. Taš ber saktans til, at eitt mįl hevur langa avgreišslutķš viš ręttartrygd. Taš ber eisini til at hava stutta avgreišslutķš viš manglandi  ręttartrygd.  

Eg taki sum giviš, at ręttartrygdin er ķ lagi. Var illgruni um taš ųvugta, varš mįliš tikiš upp. Eg harmist um, at nųkur mįl hava tikiš so langa tķš at avgreiša. 

Ad 2.  Eg havi fleiri feršir umrųtt śtlendingamįl ķ sķni heild viš landsstżrismannin ķ śtlendingamįlum til tess at fylgja viš stųšuni. Eg fegnist um, at hagtalsśtgreiningin, skjal 4, vķsir, at mįlsvišgeršartķšin er stytt munandi. 

Ad 3.  Sķ skjal 4. 

Ad 4.  Vķsandi til svar mķtt upp į spurning 1, har ręttartrygdin veršur umrųdd, haldi eg ikki, at fyritreytirnar fyri setta spurninginum halda. 

Skjalayvirlit: 

Skjal 1:  Fólkatingiš S 3781 11/10 2005 Til Integrationsministeren (Rikke Hvilshųj). Om familiesammenfųring i Fęrųerne. Endeligt svar (Hųgni Hoydal)

Skjal 2: Skriv frį Innlendismįlarįšnum 23.09.2005 višvķkjandi fyrispurningi 100-10: Til Jóannes Eidesgaard, lųgmann, višvķkjandi ręttartrygd ķ višgeršini av umsóknum um arbeišs- og uppihaldsloyvi (Hųgni Hoydal)

Skjal 3: Ķskoytisskriv 25.10.2005 frį Innlendismįlarįšnum til skriv 23.09.2005 skjal 2.

Skjal 4:  Hagtalsśtgreining av ummęlismįlum Innlendismįlarįšsins višvķkjandi arbeišs- og uppihaldsmįlum og familjusamanfųringum o.l. įrini 2004-05.