Stýrisskipanarálit

Innihaldsyvirlit

Inngangssíður

KAP. 1. Arbeiði nevndarinnar 9
KAP. 2. Samandráttur av álitinum 13
KAP. 3. Stýrisskipanarviðurskifti Føroya fram til 1940 23

Jákup Thorsteinsson:
Stýrisskipan Føroya í søguligum ljósi 24

Zakarias Wang:
Stýrisskipan Føroya í fólkarættarligum ljósi 42

KAP. 4. Galdandi stýrisskipan í Føroyum 47

I Vald ríkismyndugleikanna 48

A. Gildi grunlógarinnar fyri Føroyar 48

B. Skipan grundlógarinnar 49

1. Alment 49

2. Kongur og stjórnin 50
Kongur 50
Danska stjórnin 51
Setan 51
Størv og heimildir 52
Ábyrgd 53

3. Fólkatingið 54
Val av fólkatingi 54
Um føroysku fólkatingsmenninar 54
Starv fólkatingsins 56

4. Dómsvaldið 57

5. Grundlógin § 20 58

6. Frælsisrættindi og aðrar fyriskipanir 59

C Føroyski ummælisrætturin 59

1. Reglur, sum bert viðvíkja Føroyum 59
2. Sum viðvíkja lokalum viðurskiftum 60
3. Aðrar reglur 61
4. Alment um ummælisrættin 62

D. Nær hevur ríkislóggáva gildi í Føroyum 63

II Vald í Føroyum 65

A. 1940 bráðfeingis stýrisskipanin 65

1. Støðan 1940-1945 65
2. Støðan 1945-1948 66

B. Heimastýrisskipanin 67

1. Av hvørjum stýrisskipanarligum slagi er heimastýrislógin 67

2. Innihaldið í heimastýrislógini 70
Almenna skipanin 70
Málsræði í felagsmálum 71
Hvørji mál eru felagsmál 71
Felagsmál, sum ikki kunnu yvirtakast 71
Felagsmál, sum kunnu yvirtakast, men ikki eru 74
Trætur um málsræði 75
Fyrisitin av dønum 76
Fyrisitin av føroyingum 76
Málsræði í sermálum 79
Hvørji mál eru yvirtikin 79
Hvørjar avmarkingar setur heimastýrislógin fyri lóggávu og fyrisiting heimastýrisins í sermálum 79
Eftir hvørji skipan 81
Forsøgan hjá stýrisskipanarlógini 81
Alment 81
Løgtingið 83
Landsstýrið 92
Ymsar ásetingar um stýrisskipanina í Føroyum innanhýsis 98

III Uppafturprent av lóggávuni 100

A. Lov nr. 169 af 05.06.1953: Danmark riges grundlov 100
B. Færø Amts Kundgørelse Nr. 11 af 31.03.1948 af Lov om Færøernes Hjemmestyre 112
C. Løgtingslóg nr. 1 frá 13.05.1948 um stýrisskipan Føroya í sermálum, sum seinast broytt við løgtingslóg nr. 2 frá 03.01.1985 122
D. Løgtingslóg nr. 2 frá 13.05.1948 um umboðsvald FØroya 128

KAP. 5. Fíggjarviðurskifti Føroya (1992) 133

I Rakstrarroknskapur landskassans fyri fíggjarárið 1992 134
II Veitingar úr ríkiskassanum til Føroya 1992 135
III Uttanlandsskuld Føroya (ult. árið) 136

KAP. 6. Ummæli av stýrisskipanini 137

I Inngangur 138
II Løgtingið 139

A. Løgtingið sum lóggávuvald 139
B. Løgtingið sum fyrisitingarvald 139

III Landsstýrið 140

A. Valt av løgtinginum 140

B. Ikki politiska ábyrgd mótvegis løgtinginum 140

C. Kollegiuskipan 141

1. Tá ið heimastýrið var stovnsett 141

2. Í dag 141
Málsviðgerðin kemur í drag 141
Kann elva til ósakligar avgerðir 142
Førir til, at heildarsjónarmið verða fjónað 142
Ábyrgdin 143

D. Embætismannaskipanin 143

1. Verkliga útbúgvingin 143
2. Arbeiðsbýtið millum landsstýrismenn og embætismenn 144

E. Løgtingslógin um ábyrgd landsstýrismanna 145

IV Sorinskrivarin og landfútin 146

A. Sorinskrivarin 146
B. Landfútin 146

V Onnur viðurskifti 148

A. Um nevndir, stýri og ráð 148
B. Uttanríkismál, har føroyingar og danir hava hvør síni áhugamál 149

KAP. 7. Uppskot nevndarinnar 151

I Uppskot til løgtingslóg um stýrisskipan Føroya 152
II Heildarviðmerkingar 170
III Fíggjarligar avleiðingar av uppskotinum 172
IV Viðmerkingar til einstøku greinirnar 173
V Greinir í stýrisskipanarlógini, sum ikki verða endurtiknar í uppskoti nevndarinnar; heldur ikki í broyttum líki 199

KAP. 8. Lýsing av, hvørjar stýrisskipanarreglur neyðugar eru afturat, skulu Føroyar hava fult sjálvstýri 201

I Broyting av donsku grundlógini 202
II Samtykt av eini føroyskari grundlóg 203
III At lóggeva og skipa fyri fyrisiting av írestandi yvirtøkum og taka yvir tey málsøki, sum í dag ikki kunnu yvirtakast sbr. heimastýrislógini 204
IV Avtala við donsku stjórnina (ella aðra stjórn) um aðrar veitingar 205

KAP. 9. Fremmandar stýrisskipanir 207

I Ríki við fullveldi (suverænitet) 208

A. Ísland 208

1. Constitution and Government 208
2. Stjórnarskrá Lýðveldisins Íslands 221

B. Noregi 235
C. Svøríki 260
D. Bretland 286
E. USA 325

II Heimastýrisskipanir og stýrisskipanir uttan fullveldi 345

A. Grønland 345

1. Lov nr. 577 af 29.11.1978 om Grønlands hjemmestyre 345
2. Landstingslov nr. 11 af 20.10.1988 om landstinget og landsstyret sum broytt við landstingslov nr. 10 af 21.10.1989 349

B. Áland 359
C. Isle of Man 372
D. Cook Islands (New Zealand) 384

KAP. 10. Bókmentir um stýrisskipanarviðurskifti Føroya 397

1. Bøkur, próvritgerðir og onnur sjálvstøðug rit 398
2. Tíðarritsgreinir og brot úr bókum 404