Frįgreišing um virksemi lokalnevndarinnar

line1.gif (286 bytes)

Um lógagrundarlagiš fyri lokalnevndum ķ Fųroyum

 

A. Nęr lógin fekk gildi

Viš seinastu ręttargangslógini fyri Fųroyar, sum fekk gildi ķ Fųroyum hin 1. aprķl 1988, kom eitt nżtt fyribrigdi ķ Fųroyum, tęr sokallašu lokalnevndirnar. (Nevndin įtti helst į manna munni at havt eitt styttri heiti, sum betur lżsti virkisųki nevndarinnar).

Almenna heitiš į hesi lóg er lovbekendtgųrelse nr. 555 af 01.11.1984 om rettens pleje, sum sett ķ gildi viš lóg nr. 92 frį 23.02.1988.

 

B. Limaskapur og valskeiš nevndarinnar

Ķ hesi lóg er ķ § 115 stk. 2 įsett, at ķ nevndini sita fśtin, 2 limir valdir av og ķmillum lųgreglustarvsfólkiš ķ Fųroyum og 4 limir valdir av lųgtinginum innantings.

Hin fyrsta og hin seinasta tilnevningarheimildin til lokalnevndina gevur ongan tulkingariva. Višvķkjandi valinum av lųgreglustarvsfólki, so er hetta pettiš tulkaš soleišis, at bert fólk, sum hava politimyndugleika. t.v.s. hava fingiš politiskelti śtflżggjaš frį rķkispolitiovastanum, luttaka ķ tilnevningini av umrųddu tveimum limum. Skrivstovufólk į fśtaskrivstovuni og į politistųšunum (HK'arir), reingeršarfólk, hśsavųršar v.m. luttaka ikki ķ tilnevningini av hesum bįšum limunum. Ķ praksis er tilnevningin farin fram į tann hįtt, at Fųroya Politistafelag, har ųll ķ Fųroyum viš politimyndugleika (uttan lųgfrųšingarnir) eru limir, er bišiš um at tilnevna sķnar bįšar nevndarlimir og latiš felagiš gera av viš sķni egnu innanhżsis skipan, hvųr tekur avgerš um tilnevningina, ašalfundur ella nevnd.

Umframt limirnir, sum nevndir ķ § 115 stk. 2, skal eisini veljast ein eykalimur (ikki at misskilja viš ein varalim), sum bert skal luttaka ķ arbeiši nevndarinnar, tį iš klagumįl eru fyri. Hesin limur veršur tilnevndur av advokatrįšnum ķ Danmark. Ikki ein og hvųr kann veljast. Fyrsta treyt er, at hann er advokatur, men ikki ein og hvųr advokatur kann tilnevnast ķ lokalnevndina av advokatrįšnum. Tann, sum tilnevndur veršur, skal harumframt hava bśstaš ķ Fųroyum og skal eisini verša millum teir 9 advokatarnar ķ Fųroyum, sum frį lųgmįlarįšnum hava fingiš serliga tilnevning sum verjar, sum umbidnir verša av ręttinum at taka sęr av verjumįlum vegna įkęrdar ķ revsimįlum.

Fyri hvųnn einstakan, sum situr ķ lokalnevndini, skal eisini tilnevnast ein varalimur eftir somu reglum sum fyri vanliga limin.

Ongar reglur eru ķ ręttargangslógini um, nęr lokalnevndarlimirnir skulu veljast av nżggjum. Hetta er įsett ķ bekendtgųrelse nr. 294 af 08.06.1988 om lokalnęvn vedrųrende politiets virksomhed (lokalnevndarkunngeršin). Ķ hesi kunngerš er ķ § 1 įsett, at lųgtingsvaldu limirnir skulu veljast av nżggjum eftir hvųrt lųgtingsval, og ķ § 2 og 3 er įsett, at teir politivaldu og hin advokatvaldi eisini skulu veljast av nżggjum, tį iš lųgtingsval hevur veriš. Eisini skulu sbr. §§ 2 og 3 veljast nżggir politi- og advokatvaldir limir, um so er, at teir valdu ikki longur lśka treytir lógarinnar. Sama mį roknast viš, um so er, at lųgtingsmašur fer śr lųgtinginum ķ valskeišnum.

 

C. Stųrv lokalnevndarinnar

Stųrvini hjį lokalnevndini kunnu bżtast upp ķ tveir hųvušsbólkar. Annar bólkurin er višgerš av almennum mįlum lųgregluni višvķkjandi. Hin bólkurin er klagumįl um lųgregluna.

1. Almennu mįlini, sum lokalnevndin kann taka upp eru lżst ķ ręttargangslógini § 115 a og eru:

a. Felagsįhugamįl lųgreglan og lųgtingiš.

" Ethvert medlem af nęvnet kan forlange, at spųrgsmål af fęlles interesse for politiet og lagtinget tages op til drųftelse i nęvnet"

b. Vanliga skipanin av lųgregluni.

"nęvnet kan afgive udtalelse om spųrgsmål vedrųrende politikredsens almindelige organisation"

c. Rašfestingin av arbeiši lųgreglunnar.

"nęvnet kan henstille til politimesteren, at politiet for et begręnset tidsrum sęrligt skal lęgge vęgt på lųsningen af bestemte opgaver med hensyn til opretholdelsen af sikkerhed, fred og orden i politikredsen"

d. Upplżsa um lųgregluna.

"nęvnet skal virke for, at der gives befolkningen i kredsen oplysning om politiets virksomhed"

Nevndin hevur ongar heimildir at taka avgerš um nakaš višvķkjandi teimum almennu mįlunum, men kann bert koma viš tilmęlum ķ hesum mįlum. Av somu grund eru tķ helst heldur ongar avmarkingar, hvųrjum lokalnevndin kann senda sķni tilmęli višvķkjandi almennum spurningum um virksemi lųgreglunnar, og kann tķ helst senda einum og hvųrjum stats-, lands- ella kommunalum myndugleika tilmęli sķni.

Ķ mun til almennu mįl lokalnevndarinnar hevur fśtin eftir lógini įvķsa upplżsingarskyldu mótvegis nevndini. Eftir § 115 a stk. 1 pkt. 1 heldur fśtin

"nęvnet underrettet om spųrgsmål vedrųrende politiets virksomhed i kredsen og politikredsens organisation."

Eisini skal fśtin eftir § 115a stk. 1 2. pkt.:

"efter anmodning af et medlem give ... nęvnet oplysning om andre spųrgsmål vedrųrende politiets virksomhed og politikredsens organisation".

Samsvarandi hesum įsetir lokalnevndarkunngeršin ķ § 11 at

"lokalnęvnet skal på begęring underrettes af landfogeden om ansęttelser, forfremmelser, forflyttelser og afskedigelser i politikredsen."

Avmarkingar eru tó ķ upplżsingarskyldu fśtans. Ķ bekendtgųrelse nr. 294 frį 08.06.1988 om lokalnęvn vedrųrende politiets virksomhed på Fęrųerne er ķ § 9 įsett, at

"landfogeden kan afvise at give oplysninger i henhold til retsplejelovens § 115 a stk. 1, såfremt adgangen til oplysninger bųr vige for vęsentlige hensyn til rigets sikkerhed og forsvar, forholdet til fremmede magter eller mellemfolkelige institutioner, forbrydelsers forebyggelse, opklaring og forfųlgning eller enkeltpersoners personlige eller ųkonomiske forhold. Såfremt landfogeden ikke anser det for muligt at fųlge nęvnets henstilling, skal han snarest muligt og senest på nęste mųde afgive een motiveret redegųrelse og baggrunden herfor."

Hevur nevndin sbr. § 115 a stk. 4 lagt eitt tilmęli til fśtan um, ķ hvųrji rųš politistųrv hansara eiga at verša rųkt, hevur hann eftir lokalnevndarkunngeršini § 10 skyldu at boša nevndini frį, hvųrji stig hann hevur tikiš ķ hesum sambandi, og um hann ikki fylgir tilmęlinum tį at grundgeva nevndini, hvķ hann ikki fylgir tilmęlinum.

 

2. Klagumįlini eru lżst ķ ręttargangslógini § 115 a stk. 6, sum er soljóšandi:

"Nęvnet tręffer bestemmelse om undersųgelse af klager over politipersonalets adfęrd under udfųrelsen af tjenesten, jfr. kap. 93 b."

a. Avmarkingin av kęrumįlsųkinum.

Ķ oršaljóšinum "tręffer bestemmelse om undersųgelse" liggur ein tżšilig avmarking ķ mįlsręši nevndarinnar. Av ųvugdųmi (modsętningsslutning) av hesi grein skilst, at lokalnevndin sjįlv hevur ikki heimild at geva įtalu, ella at krevja ręttarstig ķmóti lųgreglustarvsfólki. Einasta heimild nevndarinnar ķ samband viš klagumįl, eru tęr heimildir, sum nevndar eru ķ ręttargangslógini kap 93 b at krevja, at tęr ķ hesum kappittli nevndu kanningar verša settar ķ verk.

Taš, sum nevndin eftir kap 93 b kann krevja kanning av, er bert "politipersonalets adfęrd under udfųrelsen af tjenesten".

Ķ hesum liggur, at taš bert er atburšurin hjį starvsfólkinum, sum fellur undir heimild nevndarinnar. Uttanfyri fellur ein eftirkanning av einum stigi - sum annars undir givnum umstųšum er lógligt ręttarstig - er ķ lagi ella ikki, eitt nś

Slķkar klagur mugu latast hęgri fyriskipašum myndugleikum ella dómsvaldinum eftir teim reglum, sum įsettar eru um hetta ķ lógini. Hendan sundurskiljingin ķmillum at višgera atferšina hjį politistinum og at višgera innihaldsliga, um ręttarstigiš er lógligt ella ikki, er torfųr og kann ofta geva grundarlag til iva.

Umframt er so ein onnur treyt fyri, at kanning kann krevjast, at umrųddi tilburšur, sum klagaš veršur um, er farin fram undir śtinningini av tęnastuni hjį viškomandi politisti, og hetta kann geva grund til iva ķ įvķsum fųrum. T.d. hava fśtin og lųgfrųšingarnir į skrivsstovu hansara tvey stór hųvušsmįlsųki at taka sęr av. Eitt sum politimyndugleiki viš politiskelti, og eitt sum įkęrumyndugleiki. Hava teir nżtt heimild sķna sum politimyndugleiki, er kęra um atferš teirra fevnd av lokalnevndarreglunum, hava teir nżtt įkęruvaldsheimildina, eru teir ikki fevndir av reglunum.

Dragast kann samanum, at tęr sentralu klagurnar, sum lokalnevndin skal taka sęr av sbr. kap 93 b ķ ręttargangslógini (Karnov 1995 sķša 3184), eru:

a. Klager over vold og anden hårdhęndet behandling i forbindelse med anholdelse, eller ransagning

b. Klager over myndighedsmisbrug, f. eks. i forbindelse med anholdelse eller ransagning.

c. Klager over anden ukorrekt fremgangsmåde under udfųrelsen af tjenesten.

d. Klager over uhųflig eller anden ukorrekt personlig optręden."

Klagumįl koma til višgeršar ķ nevndini, tķ at kęrt veršur beinleišis til nevndina, fśtin vķšarisendir nevndini kęru, hann hevur fingiš, rętturin vķšarisendir kęru, sum frįbošaš er har, ella tķ at nevndarlimur sjįlvur leggur mįl, hann heldur vera vert at kanna, fyri nevndina.

Ikki bert óręttaši sjįlvur kann klaga um taš, sum honum hevur veriš fyri. Sbr. eini višmerking (Karnov 1995 bls. 3184) til tilsvarandi danska reglu um klagur um politiiš, kann

"klage .. også indgives af andre end de direkte forurettede, f. eks. foręldre, forbipasserende eller andre tilstedevęrende..."

men sbr. višmerking ašrastašni (Karnov 1992 bls. 2721) kann hetta bara henda

"under forudsętning af, at de har retlig interesse heri"

t.v.s ikki ein hvųr avķslesari kann senda inn klagu um mįl.

Lųgmįlarįšharrin kann eftir ręttargangslógini § 1019 stk. 3 leggja lok į klagumįl soleišis, at lokalnevndin ikki fęr višgjųrt mįliš, um so er, at hetta er kravt orsakaš av "hensynet til statens sikkerhed eller fremmede magter".

b. Hvussu klagurnar koma inn fyri nevndina

(1) Um klagur til lųgregluna.

Allar klagur til lųgregluna skulu sbr. lokalnevndarkunngeršina § 13 fųrast ķ eina klagujournal į fśtaskivstovuni, sum lokalnevndin eftir įheitan hevur heimild til at hyggja ķgjųgnum.

Munnligar klagur, sum latnar verša lųgregluni, skulu vanliga ikki verša móttiknar av tķ, sum klagaš veršur um, men hansara hęgri fyriskipaša polititęnastumanni. Hesin skal beinanvegin notera taš, sum klagaš veršur um, og hetta veršur fųrt til klagujournalina. Sjįlvt um tann, sum klagar, tekur klaguna aftur, so skal henda mannagongd fylgjast. Hetta sbr. lokalnevndarkunngeršini § 15.

Landfśtin skal sbr. lokalnevndarkunngeršini § 17 skipa so fyri, at allar klagur, sum koma til lųgregluna, skulu vķšarisendast lokalnevndini og tķ politisti, sum klagaš veršur um, saman viš ųllum skjųlum mįlsins. Hetta skal henda, sjįlvt um klagarin sigur, at hann ynskir klaguna afturtikna.

(2) Um klagur beinleišis til nevndina:

Ķ lokalnevndarkunngeršini § 17 er įsett, at tį iš klaga er innkomin til lokalnevndina um lųgregluna, so skal skrivari nevndarinnar senda avrit av klaguni til fśtan og til (tann ella teir) politistin, sum klagaš veršur um. Fśtin sendir lokalnevndini og tķ, sum klagaš veršur um, avrit av ųllum skjųlum, sum hann hevur ķ mįlinum.

Skrivarin hjį lokalnevndini hevur skyldu til at stovnseta eina klagujournal, har allar innkomnar klagur til nevndina skulu skrįsetast sbr. lokalnevndarkunngeršini § 14 stk. 1, um tęr koma beinleišis frį fśtanum, frį ręttinum, ella nevndarlimirnir av sķnum eintingum taka mįliš upp. Journalin skal verša framlųgd til eftirlitis į vanligu fundum lokalnevndarinnar, og ein og hvųr nevndarlimir hevur til ein hvųrja tķš eftir § 14 stk. 2 loyvi til at eftirhyggja klagujournalina og skjųlini, sum hoyra til einstaka klagumįliš.

(3) Um klagur til dómsvaldiš:

Eftir § 1019 a 2. pkt ķ ręttargangslógini kann klaga setast fram munnliga um atferš lųgreglunnar undir višgeršini av revsimįli ķ ręttinum. Rętturin fųrir tį kęruna til ręttarbókina og sendir śtskrift av ręttarbókini til lokalnevndina, fśtan og tann, sum kęrt veršur um. Fśtin sendir teim somu avrit av skjųlunum, hann hevur ķ mįlinum.

(4) Um klagumįl, nevndarlimir taka upp av sęr sjįlvum:

Nevndin kann eisini gera av at taka eitt klagumįl upp av sęr sjįlvum. Nevniliga eftir § 1019 stk. 2, har įsett er:

"Nęvnet kan endvidere bestemme, at en undersųgelse skal foretages, hvis en offentlig interesse tilsiger, at omstęndighederne i forbindelse med politiets virksomhed ved en bestemt lejlighed sųges fastlagt"

c. Višgeršin av klagunum ķ nevndini

(1)Burturvķsingarfųri eftir ręttargangslógini § 1019 b.

§ 1019 b nevnir ķ hvųrjum fųri, burturvķsing av klagumįli skal fara fram, nevniliga tį klagan er:

(a) "åbenbar grundlųs"

Her veršur hugsaš um tey fųri, har ein viš gjųgnumlestri av mįlinum beinanvegin sęr, at taš uttan nakran tulkingariva ikki er gjųrt nakaš skeivt av politinum.

(b) "Sagen anses tilstrękkelig oplyst"

Her kann hugsast, at helst er okkurt um taš, sum klagaš er um, men viš gjųgnumgongd av mįlinum sęst, at fśtin hevur fingiš tilvega tilfar frį óheftum t.d. feršališnum hjį rķkislųgregluni, sum lżsir alt mįliš, sum taš er, gjųlla.

(c) "klagen angår forhold af uvęsentlig betydning"

Hvat, iš er vęsentligt ella uvęsentligt, er sjįlvsagt eitt flótandi mark, men hugsast kann t.d., at um okkurt einkult orš, sum tykist onkrum heldur illavoršiš orš, er gloppiš einum politisti av munni undir sera strongdum umstųšum, so kann nevndin gera av at burturvķsa klagumįlinum sbr. hesi grein.

(d) "hvis klageren undlader efter opfordring at fremkomme med oplysninger om grundlaget for klagen"

Hetta kann t.d. vera, um klagan er ógvuliga óķtųkilig, og man vil hava nęrri upplżsingar.

(e). "hvis klagen indgives mere end 6 måneder efter, at det forhold, som klagen angår, har fundet sted."

Viš hesum punkti kunnu mįl burturvķsast, tķ tey eru fyrnd.

(f) Uttanfyri "mįlsręši nevndarinnar"

Einki veršur nevnt um, at mįl skulu burturvķsast frį nevndini, tķ at taš snżr seg um višurskifti, hon ikki hevur mįlsręši į, men hetta hevur hon skyldu til sbr. vanligum fyrisitingarligum grundreglum, men sbr. fyrisitingarlógini § 7 stk. 2 skal hon tį, um hetta er mųguligt, vķsa į, hvųr rętti kęrumyndugleiki er.

Soleišis sum lógin er oršaš, so skulu mįlini burturvķsast, um pkt. (a) ella (b) fyriliggur, t.v.s.  at nevndin fęr ikki tikiš eitt mįl upp, um so er, at klagan er "tilstrękkelig oplyst". Hini fųrini ger nevndin sjįlv av śt frį umstųšunum, um hon vil nżta ella ikki.

Omanfyri nevndu punktini kunnu ikki roknast viš at vera śttųmandi. Nevndin hevur harumframt rętt til at gera av ikki at seta nęrri kanningar viš ųšrum grundum enn teimum, sum nevndar eru omanfyri, um tęr eru sakligar. Hugsast kann t.d., at nevndin heldur, at tann kanningarhįttur, sum fśtin hevur sett ķ verk, er nóg góšur fyri fyrst, t.d. heitt į rķkisferšalųgregluna um at kanna mįliš og tķ vil sķggja, hvat kanningarśrslit kemur frį hesum liši, įšrenn vķšari veršur fariš.

Nevndin stešgar višgeršini av einum klagumįli sbr. § 1019 m, um so er, at grundarlag er fyri at skuldseta tann, sum kęrt veršur um, er undir illgruna fyri revsiverdan tilburš, og hann ynskir mįliš višgjųrt sum revsimįl, ella um stjórnin ger av at seta eina dómarakanning ķ verk. Tį er eingin grund at gera meiri, tķ tį er taš ķ góšum hondum hjį dómstólunum, og eingin grund er at gera dupultarbeiši.

(2) Višgeršarformur

Hųvušsreglan um višgeršir av klagum ķ nevndini er, at ųll nevndin, og heruppiķ eisini advokatnevndarlimurin, į fundi tekur stųšu til, um nęrri kanning skal gerast av mįlinum ella ikki.

Tó kann nevndarformašurin, eftir at hann hevur havt samband viš fśtan og advokatlimin, burturvķsa mįlinum, um grundirnar eru einar av teimum įšur nevndu grundunum ķ ręttargangslógini § 1019 b stk. 1 sbr. lokalnevndarkunngeršini § 20 stk. 1. Einki veršur sagt ķ § 20 stk. 1, um nakrar serumstųšur skulu vera fyri, at hesin višgeršarformur kann nżtast. Ikki bara taš, at skundur er į mįlinum, kann grundgeva hendan višgeršarform. Taš kann eisini vera, at kęran er so burtur śr vón og viti, at taš vil vera at ómaka lokalnevndina, alla sum hon er, viš mįlinum.

Hevur mįliš skund, kann lokalnevndarformašurin, eftir at hava veriš ķ samband viš landfśtan og advokatumbošiš, seta eina kanning ķ verk, sum annars bert nevndin kann krevja. Men tį er ein treyt fyri, at hetta kann gerast į so summariskum višgeršargrundarlagi, at "undersųgelsen ikke bųr afvente mųde i lokalnęvnet" sbr. § 20 stk. 2 ķ lokalnevndarkunngeršini.

Veršur nakar av hesum summarisku višgeršarformum nżttur, so skal nevndin į nęstkomandi fundi verša frįbošaš avgeršina sbr. § 20 stk. 3 ķ lokalnevndarkunngeršini.

Undir ųllum umstųšum, og hóast hvųnn avgeršarform, nevndin velur, so hevur klagari rętt til at fįa fund viš formann ella skrivara nevndarinnar, įšrenn stųša veršur tikin til kęruna sbr. § 18 ķ lokalnevndarkunngeršini. Skrivarin mį altķš ansa eftir, at taš eftir somu grein liggur į honum at boša einum hvųrjum klagara frį, tį iš klagan veršur móttikin, at hann hevur henda ręttin.

Tį iš nevndin er komin til eina nišurstųšu, bošar hon klagaranum frį henni, og her er at leggja til merkis, at eftir fyrisitingarlógini § 22, so skal ein grundgeving gevast fyri nišurstųšuni. Sbr. § 22 ķ lokalnevndarkunngeršini kann fśtin tó ķ įvķsum fųrum frį nevndini fįa heimild at boša frį burturvķsn mįlsins frį lokalnevndini ķ samband viš avgerš hansara um klaguna.

d. Vķšari višgeršin, tį iš nevndin hevur samtykt, at kęrumįl skal kannast nęrri

Sum įšur nevnt, er tżdningarmikiš at undirstrika, at nevndin sum so hevur ongar heimildir ašrar enn at krevja, at kanningar verša settar ķ verk av rķkisadvokatinum ella ręttinum. Nevndin kann sostatt ikki krevja, at skuldseting ella įkęra veršur reist, ella onnur ręttarstig verša framd ķmóti persóninum undir illgruna, so sum handtųka ella hśsarannsókn. Hetta er alt heimildir, sum bara lųgregla, įkęruvald og sorinskrivarin hava.

(1) Kanning hjį rķkisadvokatinum

Um nevndin kemur til ta nišurstųšu, at mįliš skal kannast av rķkisadvokatinum, so veršur frįbošan send honum um hetta.

Tį iš rķkisadvokaturin fęr mįliš, ger hann ein samandrįtt av mįlinum og letur tķ, sum klagaš veršur um, eitt eintak av frįgreišingini, samtundis sum hann ger vart viš, at tann, sum klagašur er, onga skyldu hevur at geva frįgreišing. Klagaši kann eisini geva slķka skrivliga frįgreišing seinni. Ręttargangslógin § 1019 d.

Hin klagaši hevur eisini eftir § 1019 e rętt til at mųta fyri rķkisadvokatin, og eisini saman viš einum hjįsita.

Rķkisadvokaturin hevur eftir lokalnevndarkunngeršini § 23 stk. 2 heimild til at fįa sakargranskingarhjįlp frį rķkispolitiovastanum.

Tį iš rķkisadvokaturin er lišugur viš kanningararbeiši sķtt, so ger hann eina skrivliga frįgreišing um mįliš, sum hann letur lokalnvendini sbr. ręttargangslógini § 1019 l. Sbr. lokalnevndarkunngeršini § 26, so skal frįgreišingin innihalda eina gjųgnumgongd av teim faktisku umstųšunum ķ mįlinum, og eisini eina meting av vektini av teim innkomnu prógvunum.

Nevndin tekur tį stųšu til, um hon heldur mįliš verša nóg vęl upplżst, um ikki, so sendir hon mįliš aftur til rķkisadvokatin viš fyrispurningi um at gera neyvari kanningar. Heldur hon hinvegin, at mįliš er nóg vęl upplżst, veršur mįliš sent fśtanum at taka stųšu til, um grund er at reisa įkęru ķmóti tķ, sum klagaš er um ella mųgulig agamįl (disiplinęrsag).

Nevndin kann, eftir at mįliš er latiš rķkisadvokatinum, "umbestemma" seg, og ķstašin gera av, at hon heldur vil hava, at rętturin fęr mįliš til kanningar sbr. ręttargangslógini § 1019 c.

(2) Kanning viš ręttin

Heldur lokalnevndin, at mįliš skal kannast nęrri viš ręttin, so skal kanningin fara fram viš sorinskrivaraembętiš.

Einki stendur nęrri um, hvussu mįliš skal latast ręttinum, men helst fylgir av ręttargangslógini § 1019 h, at tį iš rķkisadvokaturin er tann, sum mųtir vegna hitt almenna į ręttarfundum, so er taš eisini hann, sum sendir įheitan į ręttin um at fara undir slķkt mįl. Eftir lokalnevndarkunngeršini kann rķkisadvokaturin lata einum politimeistara ķ danska rķkinum - tó ikki fśtanum ķ Fųroyum - heimildir sķnar ķ hesum sambandi, soleišis at hesin mųtir į ųllum ręttarfundum ķ mįlinum.

Fyri partarnar ķ mįlinum verša tilnevndir sakfųrarar, sum hitt almenna ber kostnašin av. Ręttargangslógini § 1019 g.

Eftir ręttargangslógini § 1019 i tekur sorinskrivarin avgerš ķ spurningum um avhoyring av klagaranum, tķ sum klagaš veršur um, og vitnum og um at fįa tilvega vįttanir frį serkųnum og onnur prógv. Hann, sum klagaš veršur um, skal hava mųguleika til at verša tilstašar į ręttarfundum. Hann veršur eisini avhoyrdur, men hevur ikki vistnisskyldu.

Ašramįta eru fyri avhoyringarnar galdandi tęr vanligu ręttargangsreglurnar ķ ręttargangslógini.

Tį iš avhoyringin er lišug, sendir rķkisadvokaturin lokalnevndini śrrit śr ręttarbókunum um mįliš, og ger eisini eina meting av vektini av teim prógvum, sum komin eru fram undir ręttarvišgeršini.

Hereftir er so mįlsgongdin hin sama, sum tį iš rķkisadvokaturin kannar mįliš.

 

D. Ymsar formligar reglur um virksemi nevndarinnar

Nevndin velur sjįlv sķn formann og nęstformann. Ikki ein og hvųr av nevndarlimunum kann veljast ķ hetta starv sbr. § 115 stk. 6. Ķ bįšum fųrum skal taš verša ein lųgtingsmašur, men teir nevndarlimirnir, sum ikki eru lųgtingsmenn, luttaka eisini ķ atkvųšugreišsluni. Einki veršur sagt neyvari um, hvussu atkvųšugreišslan skal fara fram. Um hon skal fara fram soleišis, at ųll nevndin fyrst atkvųšur um formann, og sķšan aftur ųll nevndin aftur um nęstformann, ella um vališ skal fara fram soleišis, at tann lųgtingsmašur, sum fęr flestar atkvųšur, veršur formašur, og tann, sum fęr nęstflestar, veršur nęstformašur. Helst skal hesin seinni atkvųšuhįttur nżtast.

Skrivari nevndarinnar skal hava lųgfrųšiligt embętisprógv (ella hava eina fyrisitingaryrkisliga śtbśgving), og skal hava tilknżti til lųgtingsskrivstovuna. Lokalnevndarkunngeršin § 6.

Eftir § 7 ķ lokalnevndarkunngeršini skal fundur haldast ķ nevndini 3 feršir um įriš, og kann ikki vķkjast frį hesi reglu, sjįlvt um nevndarlimirnir halda, at tilfariš ķ nevndini er nakaš tunnligt at halda fund um so ofta. Formašurin kallar inn til fundar, og skal eftir § 7 kalla til fundar, tį iš nęstformašurin, fśtin, advokatnevndarlimurin (bert ķ klagumįlum) ella tveir limir bišja um taš. Viš ųšrum oršum kann sigast, at ein hvųr nevndarlimur kann krevja fund, taš eru bara politistalimirnir og teir meinigu lųgtingslimirnir, sum mugu gera taš ķ felag.

Formašurin ella nęstformašurin skal vera tilstašar ķ nevndini, fyri at lokalnevndin skal verša vištųkufųr. Ķ klagumįlum skal advokatumbošiš vera til stašar, fyri at fundurin er vištųkufųrur. Umframt er ein treyt fyri, at fundurin er vištųkufųrur, at tilsamans 4 limir av nevndini eru mųttir. Lokalnevndarkunngeršin § 4.

Eftir § 8 ķ lokalnevndarkunngeršini eru fundir ķ nevndini ikki almennir. Taš liggur tó ķ sjįlvum endamįlinum viš almenna partinum av arbeiši nevndarinnar - at byggja eina brśgv ķmillum politi og borgaran, at nevndin mį hava eina ręttiliga stóra upplżsingarskyldu um, hvat fyriferst ķ nevndini, hvat iš višvķkur almenna partinum av arbeiši nevndarinnar.

Limirnir ķ lokalnevndini hava tagnarskyldu um tey višurskifti, sum umrųdd eru ķ borgaraligu revsilógini § 152 stk. 1, sum sigur:

"Den, som virker eller har virket i offentlig tjeneste eller hverv, og som uberettiget videregiver eller udnytter fortrolige oplysninger, hvortil den pågęldende i den forbindelse har fået kendskab, straffes med fęngsel indtil 6 måneder"

Śt frį hesum mį sigast, at hųvušsreglan er ķ klagumįlum, at har er tagnarskylda, uttan at undantak er giviš, ķ almennu mįlunum er stųšan hin ųvugta. Ķ lokalnevndarkunngeršini § 8 stk. 2 er įsett, at nevndin į fundi kann gera av, um upplżsingar, sum koma fram į fundum, skulu roknast til bólkin av upplżsingum, sum fevndur eru av tagnarskyldu. Til ber eisini hjį nevndini at śtgreina tagnarskylduna ķ starvsskipanini fyri nevndina.

Fyri virksemiš hjį nevndini er fųroyska fyrisitingarlógin og fųroyska lógin um alment innlit ikki galdandi, tķ at mįlsųkiš er ikki yvirtikiš. Mįlsųkiš, politi, er danskt mįlsųkiš sbr. heimastżrislógini. Taš kann tó yvirtakast av fųroyingum eftir lista B mannagongdini, men hetta er ikki hent. Tķ galda donsku lógirnar um fyrisiting og alment innlit, sum settar eru ķ gildi ķ Fųroyum, fyri nevndina. Tęr eru:

Lóg nr. 571 frį 19.12.1985 Forvaltningslov, sum sett ķ gildi viš kgl. fyriskipan nr. 1144 frį 22.12.1993.

Lóg nr. 572 frį 19.12.1985 om offentlighed i forvaltningen, sum sett ķ gildi viš kgl. fyriskipan nr. 1145 frį 22.12.1993.

Hesar bįšar lógir mį so nevndin hava ķ huga, tį iš spurningar ķ nevndini um inhabilitet, mįlsgrundgeving og umbųnir frį pressuni um alment innlit koma til višgeršar ķ nevndini.

Ķ § 12 ķ lokalnevndarkunngeršini er įsett, at nevndin sjįlv įsetir starvsskipan sķna.

 

Sjśršur Rasmussen, lųgfr.