Kanningarstjórakanning SVF

Skjal C

Frágreiðing frá Petur Even Djurhuus, advokati sum kanningarstjóri sambært § 38, stk. 2 í løgtingslóg nr. 103 frá 26. juli 1994 um stýrisskipan Føroya.

1. Inngangur og arbeiðssetningur
2. Kanning og kortlegging av gongdini
   
   1. Samskifti í 1998
   2. Samskifti frá 1.1. til 23.07.99
   3. Samskifti eftir 23.07.99
   
   
3. Meting kanningarstjórans
   
   1. Avgerðin tann 23. juli 1999

Í skrivi dagfest tann 4. mei 2000, útnevnir løgtingsformaðurin, sambært grein 38, stk. 2 í løgtingslóg nr. 103 frá 26. juli 1994 um stýrisskipan Føroya, advokat Petur Even Djurhuus til, sum kanningarstjóri at fáa greiðu á viðurskiftum nevnd eru í skrivi frá 13 tingmonnum dagfest 14. apríl 2000 til løgtingsformannin.

Í uppskoti sínum til samtyktar av roknskapinum hjá SvF fyri roknskaparárið 1998 og landsroknskapirnar 1995-1998, taka Ltgr fram og viðgera nógv ymisk viðurskifti og havast teir í niðurstøðu síni at 8 viðurskiftum í roknskapinum hjá SvF fyri 1998. Kanningarstjórin er biðin um at kanna eftir og meta um eitt av hesum viðurskiftum. Frágreiðingar Ltgr viðgera sostatt fleiri viðurskifti, ið liggja uttanfyri kanningarsetningin og sum henda frágreiðing tí ikki viðger.

2. KANNING OG KORTLEGGING AV GONGDINI, SUM FØRDI TIL, AT LANDSSTÝRISMAðURIN Í MENTA- OG UNDIRVÍSINGARMÁLUM RINDAðI SJÓNVARP FØROYA 1,6 MIÓ KR. ÚR GJALDFØRI LANDSKASSANS 23. JULI 1999.

1. Samskifti millum m.a. SvF og UMMS í 1998 um rakstrarviðurskifti hjá SvF í 1998. 

Tann 1. mars 1998 kemur í gildi løgtingslóg nr. 22 frá 20. februar 1998 um kringvarp v.m. Henda nýggja kringvarpslóg broytir tað lógarverk, ið er galdandi fyri virksemið hjá SvF. Við heimild í kringvarpslógini setir UMMS upp kunngerð nr. 60 frá 17. juni 1998 um reglugerð fyri SvF. Í kunngerðini eru ávísar ásetingar um roknskaparviðurskifti sjónvarpsins, m.a. at roknskaparárið hjá SvF er álmannakkaárið, ársroknskapurin hjá SvF skal vera grannskoðaður av løggildum grannskoðara og skal sendast landsstýrismanninum til góðkenningar sambært ásetingum um almennar roknskapir, umframt at sjónvarpsstjórin saman við ársroknskapinum skal geva landsstýrismanninum eina frágreiðing um virki hjá stovninum farna árið.

Tann 3. august 1998 sendir Føroya Gjaldstova UMMS skriv í samband við kunngerð nr. 60 frá 17. juni 1998, ið er soljóðandi(skjal 2):

"Í kunngerðarblaðð nr. 11 – kunngerð nr. 60 og 61 lýsir tygara stýri reglur fyri sjónvarpið og útvarpið. Í greinunum 3, 4 og 5 í umrøddu kunngerðum, verður nomið við grundleggjandi roknskaparviðurskifti. Í hesum sambandi skal verða víst til § 3 í kunngerð um roknskaparverk landsins o.a., har øll uppskot um lógir, kunngerðir og rundskriv, sum viðvíkja landsins roknskaparverki, skulu leggjast fyri Fíggjar- og búskapardeildina, Føroya Gjaldstovu til góðkenningar (sí fylgiskjal).

Staðfestast kann, at gjaldstovan einki veit um, hvat er farið fram – enn minni hevur góðkent nakað. Tað virkar meiningsleyst, at fleiri fólk í fleiri mánaðir hava arbeitt við einum roknskaparinstruksi fyri alt tað almenna roknskaparverkið, sum m.a. skulu fastleggja tílík viðurskifti, sum her verða nevnd "prokura", og so ger tygara stýri tað bara uttan um roknskaparmyndugleikan á økinum. Lagt kann verða afturat, at bæði sjónvarpið og útvarpið eru tikin við á fíggjarætlanina fyri 1998 sum landsfyritøkur.

Annars - hví tað er neyðugt at áseta við kunngerð, at roknskaparárið hjá hesum báðum almennu stovnunum er álmanakkaárið, tá ið hetta er álagt í stýrisskipanarlógini og roknskaparlógini, skilir gjaldstovan ikki."

Tann 25. august 1998 er fundur á Mentamáladeildini í UMMS, hetta í sambandi við ta rakstrarætlan SvF hevur sent UMMS fyri 1999 og eru tilstaðar Jóannes Dalsgaard, deildarstjóri, Jeanette Blåsvær, fulltrúi, Bjarni Wilhelm, fulltrúi, Tróndur Djurhuus, SvF, Finnur Lómstein, SvF og Hanna D. Jacobsen, skrivari.

Sum framgongur av frásøgnini frá fundinum (skjal 3), so verður tosað nakað um fíggjarligu viðurskiftini hjá SvF og er partur av hesum endurgivin soleiðis í frásøgnini:

"………
Sjónvarp Føroya:
SVF ynskir meiri pening til rakstur. Staðfest varð, at um hetta ynski verður eftirlíkað fer tað at ganga út yvir tann samlaða karmin, og merkir tað so, at tað fer at ganga út yvir onkran annan………

Í munnligum frágreiðingum frá sama fundi er greitt soleiðis frá:

Jóannes Dalsgaard: "…hetta var ein fundur, har tosað varð um generel viðurskifti…Einki kom fram á fundinum um ítøkilig fíggjarlig viðurskifti hjá SvF fyri 1998."

Finnur Lómstein: "FL kunnugt, var einki frammi á fundinum um aktuellu fíggjarligu støðuna hjá SvF."

Í ódagfestum skrivi (skjal 4 ), sett upp í UMMS sum svar til Føroya Gjaldstovu uppá skriv teirra frá 3. august 1998, verður hetta ført fram:

"Í skrivi dagfest tann 03.08.98 ger FGJ vart við, at roknskaparmynduleikin á økinum ikki er hoyrdur, tá nýggjar reglur verða gjørdar fyri Útvarpið og Sjónvarpið, ið eisini umfata roknskaparviðurskifti teirra.

Hartil er at siga, at væntandi verður málið tikið upp aftur hjá okkum, og tá vilja vit eisini venda aftur til tykkara"

Hin 18. september 1998 senda Ltgr soljóðandi skriv til UMMS viðvíkjandi játtanar- og roknskaparviðurskiftum hjá Sjónvarpi Føroya (skjal 5):

Løgtingsgrannskoðararnir eru farnir undir at viðgera roknskapin hjá Sjónvarpi Føroya fyri 1997, í sambandi við at hesin skal leggjast fyri tingið til góðkenningar, og tí verður heitt á Undirvísingar- og Mentamálastýrið um skjótast gjørligt at svara at svara hesum fyrisurningi. Eisini verður heitt á Undirvísingar- og Mentamálastýrið um at greiða frá játtanar- og roknskaparviðurskiftunum viðvíkjandi 1998."

Í sambandi við roknskaparviðurskifti hjá SvF, verður sett upp innanhýsis upprit í UMMS dagfest hin 15. oktober 1998 (skjal 7), og ljóðar hetta soleiðis:

                    Viðvíkjandi roknskaparviðurskiftunum hjá Útvarpi Føroya og Sjónvarpi Føroya..

Reglur á økinum.
Í kunngerð um roknskaparverk landsins o.a. frá 22.08.96, ið hevur støði í løgtinglóg nr. 33 frá 23.03.94 er ásett hvussu farast skal fram á roknskaparøkinum.
Har stendur m.a., at loyvi skal gevast til at vera ein sjálvstøðug roknskapareind, hava egnar peningakonti v.m.. Eisini er ásett, at ein sjálvstøðug roknskaparførandi eind skal líka somu treytir fyri kunningar-, trygdar-, eftirlits- og tíðarkrøv, sum til eina og hvørja tíð eru galdandi fyri Búskaparskipan Landsins.
Í kunngerð um reglur fyri Útvarp Føroya frá 17.06.98, ið hevur støði í løgtingslóg nr. 22 frá 20.02.98 stendur í § 3, at "stjórin ger fíggjarætlan og tilráðing um áseting av sjónvarpsgjaldi áðrenn 01.08, sum skal verða galdandi fyri árið eftir. Fíggjarætlan og ásetingin um útvarpsgjald skulu góðkennast av landsstýrismanninum."
Í § 5 stendur um ársroknskapin, at hann verður sendur landstýrismanninum til góðkenningar sambært ásetingunum um almennar roknskapir, og at ein ársfrágreiðing skal gerast.
Tað, sum stendur í roknskaparkunngerðini er ikki nevnt ella víst til í seinri kunngerðini, er tí at her skulu vera serligar reglur?

Spurningur.
Vit hava tvinnanda reglur at fylgja her, so spurningurin er hvat er galdandi á økinum, og hvussu fast skal ÚF og SvF innlimast í FSL.

At taka støðu til.
Hvussu fræls skulu ÚF og SvF verða, skulu tey metast javnt nakað sum líkist almennum partafeløgum ella skulu tey innlimast sum aðrir stovnar, ið føra egnan roknskap í FSL.
Tað er kanska lættast at gera tað seinri umsitingarliga, men verður hugsað um medie og frælsi hjá hesum stovnum, er okkurt, sum talar fyri tí fyrru loysnini, har vit hava eina sjálvstøðuga eind, ið livir sítt egna lív, men vit hava eitt fíggjarligt eftirlit við henni.
At innlima ÚF og SvF sum aðrar stovnar, ið føra egnan roknskap, í FSL, kann setast í verk beinanvegin, tí tekniskt ber tað longu nú stovninum til at rapportera síni roknskapartøl mánaðarliga, kvartalsliga ella árliga til FSL á ein hátt, ið fylgjur landsins kontoskipan.

Næsta stigi.
Tá vit hava sett út í kortið, hvussu farst skal fram, verður farið víðari við uppgávuni.

Sama dag (hin 15. oktober 1998) verður skriv sent til Ltgr (skjal 6), har UMMS vísir til, at teimum kunnugt arbeiðir FMS við spurninginum um játtanarslagið "Landsfyritøkur".

Hin 30. november 1998 er fundur í Keypmannahavn millum umboð fyri SvF og UMMS, og sum skilst, var á hesum fundinum tosað nærri um viðurskifti og trupulleikar í sambandi við, at sjónvarpsstjórin hevði broytt setanarviðurskifti hjá teknikkarum í SvF.

Tróndur Djurhuus: "Síðst í nov. ella fyrst í des. 1998 verður TD av starvsfólki gjørdur greiður yvir, at ógoldnar rokningar fyri umleið kr. 2 mió. liggja í bókhaldinum."

Hin 7. desember 1998 er sett upp innanhýsis upprit (skjal 8) í UMMS, har mælt verður til svara Føroya Gjaldsstovu uppá fyrispurning um roknskaparviðurskifti hjá SvF, at málið er undir viðgerð og at UMMS skal venda aftur í málinum.

Í skrivi dagfest 14. desember 1998 (skjal 9) frá SvF til UMMS, bjóðar SvF landstýrismanninum, aðalstjóranum, deildarstjóranum, fulltrúanum og øðrum áhugaum starvsfólki í UMMS á vitjan í SvF, har m.a. skal tosast um:

Hin 21. desember 1998 er fundur í SvF, har til staðar eru Signar á Brúnni, landsstýrismaður, Petur Petersen, aðalstjóri, Jóannes Dalsgaard, deildarstjóri, Jeanette Blåsvær, fulltrúi og Tróndur Djurhuus, SvF. Tosað verður um fíggjarligu viðurskiftini í SvF, og av fundarfrásøgn (skjal 10) eru hesar samrøður endurgivnar soleiðis:

Fíggjarligu viðurskiftini
SvF fingið betri fíggjarligar karmar – góðan likviditet í 1997. Men SvF hevur ein ómetaligan stóran tørv á teknologiskum investeringum – fyri um. 20. mió. kr. Teknologiin er ov gomul, og investeringar vilja geva rationaliseringar í longdini. Talan er um ógvuligar neyðugar íløgur. Fyrr hevur tað verið ein vánalig fíggjarstýring. Nú er edv lagt um, soleiðis at tað verður møguligt at konsekvensútrokna eina avgerð. Deildarstjórarnar skulu halda egna fíggjarætlan, sum teir skulu yvirhalda, leggja fram fýra ferð um árið. Roknskap fyri ársfjórðingar. Teir fáa yvirblik, sum teir ongantíð hava havt fyrr.

SB spurdi, hvør setur krøvini. Nakrar sendingar eru nógv bíligari at framleiða enn aðrar.

TD svaraði, at tað verða gjørdar program politiskar prioriteringar. Gjaldførisstøðan hjá SvF fer at verða reist politiskt. Tað er í løtuni ógvuliga óstabilt. Ynski um at fáa javnað í likviditetin. t.d. SvF rætt til at fáa kassakreditt, góðkenning aðrastaðni ella annað. Innkrevjingin stór í desember - hyggjaragjald, lýsingar eru nógv størst í desember/juli. Hækka hyggjaragjaldið – eiga ikki at kosta tað sama sum Útvarp Føroya. SvF fer at taka initativ hesum viðvíkjandi.

Spølini – primera mál at tjena pening til aðrar sendingar. SvF sett professionelt fólk til at taka sær av marknaðarføringini.

Investeringar – Tekniskar & edv-stjóra – gjørt notat til TD um, hvønn tørv tað er fyri investeringum. Í dag verður tað KT. Programfólki gera multimedie-dokument – til D&V, internet, og digitalisering. Sjónvarpið fer at verða broytt. Við broyting í teknoligilógini kemur SvF tættari til hyggjarunum – tey gera tilfar.

Pláss fyri fleiri kanalum - teknologiin er sín sak, men fólk til at gera sendingarnar.

Íløgutørvur – sendirúm / móttakarum kostar 3. mill. kr.

Redigeringsrúm við redigeringsteldum kostar 5. mill. kr. um árið yvir 5 ár.

SvF vil at tað almenna er við til at fíggja íløgurnar – mvg’ i fellur jú aftur til landskassan.

PP helt, at SvF skuldi byggja íløgurnar inn í raksturin. Tað er neyðugt við íløgum og íløgurnar fara at tvífalda sendingarnar / framleiðsluna, tí starvsfólkini fara at arbeiða meira sjálvstøðugt.

TD greiddi frá, at SvF er skal investera við 5 mill. kr. nú, tað er tað mest týdningarmikla nú. Tá ið programmleiðslan er buffarin, kann programmframleiðslan koma at svíða fyri hesum investeringum.

Tróndur Djurhuus: "Viðvíkjandi skrivinum hin 14. desember 1998 (skjal 9), fund hin 30. november 1998 og fund hin 21. desember 1998, so greiðir TD frá, at í sambandi við, at stovnurin hevði fingið nýggjan landstýrismann í 1998, so hevði hann mangan borið uppá mál, at landsstýrismaðurin við umsiting skuldi koma á vitjan á SvF. Eisini hevði verið ávísur tvídráttur millum SvF og UMMS, hetta í sambandi við tær bygnaðarbroytingar, ið sjónvarpsstjórin hevði framt í 1998. Tí varð fundur hildin hin 21. desember 1998, har viðurskiftini vórðu fingin í rættlag partanna millum. Áðrenn hetta høvdu Petur Petersen frá UMMS og TD frá SvF hittst á stuttum fundi hin 30. november 1998, har teir høvdu tosað um bygnaðarbroytingarnar í SvF, og vóru blivnir samdir um greiðslu av hesum. Viðvíkjandi skjali 10, fundarfrásøgn frá fundi millum UMMS og SvF hin 21. desember 1998, so las Ingi Højgaard upp undir fíggjarligu viðurskiftum fylgjandi: "TD svaraði, at tað verða gjørdar program politikskar prioriteringar. Gjaldsførisstøðan hjá SvF fer at verða reist politiskt, tað er í løtuni ógvuliga óstabilt. Ynski um at fáa javna í likviditetin, t.d. SvF rætt til at fáa kassakreditt, góðkenning aðrastaðnis ella annað." Til hetta svaraði TD, at hann ikki hevði persónligt notat frá hesum fundi, men metir seg at hava sagt generelt, at eftir verandi bygnaði kundu teir fáa gjaldføristrupulleikar, men hevur helst ikki nevnt konkretu støðuna. Grundin til, at viðurskiftini verða borin upp á mál á fundinum er, at TD tá er vorðin greiður yvir, hvussu óstabil støðan er hjá SvF við tí inntøkubýti, teir hava."

Signar á Brúnni: " Til spurningin um fundin við SvF hin 21. desember 1998, so greiddi SáB frá, at nógv varð gjørt burtur úr teknisku broytingunum á tí digitala tøknifrøðiliga økinum, og knýttar vórðu fíggjarligar viðmerkingar til, at neyðugt varð at SvF fekk sær slíka tøkni. SáB hevði á fundinum beinleiðis spurt, hvør setti krøvini til tað tøkni, ið stovnurin skuldi hava, og í tí prátinum varð komið inn á gjaldførisviðurskiftini hjá SvF, men vildi stovnurin venda sær til UMMS um slík viðurskifti. Somuleiðis varð upplýst, at nýggja tøknin vildi hjálpa munandi um møguleikarnar hjá stovninum, at rationalisera rakstur sín og at fáa betur "kekk" á støðuni á ymsu deildunum. Ikki varð komið inn á dagligu rakstrarviðurskiftini, tó so, at tosað varð um øktan kostnað vegna broyting í setanarviðurskiftunum hjá teknikarunum á stovninum."

Jóannes Dalsgaard: " Viðvíkjandi fundinum hin 21. desember 1998 varð byrjað við at vísa til fundarinnbjóðingina (skjal 9), skriv dagfest 14. desember 1998 frá SvF til UMMS. Í skrivinum verða fíggjarlig viðurskifti v.m. umrødd undir pkt. 3 til fundin. Í innganginum til hetta skriv verður víst til fund í Keypmannahavn hin 30. november 1998, og upplýsti JD, at hann tá als ongan kunnleika hevði til, at ein slíkur fundur hevði verið fyrr enn eftir at fundurin hevði verið. Viðvíkjandi fundinum hin 21. desember 1998 annars, so greiddi JD frá, at tosað varð um programpolitisk viðurskifti (Øravíkarskjalið) og um sjálvan bygnaðin hjá SvF soleiðis, at stovnurin kundi verða brynjaður til kapping frá umheiminum og privatum annars í Føroyum.

Útspyrjarin fyrihelt JD orðingina í fundarfrásøgnini: "Gjaldførisstøðan hjá SvF fer at vera reist politiskt, tað er í løtuni ógvuliga óstabilt. Ynski um at fáa javna í likviditetin, t.d. SvF rætt til at fáa kassakreditt, góðkenning aðrastaðni ella annað. Innkrevjing stór í desember – hyggjaragjald, lýsingar eru nógv størst í desember/juli." Til hetta viðmerkti JD, at so vítt hann minnist, so varð generelt tosað um, hvussu likviditetsstreymurin er hjá SvF, har sjónvarpsgjald kemur inn tíðliga í árinum, lýsingarinntøkur eru lágar um summarið, so hægri aftur í jólamánaðinum, og hvørja ávirkan hetta hevur á gjaldførið stovnsins. Ikki varð tosa um nakran aktuellan gjaldføristørv hjá SvF og einki bleiv nevnt um at SvF í 1998 fór at koma út við einum halli.Viðvíkjandi spurninginum um kassakreditt, so upplýsir JD, at hann persónliga ongantíð hevur havt nakað imóti, at SvF fekk kassakreditt. Umsitingin dámdi tó ikki, at latin varð kassakredittur. Tá tað framgongur av fundarfrásøgnini, at málið viðvíkjandi gjaldførisstøðu hjá SvF fór at verða reist politiskt, so kom Tróndur Djurhuus ongantíð aftur við hesum spurningi, fyrr enn trupulleikarnir tørnaðu fyri."

Petur Petersen: " Viðvíkjandi fundinum tann 21. desember 1998, so bleiv tað fyri mesta tosað um generel rakstrarviðurskifti hjá SvF. Á prinsipiellum plani varð tosað um gjaldførisstøðuna hjá SvF sum stovni, har nógvur peningur gongur inn fyrst í árinum frá sjónvarpsgjaldi, slakt er um summarið, og síðani gongur nakað av peningi inn aftur á heysti, frá spølum og lýsingum. Generelt var tí ynski frá SvF um, at fáa ein trekningsrætt av einhvørjum slagi, fyri at tryggja gjaldføri til dagliga rakstrinum. PP legði áherðslu á, at á hesum fundi varð á ongan hátt tosað um konkret fíggjarlig viðurskifti hjá SvF fyri 1998."

2. Samskifti um fíggjarlig viðurskifti hjá SvF í 1999 fram til og við 23. juli 1999

Tann 19. februar 1999 sendir FMS skriv til UMMS við fráboðan um, at Útvarp og Sjónvarp Føroya hava fingið soljóðandi skriv sendandi(skjal 12):

"Viðv. játtanarroknskapirnar hjá landsstovnum

Ætlanin er, at Útvarp Føroya skal takast við á játtanarroknskapin sum landsstovnur ár 2000. Hetta merkir, at fíggjarætlanin skal takast við á fíggjarlógina, og roknskapurin skal takast við í landsroknskapin.

Tí er neyðugt,at ÚF fyrireikar seg at skráseta roknskapardáta smb. Kontoskipan landsins. Stovnurin verða tí biðin um at seta seg í samband við gjaldstovuna fyri at ætla, hvussu farast skal fram".

Hin 1. mars 1999 senda Ltgr. UMMS avrit av uppskoti til samtyktar fyri árini 1996 – 1997 av roknskapunum hjá SvF, sum Ltgr hava lagt fyri tingið, og framgongur fylgjandi av uppskotinum (skjal 14) undir "pkt. 7. Viðmerkingar":

"………
Sjónvarp Føroya er við á fíggjarlógini fyri 1997 sum "landsfyritøka". Í viðmerkingunum til uppskotið til fíggjarlóg fyri 1997 verður ført fram, at tað hevur víst seg, at ov nógvir tøkniligir trupulleikar eru við landsfyritøkum á fíggjarlógaruppskotinum fyri 1997, og tí verður m.a. gjørt vart við, at fyribils eru viðmekingarnar og sundurgreinað ætlan hjá játtanarslagnum "Landsfyritøka" á fíggjarlógaruppskotinum fyri 1997 bert til kunningar, og at arbeitt verður við í árinum 1997 at gera "landsfyritøkur" til ein part av játtanarroknskapinum.

Ógreiðu játtanar- og roknskaparviðurskiftini viðvíkjandi "landsfyritøkum" eru ikki loyst, og løgtingsgrannskoðararnir hava heitt á Fíggjarmálastýrið um at fáa hesi viðurskifti í rættlag. Fíggjarmálastýrið hevur upplýst, at játtanarroknskapurin hjá Sjónvarpi Føroya kemur við í landsroknskapin fyri fíggjarárið 2000. Løgtingsgrannskoðararnir mæla til, at hetta verður gjørt frá fíggjarárinum 1998."

Tann 4. mars 1999 kl. 14.09 sendir Bjarni Wilhelm innanhýsis teldubræv til Petur Petersen og Jóannes Dalsgaard viðvíkjandi roknskaparviðurskiftum hjá ÚF og SvF (skjal 14A) og er hetta soljóðandi:

Vit hava fingið skriv, dagfest 19.02.99, frá Petur A. Lamhauge, har hann sigur, at ætlanin er, at ÚF og SvF skullu takast við á játtannarroknskapin sum landsstovnur ár 2000 og verða vit bidnir um at fyrireika ein íverksetan.

Málið er ikki so heilt greitt fyri mær, tí er tað avgjørt at ÚF og SvF skulu metast sum vanligir landsstovnar, jvf hjálagda notat:

………
Skal málið fremjast sum PAL sigur, mugu vit geva stovnunum boð um tað beinanvegin, so teir eru klárir til tíðina. Men hvat siga tit til tað.
………"

Sum skilst á samrøðum kanningarstjórans við Signar á Brúnni og Trónd Djurhuus, so hittust teir í tinghúsinum tann 19. mars 1999 og hava teir greitt soleiðis frá hesum:

Signar á Brúnni: "Viðvíkjandi spurninginum um kunnleika hansara til fíggjarligu gongdina í SvF eftir fundin tann 21. desember 1998, til UMMS móttekur skrivið frá SvF dagfest 30. mars 1999, so greiðir SáB frá, at hann hin 19. mars 1999 var staddur í tinginum, og varð stórt "press" á tingarbeiðinum. Var ávegis upp á loftið, og rendi seg tá í Trónd Djurhuus, ið ynskti at tosa við hann undir fýra eygum. Tróndur Djurhuus segði tá, at hann ynskti at kunna SáB um fíggjarligu støðuna hjá SvF, so SáB ikki frætti hetta aðrastaðni. SvF hevði fíggjarligt hall fyri 1998 uppá kr. 2,4 mió., og var hetta eitt heilt annað tal enn tað Tróndur Djurhuus hevði fingið stillað í væntu. Tróndur Djurhuus segði tó, at hetta skuldi landsstýrismaðurin ikki taka sær av, tí nú var SvF ein sjálvstøðugur stovnur eftir Kringvarpslógini. SáB bað um at fáa eina formliga fráboðan um hetta, so hansara embætismenn kundu taka sær av málinum. Tróndur Djurhuus segði, at hann fyrst mátti hava samskifti við grannskoðara sín, áðrenn hann vendi sær skrivliga til UMMS. SáB sigur seg minnast heilt greitt viðurskiftini undir hesum óformliga samskifti teirra millum, og at hann álegði Trónda Djurhuus sum skjótast at kunna sínar embætismenn um støðuna."

Tróndur Djurhuus: "TD meinar, at hann hin 19. mars 1999 hitti Signar á Brúnni á máli á Tinghúsloftinum. Hetta var ein óformlig samrøða, har TD ynskti at kunna landsstýrismannin um støðuna. TD sigur við Signar á Brúnni, at hann metir hetta vera viðurskifti, ið stovnurin skal greiða sjálvur. Signar á Brúnni varð tikin á bóli og hevði á ongan hátt fyrireikað seg til samrøðu teirra. TD leggur áherðslu á, at fyri hann hevði dagurin 1. apríl 1999 einki at siga í hesum samanhangi, og at hann gevur landsstýrismanninum kunning hin 19. mars 1999, er reint tilvildarligt sæð í mun til 1. apríl 1999. Annars skiljast TD og Signar á Brúnni uppá, at TD skal seta upp eina formliga frágreiðing til UMMS um viðurskiftini. "

Av journalini hjá UMMS viðvíkjandi sak 9800260 framgongur sum pkt. 3 (skjal 16), at ávíst skjalatilfar er kopierað til journalina, og eru hetta ógrannskoðaður rakstrarroknskapur fyri SvF fyri tíðarskeiðið 1. januar til 31. desember 1998, fíggjarstøða hjá SvF pr. 31. desember 1998, yvirlit yvir kostnaðir á sendingum í SvF og endurskoðað fíggjarætlan fyri 1999 við og uttan nýgg átøk, dagfest Tórshavn apríl 1999. Av nevndu endurskoðaðu fíggjarætlan fyri 1999 framgongur fylgjandi:

1. Endurskoðað fíggjarætlan

Í skrivi dagfest tann 30. mars 1999 (skjal 17) boðar SvF UMMS skrivliga frá, at stovnurin hevur 2,4 milliónir krónur í halli í 1998. Brævið er sent við fylgisskrivi dagfest tann 9. apríl 1999 (skjal 17). Av journaliseringsáriti á sjálvt skrivið framgongur, at hetta er innjournaliserað hjá UMMS tann 12. apríl 1999. Við brævinum fylgir "Frágreiðing um fíggjarligu støðuna hjá Sjónvarpi Føroya – og atgerðarætlan fyri árini 1999-2004". Brævið sjálvt er stílað til UMMS att.: aðalstýrið og sum framgongur av skrivinum er avrit av brævinum og frágreiðing eisini send landsstýrismanninum og mentamáladeildini beinleiðis. Skrivið er soljóðandi:

Sum áður fráboðað landsstýrismanninum í óformligari samrøðu hevði Sjónvarp Føroya 2,4 milliónir krónur í rakstrarhalli í 1998. Hallið kemst av, at inntøkurnar sviku.

Fíggjarliga støðan er eisini vánalig í inniverandi fíggjarári, serliga orsakað av restgjaldinum fyri íløgurnar í byggingina, sum SvF í ár noyðist at átaka sær yvir raksturin. Harafturat hóttir ein umfatandi tørvur á íløgum í nýggja tøkni fíggjarligu støðu stovnsins.

Eisini eru í skrivandi løtu útlit til, at SvF oman á hesi viðurskifti noyðist at átaka sær nógv ta hægstu lønarhækkingina á almenna arbeiðsmarknaðinum.

Hesi viðurskifti bera í sær, at SvF kann koma í átrokandi gjaldførisvanda longu seinni í ár.

Tað er áskoðanin hjá leiðsluni, at stovnurin í høvuðsheitum skal koma burtur úr fíggjarliga tronganum við egnari megi og undir leiðslunar ábyrgd. Undirritaði hevur skrivað eina nágreiniliga frágreiðing um fíggjarligu støðuna við uppskoti um eina atgerðarætlan fyri tíðarskeiðið 1999-2004. Grannskoðarar stovnsins hava lisið og viðgjørt frágreiðingina, áðrenn hon nú verður send landsstýrinum.

Frágreiðingin vísir á eina fíggjarliga heildarætlan, har tað almenna tekur lut í summum pørtum, fyrst og fremst við at landsstýrismaðurin – og aðrir játtandi myndugleikar, har tað er neyðugt – geva heimild til eina gjaldføristrygging og til nýggjar inntøkumøguleikar.

Leiðslan hevði ætlað at lagt frágreiðingina og atgerðarætlanina fyri landsstýrismannin nakað fyrri. Men neyðugt var at fáa øll tøl til vega, og leiðslan hevur viljað havt grannskoðararnar at viðgera bæði tøl og frágreiðing nágreiniliga. Miðskeiðis í mars hendi so tað, at grannskoðari stovnsins, Jógvan Amonsson, gjørdist semingsmaður í almennu sáttmála-ósemjuni, og síðani rakti arbeiðssteðgurin, so stjórin hevur verið noyddur at røkja aðrar átrokandi uppgávur – herundir at hava eina so fræga skrá sum tilber, so stovnurin ikki missir ov nógv av hyggjaragjaldinum ella inntøkunum av lýsingum og spæli.

Sum avtalað við landsstýrismannin í óformligu samrøðuni heitir undirritaði á stýrið um skjótast tilber at fáa í lag fund millum landsstýrismannin, stýrið, grannskoðarar SvF’s og undirritaða at viðgera spurningarnar í frágreiðingini.

Í tíðarskeiðnum frá 24. til 29. apríl 1999, eru Jóannes Dalsgaard, Signar á Brúnni og Tróndur Djurhuus saman á ferð í Danmark, har luttikið verður á ráðstevnu í Keypamannahavn, umframt at vitjað verður á sjónvarpsstøð á Bornholm. Sum kanningarstjórin hevur skilt á samrøðu við Jóannes Dalsgaard, varð á ferðini einki nevnt um fíggjarligu trupulleikarnar í SvF og er Jóannes Dalsgaard vísur í, at hann hevur ikki sæð ella lisið skrivið dagfest tann 30.03.1999 fyrr enn hann er afturkomin av hesi ferð.

Hin 25. apríl 1999 setur Barni Wilhelm upp innanhýsis upprit í UMMS um fíggjarviðurskiftini hjá SvF (skjal 18), og er hetta soljóðandi:

Um Fíggjarviðurskiftini hjá Svf.
Sjónvarpstjórin hevur í apríl-1999 sent UMMS eina frágreiðing um fíggjarstøðu stovnsins. Upplýst verður, at frágreiðingin eisini er send beinleiðis til Mentamáladeildina og landsstýrismannin.

Frágreiðingin viðgerð støðuna í roknskaparárinum 1998. Av frágreiðingini framgongur, at fíggjarstøðan er sera álvarslig, íkomin serliga av ov stórari nýtslu í 1998 í mun til inntøkurnar. Roknskapurin í 1998 vísir eitt hall uppá 2,4 mill. kr.

Tað er mín fatan av fyriliggjandi tilfari, at stovnurin neyvan fer at klára sínar fíggjartrupulleikar uttan landskassans hjálp, verða tiltøk ikki sett í verk beinanvegin.

Leiðslan hevur ikki megnað at hildið raksturin innan sínar fíggjarkarmar í 1998, men hevur sett útreiðslutiltøk í verk fyri væntaðar inntøkur, áðrenn stovnurin hevur fingið inntøkurnar, og so tá inntøkurnar ikki koma, kemur raksturin at vísa hall.

Mælt verður til at áleggja leiðsluni at seta neyðug tiltøk í verk, so raksturin kemur at javnviga innan fyri fíggjarkarmar stovnsins beinanvegin, og at greiða UMMS frá, hvussu hetta verður framt.

Tað er eisini at undrast yvir, at nú SvF hevur fingið nýggja lóg og kunngerð at virka undir, ið skuldi gera SvF meiri sjálvstøðugt, at leiðslan í SvF biður um at fáa eina gjaldsførisskipan, har tað almenna (landskassin) skal veita SvF ein beinleiðis rakstrarkredit, og harvið kemur at gera stovnin meiri heftan av landskassanum.

Leiðslan í SvF finst eisini at almenna arbeiðsmarknaðinum (UMMS og Fíggjarmála-stýrinum), tí higartil eru stig tikin til at hækka rakstrar útreiðslurnar hjá SvF við at upp-normera og hækka lønirnar hjá starvsfólkinum.

Tað er eisini mín fatan av framsenda tilfarinum, at leiðslan í SvF ikki er heilt greið yvir, um hon skal reka stovnin innan teir fíggjarkarmar, ið stovnurin hevur, ella at landskassin skal luttaka í rakstri og íløgum á stovninum.

Mælt verður til, at UMMS tekur støðuna hjá SvF í stórsta álvarsemi, annars kann fíggjartrupuleikin gerast upp aftur størri. UMMS eigur at greiða leiðsluni frá, hvønn leiklut landskassin í framtíðini skal hava í rakstri og menning av SvF, og hvør fíggjarstýringsuppgávan hjá leiðsluni í SvF er.

(UMMS eigur at tryggja sær, at sparingarnar vera framdar á ein so mikið skinsaman hátt, at SvF ikki tekur hyggjarnar aftur sum gíslar við at lata vera við at senda á Ólavsøku, soleiðis sum leiðslan gjørdi fyri nøkrum árum síðani, tá SvF var í fíggjarligari trongstøðu.)

Hin 19. mai 1999 senda Ltgr. skriv til Signar á Brúnni, landsstýrismann (skjal 19), har spurt verður hvørji tiltøk landsstýrismaðurin hevur sett í verk viðvíkjandi ógreiðu játtanar- og roknskaparviðurskiftum hjá "Landsfyritøkum" og mælt verður til at fáa roknskap SvF’s við á landsroknskapin fyri 1998.

Hin 19 . mai 1999 kl. 09.47 sendir Bjarni Wilhelm innanhýsis teldubræv til Petur Petersen og Jóannes Dalsgaard viðvíkjandi SvF (skjal 19 A). Brævið er soljóðandi:

"………
Jógvan Amundson upplýsti fyri mær áðrenn fundin í gjár við leiðsluna í SvF, at hann hevði tosað við Leivur Harryson um hallið hjá SvF.
Eg skilti ikki tað, sum Jógvan segði frá Leivuri.

JD og eg avtalaðu áðrenn fundin, at eg skuldi sum fyrireiking spyrja Leivur og Gunnleyg um málið.

Eg fekk ikki samband við tey áðrenn fundin ígjár, men legði boð eftir mær.

Á fundinum í gjár upplýsti Jógvan A, at hann hevði tosa við Petur Alberg í gjár um málið.

So hetta málið er kent av fleiri nú.

Bæði Leivur og Gunnleyg hava ringt í morgun, Gunnleyg enntá tvær ferðir.

Leivur er samdur við tí sum vit søgdu ígjár, at talan er um at rakstur hjá landskassanum, ið fær kr. 0,00 í rakstrarjáttan, men at ársúrslitið hjá SvF skal á landskassaroknskapin fyri 1998, hvis man periodiserar rætt, og tað roknar hann við, at vit gera.

Eisini undrast Leivur seg yvir, at SvF ikki hevur biðið um eina eykajáttan longu í heyst, tá teir sóðu hvønn veg leiðin bar, tað átti leiðslan í SvF at gjørt.
………"

Hin 19. mai 1999 kl. 16.11 sendir Petur Petersen innanhýsis teldubræv til Bjarna Wilhelm viðvíkjandi SvF (skjal 19A). Brævið er soljóðandi:

"Nú tíðin viðv. roknskapinum fyri 1998 er við at ganga undan, er neyðugt at handla skjótt. Verður hallið hjá SvF ikki tikið við í 1998 roknskapinum verður støðan hjá SvF óviað sera trupul framyvir, kanska óbótalig. Um vit kunnu gera sum tú sigur, at staðfesta hallið fyri 1998 og fáa tað í roknskapin fyri 1998 sum eina meirnýtsla uttan at biðja um eina eykajáttan, er tað óivað loysnin.

Men alneyðugt er at fáa tey fíggjarligu viðurskiftini hjá SvF upp á pláss, soleiðis at vit ikki aftur enda í somu støðu í ár ella seinni. Vit mugu í hesum sambandi seta krøv til teirra virksemi, at tað til eina og hvørja tíð liggur innanfyri fíggjarligu karmarnar.
………"

Hin 20. mai 1999 kl. 10.15 sendir Bjarni Wilhelm innanhýsis teldubræv til Petur Petersen, Jóannes Dalsgaard og Signar á Brúnni viðvíkjandi SvF (skjal 19A). Brævið er soljóðandi:

"Eg havi verið í sambandi við Leif Abrahamsen. Landskassaroknskapurin fyri 1998 er avsluttaður, og er við at fara til prentingar nú, so har koma vit ikki longur.

SvF er slet ikki við í Landskassaroknskapinum. Vit hava fyrr havt spurningin frammi um luttøkuna hjá SvF í landskassaroknskapinum. Málið er m.a. reist beint eftir at kunngerð um reglur fyri SvF var lýst á sumri 1998, tí ásetingarnar í kunngerðini vóru í ansøkn við kunngerðina um roknskaparhald landsins. Roknskaparreglurnar hjá SvF standa í paragraf 5 í kunngerðini. Har stendur, at SvF skal senda landsstýrismanninum ein grannskoðaðan roknskap til góðkenningar saman við einari ársfrágreiðing.

Tað er ikki nógv innlit, vit fáa í teirra loypandi rakstur á henda hátt, men møta í staðin trupulleikunum – sum nú – tá hesir eru vornir eitt problem.

Spurningurin er, um landsstýrismaðurin ikki skuldi álagt SvF at rapportera mánaðarliga til FSL eins og onnur gera, og at hetta var sett í verk beinanvegin og ikki bíða til næsta ár soleiðis sum Fíggjarmálastýrið hevur skotið upp í skrivi til okkara 19. februar 1999

Alt hetta omanfyri er nevnt, tí hvussu er ætlanin frá okkara síðu at roknskaparviðurskiftini skulu vera í framtíðini. Skulu teir liggja uttanfyri ella skulu teir verða innanfyri FSL?

Henda avgerð hevur týdning fyri, hvussu vit fara fram í meirnýtslu – málinum, tí skal SvF gera egnan roknskap, ið okkara landsstýrismaður leggur fyri Tingið ella hvat?

Hvussu skal SvF hava yvirtrekkið dekkað inn aftur við eini eykajáttan í ár? 1998 er avsluttað, ella við einum rakstrarkreditti ella hvat.

Eg haldi at vit taka støðu til teirra roknskaparviðurskifti frameftir, og út frá tí loysnini avgerða hvussu meirnýtslan skal handfarast".

Hin 31. maj 1999 kl. 10.19 sendir Bjarni Wilhelm innanhýsis teldubræv til Signar á Brúnni, Petur Petersen og Jóannes Dalsgaard, viðvíkjandi SvF (skjal 19B). Brævið er soljóðandi:

"Vit skuldu fáa tilfar frá SvF í seinastu viku, sum skuldi útdýpa teirra truplu fíggjarstøðu, starvfólkatal v.m.

Eg havi onki sæð enn.

Í seinastu viku havi eg tosað við Jákup Augusteinussen á FGJ um hvussu tað ber til at stovna SvF í Landskassaroknskapinum aftur, um tað er loysnin, ið skal fremjast.

Vit eru samdir um framgangsmátan, at byrjast skal við ársbyrjan at bóka ein byrjunnarstatus inn. Her kemur so eitt hall fram uppá tær 2,4 mill kr. síðani verður mánaðarraksturin bókaður fram til t.d. 31.05.1999, síðani verða teir einstøku rokningarnar bókaðar dag um dag fram yvir eins og arðir stovnar gera.

Eisini allar peningastovnakonti skulu gerast upp og flytast yvir í landskassan.

Fyri SvF merkir tað, at teirra likviditetstrupuleikar verða fluttir yvir í landskassan og sum er so er tann trupleikin burtur fyri SvF

Fyri okkum merkir tað, at SvF hevur ein størri rakstur í 1999 enn teir hava játtan til, tí teir hava eina ávísa inntøku, men størri útreiðslur enn inntøkan svarar til. Í hvussu er tær 2,4 mill kr. Hvat verður av byggirokningini uppá 1,2 mill kr. dugi eg ikki at svara uppá her og nú, tí hon stendur ógoldin enn.

Verður hetta gjørt, má okkara landsstýrismaður í fíggjarnevndina eftir tí væntandi upphæddini nakað skjótt, evt. á Ólavsøku.

Soleiðis sum SvF hevur greitt frá, so koma teir í likviditetstrupuleikar beint eftir summarfrítíðina, tað er kanska eisini orsøkin til, at byggirokningin ikki verður goldin, eisini tí meini eg, at hetta málið má loysast áðrenn summar – frítíðina, umframt tað, at eitt og hvørt rakstrarstað skal hava játtan til sínar útreiðslur til eina og hvørja tíð."

Hin 31. maj 1999 kl. 14.04 sendir Petur Petersen innanhýsis teldubræv til Bjarna Wilhelm, Signar á Brúnni og Jóannes Dalsgaard, viðvíkjandi SvF (skjal 19B). Brævið er soljóðandi:

"Tað at SvF kann flyta sínar trupulleikar í landskassan er at meta sum eitt slag av einum tvíeggjaðum svørði, tí onnur síðan loysir trupulleikarnar hjá SvF, meðan hin síðan gevur okkum eina uppgávu, ið vit ikki høvdu áður ( ikki seinastu árini ) og sum ikki er so einføld. Neyðugt verður, um SvF aftur skal við í landskassaroknskapin, at tryggja eina neyva fíggjarstýring, soleiðis at nýtslu- og játtanarviðurskiftini verða stýrd neyvt, t.d. við váttaðum mánaðarroknskapum.

Áðrenn viðurskiftini við SvF verða loyst á henda hátt, haldi eg at tað er alneyðugt, at fíggjarviðurskiftini hjá SvF fyri 1999 og tey næstu árini verða útgreinaði, soleiðis at vit vita so nágreiniliga sum gjørligt, hvat tað er vit fara umborð til.

Spurningurin er um vit ikki kunna vinna nakað av meirnýtsluni í 1998 inn aftur í 1999? Neyðugt er so í øllum førum at tryggja, at eingin meirnýtsla verður í 1999, helst ein minni nýtsla.

Eg skjóti upp, at BW setur seg í samband við SvF ( stjóran ) og heitir á hann um at koma við lovaða rakstar- og pengastreymsætlanum fyri 1999 til 2004, sum avtalað á seinasta fundi.

Neyðugt er at fáa hetta tilfar til vega skjótast gjørligt, soleiðis at ein støða kann takast í málinum.

Hetta er eitt viðbrekið mál, sum eigur at verða loyst so skilagott sum gjørligt."

Hin 1. juni 1999 kl. 15.48 sendir Bjarni Wilhelm innanhýsis teldubræv til Petur Petersen, Bjarna Wilhelm, Signar á Brúnni og Jóannes Dalsgaard, viðvíkjandi SvF (skjal 19B). Brævið er soljóðandi:

"Eg havi í dag tosa við Trónda í SvF, hann er klárur við roknskaparætlanunum fyri ár 2000 til ár 2004.

Vit fáa tilfarið niðan í dag ( til Jóannes ).

Í morgin fáa vit eitt yvirlit yvir starvsfólkatalið frá 01.01.1997 til 01.06.1999."

Hin 1. juni 1999 kl. 17.02 sendir Jóannes Dalsgaard innanhýsis teldubræv til Bjarna Wilhelm, viðvíkjandi SvF (skjal 19B). Brævið er soljóðandi:

"Eg haldi, vit skulu hava ein fund millum SvF og okkum fríggjadagin ella mánadagin, um vit eru klárir at taka støðu til uppskotinum til loysnir frá SvF. Men vit mugu nokk hava ein ráðleggingarfund fyrst, har vit fara ígjøgnum tilfarið. BW og eg venda aftur til málið".

Hin 1. juni 1999 sendir SvF skriv til UMMS (skjal 20). Saman við skrivinum er løgd 5 ára ætlan viðvíkjandi inntøkum, útreiðslum og gjaldføri SvF’s árini 2000-2003, dagfest mai 1999 (skjal 21).

Hin 3. juni 1999 kl. 10.26 sendir Bjarni Wilhelm innanhýsis teldubræv til Signar á Brúnni, Petur Petersen og Jóannes Dalsgaard, viðvíkjandi SvF (skjal 19B). Brævið er soljóðandi:

"Eg havi júst havt Leif Abr. í telefonini. Hann og Jákup A. hava tosa um at SvF møguliga skal leggjast inn í landskassaroknskapin.

Skal tað gerast áðrenn summarfrítíðina, má boð koma um tað í hesari vikuni, tí tað tekur so mikið langa tíð at fáa uppá pláss, og so nógvar uppgávir liggja á FGJ, at teir náa ikki at gera tað um ikki byrja verður beinanvegin.

Eg síggi málið at hava skund, tí SvF kemur í likviditetstrupuleikar einafer í eftir summarferiuna, og tað kann umgangast við hesari loysnini. Men hon inniber eisini at Signar má í tingið á Ólavsøku og biðja um kr. 2.872.000,- at dekka hall frá 1998 hjá SvF, umframt at vit ikki enn eru heilt tryggir við hvussu 1999 tørnar út.

Onnur loysn kann vera at SvF fær loyvi til at flyta eitt hall til næsta ár, men er tað ynskiligt?"

Hin 3. juni 1999 kl. 10.31 sendir Jóannes Dalsgaard innanhýsis teldubræv til Bjarna Wilhelm, viðvíkjandi SvF (skjal 19 B). Brævið er soljóðandi:

Takk fyri. Samb. mail frá aðalstjóranum skulu vit báðir gera eitt tilmæli til aðalstj. og landsst. m"

Hin 3. juni 1999 kl. 19.16 sendir Petur Petersen innanhýsis teldubræv til Bjarna Wilhelm, viðvíkjandi SvF (skjal 19C). Brævið er soljóðandi:

"Eg gangi út frá at tú og Jóannes gera eitt tilmæli í málinum so skjótt sum gjørligt, sum vit kunnu taka støðu til.

So skjótt sum hetta er greitt, kann málið vónandi verða avgreitt."

Hin 4. juni 1999 er sett upp innanhýsis upprit í UMMS (skjal 22) viðvíkjandi spurninginum um at loyva Sjónvarpi Føroya at stovna kassakreditt í føroyskum peningastovni, og er uppritið soljóðandi:

"Fyri tað fyrsta er at siga, at lógin um útvarp og sjónvarp inniheldur ongar reglur um, at stovnarnir kunnu taka lán og tá talan er um stovnar undir landinum krevst lógarheimild til lántøku. Sostatt ber ikki til at geva sjónvarpinum loyvi til lántøku, heldur ikki við landskassaveðhaldi sum heldur eingin heimild er fyri.

Annars er hetta at siga; frá 1985 hevði sjónvarpið kassakredittir í føroyskum peningastovnunum við landskassaveðhaldi. Hesir kredittir eru afturgoldnir í 1987, soleiðis at sjónvarpið kom at skylda landskassanum peningin.

Lógin um sjónvarp frá 1982 sum var galdandi tá sigur um lántøku:
    -    Gjørt verður sendinet og sjónvarpsstova
    -    Landsstýrinum verður heimilað at taka tørvandi lán til tess….

Sostatt er her talan um, at landsstýrið fekk eina heimild til lántøku, men til tey har nevndu endamálini og ikki til at fíggja rakstur ella annað.

Løgtingsgrannskoðararnir nevna í áliti sínum fyri 1985, at tað ikki er rætt at landsstovnar hava stórar rentuútreiðslur samstundis sum landskassin eigur pening í peningastovnunum fyri lága rentu, men nevnir einki um væntandi heimild.

Í 1990 hevur spurningurin aftur verið uppi um loyvi til at stovna kassakreditt í peningastovni. Landsstýrið hevur 30. november 1990 svarað, at landsstýrið hevur onga heimild at loyva sjónvarpinum at stovna kassakreditt og áleggur samstundis sjónvarpinum at gjalda skuldina til landsstýrið kr. 2 mill. beinanvegin.

Við skrivi frá 6. desember 1990 sigur sjónvarpið frá, at sjónvarpið hevur ikki tøkan pening til hetta m.a. við tað, at so nógv hyggjaragjald er útistandandi og heitir á landsstýrið um at skipa fyri neyðugari heimild, so sjónvarpið hevur tøkan pening.

Í frágreiðing frá Jákup Thósteinsson, dagfest 7. januar 1991, verður aftur sagt, at eingin heimild er til at geva sjónvarpinum loyvi til at upptaka kassakreditt.

Tað er sostatt greitt, at landsstýrið, í hvussu so er síðan 1990, hevur verið av teirri fatan, at tá galdandi lóg ikki er heimilað tílíkari lántøku. Í núgaldandi lóg er eingin broyting hend hesum viðvíkjandi og tað sæst ikki, at nakað stig er tikið ella at tað í heila tikið hevur verið umhugsað at útvega tílíka heimild.

Niðurstøðan má tí vera, at Undirvísingar- og Mentamálastýrið kann ikki loyva sjónvarpinum at stovna kassakreditt".

Sambært upplýsingum frá Tróndi Djurhuus og Jens Albert Simonsen, er fundur hin 4. juni 1999 hjá UMMS har Tróndur Djurhuus, Jens Albert Simonsen, Bjarni Wilhelm og Jóannes Dalsgaard eru tilstaðar.

Tróndur Djurhuus: "Tann 4. juni 1999 fær SvF endalig boð um, at ikki er heimild fyri, at stovnurin tekur upp kassakreditt. Sama dag er fundur millum umboð fyri SvF og umboð fyri UMMS. Til staðar eru TD, Jens Albert Simonsen, Jóannes Dalsgaard og Bjarni Wilhelm. Tá fær SvF fráboðan um, at SvF verður innlimað í FSL (búskaparskipan landsins), hetta fyri at SvF skal fáa atgongd til gjaldføri landskassans. TD hevur varhugan av, av Bjarni Wilhelm hevði hesa loysn við á fundin. TD spyr, hvat formliga skal verða gjørt í hesum sambandi. Nøkur fyrisitingarlig stig skulu verða tikin fyri, at skipanirnar kunnu verða koyrdar saman. TD og Jens Albert Simonsen standa nakað spyrjandi yvirfyri hesum, men fáa greitt at vita, at gjaldførisviðurskifti er ein annar spurningur. TD skal um hetta mundi í summarfrí, og fær greið boð um, at hann kann trygt fara, tí gjaldførið skulu teir greiða. Tá TD fer í summarfrí (9. juni 1999), metir hann gjaldføristrupulleikarnar sum loystar. Annað er, at tung tøk skuldu takast rakstrinum viðvíkjandi."

Jens Albert Simonsen: "JAS greiddi frá, at fundur var á Sjónvarpi Føroya hin 4. juni 1999, har til staðar vóru Tróndur Djurhuus, JAS, Jóannes Dalsgaard og Bjarni Wilhelm. Tá ynskti SvF framvegis at taka upp kassakreditt, uttan tó, at enn var fingin endalig greiða á heimildunum fyri hesum. Á fundinum fekk SvF at vita, at ikki varð mett gott at taka upp kassakreditt í privatum peningastovni til høga rentu, samstundis sum landskassin fleyt yvir í pengum. Heldur skuldi SvF koblast uppá FSL hjá Føroya Gjaldstovu og soleiðis fáa beinleiðis atgongd til gjaldføri landskassans. Sum SvF skilti umboðini frá UMMS á fundinum, so skuldi fremjast ein fyribils loysn soleiðis, at SvF varð koblað uppá FSL og síðani kundi greiða sínar fíggjarligu skyldur. Eftirfylgjandi skuldi ein meiri greið loysn fáast, har SvF skuldi koblast upp á FSL. Hettar skiltust partarnir uppá á fundinum 4. juni 1999.Viðvíkjandi loysnini, hareftir SvF skuldi fáa atgongd til gjaldføri landskassans, so varð á fundinum løgd áherðsla á, at hendan loysn innibar, at millumverandið við gjaldstovuna skuldi vera 0, tá árið var runnið, og um hetta ikki lat seg gera, so mátti søkjast um eykajáttan fyri munin."

Hin 7. juni 1999 kl. 14.01 sendir Bjarni Wilhelm innanhýsis teldubræv til Signar á Brúnni, Petur Petersen og Jóannes Dalsgaard, viðvíkjandi SvF (skjal 22A).

Brævið er soljóðandi:

"Hjálagt er ein roknskaparuppstilling, ið vísir gongdina hjá SvF fyri tíðarskeiðið 1997 og fram til 2004.

So er spurningurin nær tíð verður at viðgerða hetta málið. Tróndur fer í summarfrí komandi mikudag 9. juni 1999."

Hin 8. juni 1999 sendi UMMS skriv til SvF (skjal 23) viðvíkjandi fíggjartrupulleikum hjá Sjónvarpi Føroya, og er hetta soljóðandi:

"………
Víst verður til brøv sjónvarpsins dagfest 30. mars 1999 og 1. juni 1999 við frágreiðingum og til fundir um fíggjarstøðuna hjá Sjónvarpi Føroy, seinast 4. juni í ár.

Út frá teimum upplýsingum, ið eru komnar fram undir viðgerðini, vísir hjálagda rakstraryvirlit, at Sjónvarpi Føroya tørvar eina eykajáttan í 1999 uppá kr. 2.400.000,- fyri at eginogn stovnsins skal verða positiv, roknað út frá rakstrarætlan stovnsins gjørd í juni 1999, fyri árið 1999. Undirvísingar- og Mentamálastýrið vil arbeiða fyri at útvega Sjónvarpi Føroya hesa játtan.

Leiðsluni í Sjónvarpi Føroya verður álagt 15. í hvørjum mánaða at senda Undirvísingar- og Mentamálastýrinum eina mánaðarliga roknskaparfráboðan, ið vísir raksturin higartil í ár og mett tøl fyri restina av árinum, fyrstu ferð 15. juni í ár pr. 31. mai 1999.

Eisini skal Sjónvarp Føroya senda Føroya Gjaldstovu mánaðarliga roknskap, sundurligaðan sambært kontoskipan landsins, byrjanardagur 1. januar 1999. Leiðslan í Sjónvapi Føroya verður biðin um at seta seg í samband við Føroya Gjaldstovu um hesi viðurskifti skjótast gjørligt.

Hóast Undirvísingar- og Mentamálastýrið arbeiðir við at útvega sjónvarpinum eina eykajáttan, væntar Undirvísingar- og Mentamálastýrið av leiðsluni í Sjónvarpi Føroya, at hon hevur eina so neyva fíggjarstýring, at netto játtanarkarmurin veðrur hildin í 1999."

Tann 9. juni 1999 sendir UMMS Føroya Gjaldstovu skriv við hesi fráboðan (skjal 25).:

"Vit hava í skrivi til SvF 08.06.1999 álagt SvF at senda tykkum mánaðarligan roknskap, sundurligaðan sambært kontoskipan landsins, byrjanardagur 01.01.1999. SvF vil seta seg í samband við tykkum um hesi viðurskifti.

Vinarliga boða okkum frá, tá hesi viðurskifti eru fingin í rættlag og at ásetingarnar í kunngerð um roknskaparverk landsins eru loknar yvir fyri FGJ"

SvF fær í skrivi sama dag (tann 9. juni 1999) sendandi makaskjal av skrivinum til Føroya Gjaldsstovu til kunningar.

Hin 11. juni 1999 sendir UMMS skriv til Ltgr (skjal 26) viðvíkjandi spurninginum, um at taka SvF við á landsroknskapin og verður m.a. hetta ført fram:

"………
…stig (eru) tikin av Fíggjarmálastýrinum til, at roknskapurin hjá Sjónvarpi Føroya verður tikin við í landsroknskapin ár 2000.

Landsstýrismaðurin í undirvísingar- og mentamálum hevur í juni 1999 tikið stig til, at SvF kemur í játtanarroknskap landsins frá 01. januar 1999, og soleiðis eisini við í landsroknskapin ár 1999.

Neyðugar fyrireikingar verða í hesum døgum gjørdar hjá SvF og hjá Føroya Gjaldstovu".

Hin 2. juli 1999 sendir SvF skriv til Føroya Gjaldstovu viðvíkjandi kontoplan, og er hetta soljóðandi (skjal 27):

Sum avtalað í telefonini sendi eg tær eitt nýtt eintak av kontoplaninum. Eg havi nú sletta tær konti, sum ikki verða brúktar longur. Harafturat havi eg rættað teir feilir, sum tú gjørdi vart við í telefonini.

Hin 8. juli 1999 sendir FMS Ltgr. skriv viðvíkjandi upptøku av Sjónvarpi Føroya á landsroknskapin og endar brævið soleiðis (skjal 28):

"………
……… mett verður nú at møguleiki er fyri at SVF kann koma við í landsroknskapin longu í 1999."

Hin 14. juli 1999 er fundur hjá SvF, har tilstaðar eru umboð fyri SvF, Landsgrannskoðaran og Føroya Gjaldsstovu. Evnið fyri fundin er spurningurin um hvussu SvF verður tikið við í FSL. Á fundinum upplýsir umboð fyri SvF annars, at SvF hevur gjaldføristrupulleikar. Í privatu fundarbók síni fyri henda dag, hevur Leif Abrahamsen, ið luttók á fundinum, gjørt hondskrivað notat frá fundinum (skjal 28B). Hetta notat er ikki lætt lesiligt, men lesir kanningarstjórin skjalið soleiðis:

"14. juli 99                                                        -   SVF
                                                                         -   Hvussu taka vit SVF við
                                                                         -   SVF, GDL og FGS 

Eisini Leivur Harryson hevur gjørt privatar noteringar frá fundinum og sum framgongur av hesum, verður á fundinum tosað um gjaldføristørv hjá SvF (skjal 28A). Noteringarnar eru ikki lætt lesiligar, men hevur kanningarstjórin lisið hesar soleiðis:

"………
Likv. 100 t.kr.
Nú ongan likviditet
Við at steðga upp
        -    allar íløgur í ár gjørdar
        -    lønir hægri
        -    lønarkoyring 1,2
………"

Tróndur Djurhuus: "Tann 14. juli 1999 er fundur millum umboð fyri Føroya Gjaldstovu (Leif Abrahamsen, Ingi Vestergaard og Jákup Augustinussen), landsgrannskoðararnar (Leivur Harrysson og Odd Bjellvåg) og Sjónvarp Føroya (TD og Jens Albert Simonsen), hetta í sambandi við, at SvF skal innlimast í FSL. TD spyr á hesum fundi Leif Abrahamsen, hvussu SvF fær fatur á gjaldførið úr landskassanum, og svarar Leif Abrahamsen, at SvF ikki hevur fingið ræðisrætt á játtanarkonto í játtanarroknskapinum og biður SvF um at fáa avgreitt skjal um rindan av gjaldføri beinleiðis frá UMMS, ið situr við ræðisrættinum. Hetta skal verða gjørt sum skjótast, tí Føroya Gjaldstova skal í summarfrí."

Jens Albert Simonsen: "Fundur er millum SvF, Føroya Gjaldstovu og Landsgrannskoðarin helst hin 14. juli 1999, og skuldi á hesum fundi ætlandi tosast um praktisku viðurskiftini í samband við kobling uppá FSL. Tá gjaldføristrupulleikarnir eru íkomnir, verður hetta umrøtt á fundinum, og skjýtur Leif Abrahamsen tá upp, at Jóannes Dalsgaard útskrivar ein útgjaldsordra til Føroya Gjaldstovu, men mátti Jóannes Dalsgaard tó sjálvur standa inni fyri hesum útgjaldsordra."

Leif Abrahamsen: "LA greiddi frá, at fyrsta kunnleika hann fær til trupulleikarnar í SvF, er á fundi í SvF hin 14. juli 1999, har hann, Leivur Harryson, landsgrannskoðari og Jákup Augustinussen, roknskaparstjóri møta. Fundurin skuldi snúgva seg um, hvussu SvF varð tikið við í almenna roknskaparhaldið. Á fundinum fáa luttakararnir at vita frá sjónvarpsstjóranum, at stovnurin hevur akuttan gjaldføristørv á kr. 2.5 mió. Av notati frá fundinum framgongur, at avtalað varð á fundinum, at SvF skal taka stig til at fáa neyðturvuligt gjaldføri."

Sambært upplýsingum frá Tróndi Djurhuus og Jens Albert Simonsen, eru teir tann 15. juli 1999 á fundi hjá UMMS, har teir skilja viðurskiftini soleiðis, at ikki kann verða skrivað undir ávísingarskjal til Føroya Gjaldsstovu soleiðis uttan víðari.

Tróndur Djurhuus: "Tann 15. juli 1999 er fundur hjá UMMS, har til staðar eru TD og Jens Albert Simonsen fyri SvF og Jóannes Dalsgaard, Petur Petersen og Signar á Brúnni frá UMMS. Umboðini fyri UMMS siga nú, at rindan av gjaldførinum úr landskassanum er ein trupulleiki, og um SvF hevur fingið aðra fatan av hesum, mugu teir hava misskilt viðurskiftini. TD heldur tó fast um, at teir á fundi hin 4. juni 1999 hava fingið ta greiðu fatan, at gjaldførið als ikki er nakar trupulleiki hjá SvF, men nústani fær SvF fráboðan um, at rindan av gjaldførinum úr landskassanum kann gerast ein trupulleiki. Fundurin partanna millum endaði mest sum í ongum. TD lat eitt orð falla um, at neyðugt kundi gerast at fremja minni yvirtrekk á bankakonti hjá SvF, fyri at fáa greitt lønirnar fyri juli 1999. Tá TD tosaði um at yvirtrekkja konti, skiltist á hinum fundarluttakarunum, at hettar var einast møguleikin, og so upploystist fundurin uttan at niðurstøðan varð førd í nakra fundarfrágreiðing."

Jens Albert Simonsen: " Fundur var síðani hin 15. juli 1999 millum umboð fyri UMMS og umboð fyri SvF. Á hesum fundi fingu teir upplýst, at UMMS ikki er sinnað at undirskriva slíkan útgjaldsordra. Tosað verður so um, hvør loysn so kann verða fingin, og kemur uppá tal at fremja yvirtrekk á bankkonti stovnsins. Sum JAS skilti støðuna, so skiltust partarnir uppá hetta.

Hin 15. juli 1999 hevur Petur Albert Lamhauge telefonsamrøðu við landsgrannskoðaran, og hevur sett upp hondskrivað notat frá hesi samrøðu (skjal 29). Hetta notat er ikki lætt lesiligt, men sum kanningarstjórin lesur hetta, framgongur fylgjandi av notatinum:

    "Samrøða við LG

        Strandferðsla 1997

        Søkt í eykajátt.
             -     dekka inniverandi ár
            -     dekk 97 ella 96

         Bleiv standandi sum yvirtrekk

        Stýrisskipanarlóg
                Stovnur ikki bara taka lán

Hin 15. juli 1999 sendir FMS viðvíkjandi SvF skriv til Signar á Brúnni, og er hetta soljóðandi (skjal 30):

"Tygum hava kunnað um, at Sjónvarp Føroya er komið í gjaldføristrupuleikar, og at stovnurin hevur ikki tøkan pening til at gjalda starvsfólkinum løn fyri juli mánað. Tygum hava somuleiðis kunnað um, at arbeitt verður við at fáa eina skipan í lag við fíggingarstovn, soleiðis at løn kann verða goldin fyri juli mánað.

Gjørt skal verða vart við, at sjálvt um talan er um eina stuttfreistaða skipan við ein peningastovn, so er ikki heimild fyri hesum í stýrisskipanarlógini.

Grein 42 í stýrisskipanarlógini sigur: "Lán ella borgan o.a.m. í skuldbindur løgting, landsstýri ella stovnar undir landsstýrinum, kann ikki verða tikið ella veitt uttan við heimild í løgtingslóg.

Neyðugt verður sostatt at útvega eykajáttan annahvørt við eykajáttanarlóg ella fíggjanevndarskjali sambært § 44 í stýrisskipanarlógini."

Sum skilst á frágreiðing frá Jóannes Dalsgaard og Tróndi Djurhuus, so verður nú arbeitt við at seta upp fíggjarnevndarskjal og eftir at hetta er sett upp, verður tað viðgjørt á landsstýrisfundi, har øll samgongan er umboðað og tekur undir við tí. Sí annars frágreiðingar frá Tróndi Djurhuus og Jóannes Dalsgaard um hetta.

Tann 19. juli 1999 sendir FMS UMMS skriv viðvíkjandi fíggjarnevndarskjali um eykajáttan til SvF, og er skrivið soljóðandi (skjal 31):

Viðvíkjandi fíggjarnevndarskjali um eykajáttan til Sjónvarp Føroya (SvF)

Í samband við umsókn frá Undirvísingar- og Mentamálastýrinum um eykajáttan til SvF hevur Fíggjarmálastýrið hesar viðmerkingar:

1. Ásannast má, at landskassin er bundin av tí halli, sum SvF hevði í 1998 á uml. 2,4 mió. kr. Somuleiðis er landskassin bundin av teim bráðfeingis skyldum, sum SvF hevur per dags dato áljóðandi 2,2 mió. kr., harav gjaldføri hjá SvF bert røkkur til 0,6 mió. kr.

2. Treytir eiga at verða settar fyri hesi eykajáttan. Mælt verður til, at Undirvísingar-  og Mentamálastýrið ger:

Sama dag (19. juli 1999) verður fíggjarnevndarskjal sent Løgtingsins Fíggjarnevnd, og er hetta soljóðandi (skjal 32):

1. Inngangur
   Landsstýrismaðurin í undirvísingar- og mentamálum søkir við hesum Fíggjarnevndina um eykajáttan í fíggjarárinum 1999 uppá kr. 1.600.000 til høvuðskonto 7.24.4.01 Sjónvarp Føroya (Landsfyritøka)
   
   
2. Málsfrágreiðing
   Sjónvarp Føroya er í løtuni í einum gjaldføristronga, sum ger, at stovnurin í løtuni vantar gjaldføri til tess at svara hvørjum sítt.

   Roknskapurin fyri 1998, sum er um at verða endaliga grannskoðaður, vísir umleið 2,4 milliónir krónur í halli. Útreiðslumetingar stovnsins hildu og eisini tær flestu inntøkumetingarnar. Men inntøkurnar av eydnuspæli sviku. Tá væl var liðið út á árið gjørdist greitt, at tillagingarnar í spølunum ikki góvu tað av sær, sum roknað var við. Eisini fellur ágóðin av einum átaki til tess at fáa skrásett nýggjar hyggjarar eitt ár seinni enn væntað.

   Inntøkurnar stava í høvuðsheitum frá hyggjaragjaldi, eydnuspæli og lýsingum. Stovnurin noyðist at stýra eftir hesum meira og minni konjunkturavgjørdu inntøkunum í sama fíggjarári – viðhvørt í sama mánaði – sum tær fella. SvF hevur sum sjónvarpsrás eina lítla fíggjarætlan. Tá ein stórur partur av virkseminum hjá SvF byggir á langtíðar sáttmálar og avtalur, og ein munandi partur av útreiðslunum eru sáttmálaásettar lønir til starvsfólk við drúgvari uppsagnartíð, er stovnurin sera viðbrekin mótvegis óvæntaðum gongdum í inntøkunum.

   Stjórin í Sjónvarpi Føroya hevur mælt til, at stovnurin sjálvur arbeiðir seg burtur úr hallinum yvir eitt stutt áramál, og hevur í hesum sambandi biðið um at sleppa at taka upp rakstrarlán ella kassakreditt. Leiðsla stovnsins hevur víst á, at Sjónvarp Føroya virkar at kalla sum ein privat fyritøka, tá tað ræður um inntøkurnar, uttan tó at hava rakstrarlán ella kassakreditt at dúva uppá, um inntøkurnar svíkja í ávísum skeiðum. Undirvísingar- og mentamálastýrið hevur boðað stovninum frá, at heimildir eru ikki til privata lántøku. Neyðugt er tí at útvega gjaldføri á annan hátt.

   Sjónvarp Føroya hevur í juli 1999 kreditorar fyri tilsamans umleið 2,2 milliónir krónur, sum kunnu verða býttir soleiðis: Lønir: kr. 1.300.000 – Sjónvarpsrættindi: kr. 750.000 – Annað: kr. 150.000. Av tí at stovnurin í løtuni bert er førur fyri at fíggja um 0,6 milliónir krónur afturat í juli, er aktuelli tørvurin á gjaldføri kr. 1.600.000. Hetta svarar til halli í 1998 á 2,4 mió. kr. mótroknað yvirførdum yvirskoti frá árunum frammanundan á 0,8 mió.kr.

   Í mai mánaði í ár vístu framskrivingar, at Sjónvarp Føroya fór at koma í gjaldføristrupuleikar við endan september mánaði í ár. Undirvísingar- og Mentamálastýrið hevur saman við Sjónvarpi Føroya og grannskoðara stovnsins arbeitt við spurningunum um gjaldføristrupulleikarnar. Ymsir møguleikar vóru umrøddir og komu partarnir til ta niðurstøðu, at beinast varð, at loysa málið við uppskoti til eykajáttanarlóg, ið fór at verða løgd fyri løgtingið á Ólavsøku. Men av orsøkum, ið ganga fram av omanfyristandandi er gjaldsføristørvurin vorðin akuttur, áðrenn roknað varð við.

   Undirvísingar- og Mentamálastýrið hevur tí gjørt av at royna at loysa tann átroðkandi og sera álvarsama trupulleikan við fíggjarnevndarskjali, har søkt verður um eykajáttan, soleiðis, at stovnurin fær hildið fíggjarligu skyldur sínar. Við verandi gongd verður samlaði gjaldstørvurin í ár møguliga størri enn tann upphædd, ið her verður søkt um. Um so er, verður vent aftur til hendan spurning við uppskoti til eykajáttanarlóg.

   At enda skal verða upplýst, at Undirvísingar- og Mentamálastýrið saman við leiðsluni í SvF arbeiðir við tiltøkum viðvíkjandi meirnýtslu og fíggjarstýring.

20. Vanligt virksemi

3. Grundgeving fyri framløgu

Um Sjónvarp Føroya skal kunna halda sínar sáttmálabundnu skyldur mótvegis starvsfólkunum, KODA, GRAMEX o.ø. er neyðugt við eykajáttan. Málið hevur skund, tí annars steðga lønarútgjaldingar stovnsins fyri verandi mánað. Eisini kann roknast við, at rættindahavararnir taka stig mótvegis Sjónvarpi Føroya.

4. Uppskotið

Vísandi til omanfyri standandi, verður søkt um eykajáttan soleiðis:

§ 7.

B. Játtanir

                                                                                                                     Útreiðslur Inntøkur

7.24.4.         Mentan

7.24.4.01     Sjónvarp Føroya (Landsfyritøka)                                      J -
                                                                                                              EYJ 1.600

                                                                                                  

5. Tilsøgn frá Fíggjarmálastýrinum
   Fíggjarmálastýrið hevur givið tilsøgn til, at umsóknin verður send fíggjarnevndini, tí málið hevur skund.

   Bræv er sent Undirvísingar- og Mentamálastýrinum, har mælt verður til, at umrøddu tiltøk verða sett í verk viðvíkjandi meirnýtslu og fíggjarstýring.

Hin 20. juli 1999 kl. 12.40 sendir Bjarni Wilhelm innanhýsis teldubræv til Signar á Brúnni, Petur Petersen, Jóannes Dalsgaard, viðvíkjandi hálvársroknskapinum fyri SvF 1999 (skjal 32A). Brævið er soljóðandi:

"………
Vit hava í morgun fingið hálvársroknskapin fyri fyrsta hálvár í 1999 frá SvF. Hann sær soleiðis út:
……
Sum eg havi skilt á SvF, so er ein av orsøkunum til, at lividitetstrupuleikin hjá teimum rakar teir longu nú, er at teir hava gjørt nakrar íløgur (linja 24 og linja 42 í uppsetingini) umframt nøkur nýtslugjøld, ið mugu rindast nú."

Hin 21. juli 1999 er málið til viðgerðar í fíggjarnevndini. Eftir boðum sita umboð fyri UMMS og SvF tilreiðar uttanfyri fundarhølini, fyri at kunna svara spurningum um neyðugt. Til staðar uttanfyri hølini eru Signar á Brúnni, Jóannes Dalsgaard, Bjarni Wilhelm og Tróndur Djurhuus. Sum skilst varð málið als ikki viðgjørt í fíggjar-nevndini vegna minnilutaverju.

Í framhaldi av fíggjarnevndarfundinum sendir Fíggjarnevndin UMMS skriv sama dag (21. juli ), ið er soljóðandi (skjal 33):

"……….
Viðvíkjandi umsókn til fíggjarnevndina, dagfest 19. juli 1999, um eykajáttan til høvuðskonto 7.24.4.01 Sjónvarp Føroya (Landsfyritøka).

Fíggjarnevndin hevur á fundi 21. juli 1999 viðgjørt umsókn frá landsstýrismanninum í undirvísingar- og mentamálum, dagfest 19. juli 1999, um eykajáttan í fíggjarárinum 1999 uppá kr. 1.600.000 til høvuðskonto 7.24.4.01 Sjónvarp Føroya (Landsfyritøka).

Meira enn tveir fimtingar av nevndarlimunum kravdu, at málið verður viðgjørt sbr. stýrisskipanarlógini § 44, stk. 1, og er umsóknin tí ikki gingin á møti.

Avrit av hesum brævi er sent til Fíggjarmálastýrið."

Sum skilst á Leif Abrahamsen verður hann sama kvøld kontaktaður av Jóannes Dalsgaard, ið heitir á hann um at hyggja ígjøgnum eina roknskaparuppseting fyri SvF fyri 1999 og gera viðmerkingar til hesa. Sjálvt skjalið fær hann eftir midnátt.

Roknskaparuppseting fyri SvF, ið JD hevur sett initialir síni á og dagfest tann 21. juli 1999, er soljóðandi (skjal 34):

1. Serlig inntøku átøk í 1999 eru: Eykainnkrevjing av sjónvarpsgjaldi kr. 1.500.000,- og nýtt spæl kr. 2.000.000,-.
2. Í 1999 kunnu tær 3 mill.kr. fíggjast antin sum lán ella landskassa stuðul.
3. Við árslok 1998 eru kreditorar uppá kr. 2.100.000,-.
4. 25.05.199912.120 síggjarar

Hin 22. juli 1999 er fundur á UMMS, har tilstaðar eru Signar á Brúnni, Jóannes Dalsgaard, Petur Petersen, Bjarni Wilhelm og Leif Abrahamsen. Leif Abrahamsen hevur í privatu fundarbók sett upp hondskrivað notat frá hesum fundi. Hetta notat er ikki lætt lesiligt, men lesir kanningarstjórin skjalið at vera soljóðandi (skjal 35):

"22. juli ’99                  -      SVF
                                    -     Ávísing av "undirskoti" hjá SVF
                                    -     Signar, Jóanes, Petur, Bjarni, Leif

Smb. skrivi frá FMS (19.07.99), so hevur FMS staðfest, at landskassin er bundin av tí halli, sum SVF hevði í 1998 upp á uml. 2,4 mió. kr.

Vísandi til hesa støðu og reglurnar um roknskaparverkið annars, her verður hugsað um, nær útreiðslur skulu skrásetast, so má landsstýrið avgreiða skyldurnar "proffesionelt". Gjaldstovan heldur, at landsstýrism. má hava uppbakn. frá starvsfeløgunum, so embætism. ikki verða drignir av órøttum í málið.

Gjaldstovan heldur, at SVF skal ikki hava ein studning / ávegisgjald, men at gjaldið skal vera fyri makaða útreiðslur, sum grannskoðari stovnsins stendur inni skulu gjaldast.

U&M ger eitt bókingarskjal, har útr. sum talan er um omanfyri verða konteraðar smb.kontiskipan landsins.

Gjaldstovan reisti spurn. um hví SVF er komið í ta støðu, sum stovnurin. er í dag og um "hallið" av byggingini er rætt viðgjørt. Átti hallið ikki at verið tikið við sum ein løgujáttan í ’99.

Gjaldsstova heldur, at rætta loysnin er, at taka bókhaldið við í FSL. 100%, men trupulleikin er, at gjaldsstovan einsamøll ikki hevur orku til tess"

Jóannes Dalsgaard: "Viðvíkjandi fundinum tann 22. juli 1999 upplýsir JD, at í fyrireikingum til fundin tosaðu Petur Petersen, Signar á Brúnni, Bjarni Wilhelm og hann um, hvat var at gera. Petur Petersen var nokk ikki persónliga til staðar í UMMS, men var við via telefon úr Fuglafirði. Fundurin skuldi vera fyri at greiða ta støðu, ið var íkomin. Sambært skrivið frá FMS til UMMS dagfest 19. juli 1999 (skjal 31), so hekk landskassin upp á skyldurnar. Lønir skuldu koyrast, og rokningar skuldu rindast. Tróndur Djurhuus hevði málað eina ræðumynd fyri JD hvussu støðan bleiv, um lønirnar ikki vórðu greiddar. Eisini varð JD kontaktaður av Gunnleivi Dalsgarð, ið hevði sagt, at um lønirnar ikki vórðu goldnar, so fekk hetta eygablikkiligar álvarsligar fylgjur fyri SvF. Ikki varð í smálutum upplýst, hvørjar hesar fylgjur vóru, men ímyndaði JD sær, at hetta í minsta lagi varð svartur skermur. Undir fyrireikingunum vóru upp á tal trý alternativ, nevniliga at lata standa til, leggja málið fyri løgtingið, ella at bóka gjaldkomnu skyldurnar yvir Føroya Gjaldstovu og harvið rinda peningin úr landskassanum. Viðvíkjandi triðja møguleikanum, so var tað serstakliga Bjarni Wilhelm, ið førdi hetta fram, og refereraði hann í hesum sambandi til samrøðu við Leif Abrahamsen o.a. og tað samskiftið, man hevði havt við Fíggjarmálastýrið í málinum. Komið varð til at royna møguleika trý, nevniliga at bóka rokningarnar yvir Føroya Gjaldstovu og lata hesar rinda av landskassanum, og í tí sambandi kallaði Signar á Brúnni allar viðkomandi partar inn til fund hendan dag fyri at fáa vissu fyri, at hetta var ein gongd leið. Fundur var síðani hildin, har til staðar vóru Signar á Brúnni, Bjarni Wilhelm, JD, Petur Petersen og Leif Abrahamsen. Fundurin varð innkallaður fyri at taka støðu til, um gjaldkomnu rokningarnar kundu bókast yvir Føroya Gjaldstovu og rindast av landskassanum. Samda niðurstøðan á fundinum varð, at hetta kundi lata seg gera, og skuldi Signar á Brúnni ávísa rokningarnar til bókingar saman við góðkenning frá JD. JD gjørdi vart við, at embætismannaábyrgdin fyri góðkenningini var hansara og bert hansara. Hann hevði tó ikki varhugan av, at nakar av teimum embætismonnum, ið høvdu við málið at gera, vóru ósamdir í mannagongdini. Annars undirstrikaði JD, at tað, ið alt hóvastákið stóðst av og sum var grundin til, at innkallað varð til fund hin 22. juli 1999, var, at lønirnar fyri juli 1999, Gramex og KODA rokningar fyri 1999 vóru gjaldkomnar, og at neyðugt varð at rinda hesar, um tað ikki skuldi fáa álvarsligar fylgjur fyri SvF.

Leif Abrahamsen: "LA møtti á fundi hjá UMMS tann 22. juli 1999, og helt at fundarevnið var at gera viðmerkingar av meira tøkniligum slagi til tað budgett, hann hevði fingið fyrilagt. Tá hann kom á fundin komu Jóannes Dalsgaard, Petur Petersen, Bjarni Wilhelm og Signar á Brúnni við á fund, og var trupulleikin ein annar enn at neyvgreina endurmettu fíggjarætlanina, nevniliga at fáa avgreitt tær gjaldkomnu fíggjarligu skyldur, ið SvF hevði (lønir og upphavsrættindi). Hetta vóru álvarslig viðurskifti hjá sjónvarpinum, og greiðsla mátti fáast á hesum. Hvat annars viðvíkir tí, ið fyrifórst á fundinum hin 22. juli 1999, so vísir LA til innihaldið í tí notati, hann hevur gjørt í fundardagbók síni (skjal 35)."

Signar á Brúnni: "SáB minnist væl fundin hin 22. juli 1999. Tosað varð um støðuna sum var íkomin, og vóru tilstaðar umboð fyri UMMS og Leif Abrahamsen. Talan varð um eitt tekniskt mál, og varð lurtað eftir tí, Leif Abrahamsen førdi fram. SáB minnist, at Leif Abrahamsen var sera vísur í síni sak, tá hann greiddi frá, at peningurin mátti rindast. Tó minnist SáB ikki við vissu, hvat Leif Abrahamsen var so vísur í, kundi rindast."

Bjarni Wilhelm: "Viðvíkjandi fundinum 22. juli 1999, so var BW tilstaðar á fundi. UMMS hevði fingið boð frá Tróndi Djurhuus um, at um lønarútreiðslur ikki verða goldnar, so var hetta til stóran skaða fyri virksemið hjá sjónvarpinum, hetta tí vandi var fyri, at svartur skermur kom, og kundi ávirka raksturin hjá sjónvarpinum herundir lýsingarinntøkur og hyggjaragjaldsinntøkur. Fyri at eftirkanna hesar upplýsingar nærri, var samband millum Jóannes Dalsgarð frá UMMS og Gunnleivur Dalsgarð frá Starvsmannafelagnum, og sum skiltist á Gunnleivi Dalsgarð, so varð hótt við kol og brandi, um lønir ikki vórðu goldnar. Út frá teirri grundgeving, at kassin hjá SvF er ein satelitkassi hjá landskassanum, har landskassin hongur uppá gjaldkomnu skyldurnar, og við tí í huga, at manglandi rindan av lønum kundi føra sjónvarpinum munandi fíggjarligan skaða, so varð avgjørt at ávísa eitt bókingarskjal innan FSL fyri ávísar útreiðslur. Hetta førdi við sær, at útreiðslur, ávístar á bókingarskjalinum, vórðu goldnar via gjaldstovuna. Í sambandi við, at hetta varð gjørt, hevði ein fast samskifti við Føroya Gjaldstovu í Fíggjarmálastýrinum. Leif var eisini við á fundinum hin 22. juli 1999, har viðurskiftini vórðu umrødd. Fundurin var fyrrapart, og bókingarskjalið varð ávíst seinrapart í framhaldi av fundinum fyrrapart. BW upplýsti, at ávísingarnar í bókingarskjalinum eru fyri spesifikt anførdar útreiðslur, og er avgerandi, at tað eru hesar, sum verða goldnar, og ikki, at tað bert er talan um yvirføring av likviditeti frá høvðuskassanum hjá gjaldstovuni til satelitkassan í Sjónvarpi Føroya."

Petur Petersen: "PP minnist væl fundargongdina hin 22. juli 1999 og at Leif Abrahamsen segði, at ikki varð neyðugt við fíggjarnevndarskjali ella eykajáttan fyri at rinda pening út til sjónvarpið. Á fundinum varð tosað nærri um, hvør hevði ábyrgdina av neyðturvuligum gjaldføri. PP minnist seg at hava sagt við Leif Abrahamsen, at tá eingin trupulleiki varð við hesum, so var bara at lata SvF fáa peningin. Leif Abrahamsen vísti annars í hesum sambandi til ta játtanarskipan, ið framgongur av fíggjarløgtingslógini. Leif Abrahamsen metti tó ikki rætt, at peningurin uttan víðari varð greiddur til SvF, men ynskti hann, at UMMS, ið hevði heimildina yvir grein 7 í fíggjarlógini, ávísti pening til gjaldingar fyri gjaldkomnu skyldurnar. Í samsvari við hetta, varð síðani sett upp bókingarskjal, og skyldurnar vórðu greiddar samsvarandi ásetingunum í hesum. Einasta grund fyri, at menn vóru møttir hin 22. juli 1999, og at arbeitt annars hevði verið við at fáa fíggjarnevndarskjalið til vega, var at SvF hevði gjaldkomnar skyldur, ið skuldu greiðast. Hetta fyri, at virksemið hjá SvF ikki skuldi steðga upp. Niðurstøðan á fundinum varð, at UMMS skuldi seta upp bókingarskjal í samráð við Føroya Gjaldstovu. Føroya Gjaldstova var í summarfrí um hetta mundi, men tó skuldi bókingarskjalið greiðast í skundi fyri, at skyldurnar hjá SvF kundu verða goldnar."

Kanningarstjórin hevur fingið upplýst at eftir fundin sama dag (22. juli 1999) varð tosað í telefon av fundinum við Leivur Harryson og er upplýst fylgjandi frá hesi samrøðu:

Jóannes Dalsgaard: "Eftir fundin ynskti SáB at vera heilt vísur í, at farið varð rætt fram um niðurstøðan frá fundinum varð fylgd, og ringdi JD tí til landsgrannskoðaran og fekk fatur á honum. JD greiddi honum frá viðurskiftunum í málinum. Síðani tosaði Signar á Brúnni við landsgrannskoðaran. Sum JD og Bjarni Wilhelm, ið eisini var tilstaðar í hølinum, skiltu telefonsamrøðuna, so upplýsti Leivur Harryson fyri Signar á Brúnni, at tað ikki var heilt rætt, at hann tosaði um hetta mál, tá hann hevði við grannskoðaraviðurskiftini at gera. Annars skilti JD telefonsamrøðuna soleiðis, at Leivur Harryson ikki hevði nakað mótmæli ímóti, at goldið varð. Telefonsamrøðan gekk ymsar vegir og vardi leingi. Teir fingu tó ongantíð ta fatan av samrøðuni, at teir gjørdu nakað galið við at lata rokningarnar rinda. Undir telefonsarmøðuni var hátalari frá, og varð Leivur Harryson kunnaður um hetta, áðrenn so varð gjørt."

Signar á Brúnni: "SáB minnist eisini væl telefonsamrøðu við landsgrannskoðaran tann 22. juli 1999. Hann mátti vera sera varin í hesum máli, og hevði tí loyvt sær at ringja til Leivur Harryson. Tilstaðar í hølinum har ringt varð frá, vóru umframt SáB, eisini Jóannes Dalsgarð og Bjarni Wilhelm. Fyrst tosaði Jóannes Dalsgarð við landsgrannskoðarin, og síðani kom SáB til hornið og tosaði við hann. Leivur Harryson greiddi frá síni støðu sum landsgrannskoðari og gjørdi vart við, at hann ikki átti at luttaka í viðgerð av slíkum máli í fyrstu fasu. Tó upplýsti Leivur Harryson, at hann skilti ikki, at fíggjarnevndin hevði víst málið frá sær umframt at hann metti, at einki annað var at gera enn at fremja ta loysn, ið lá á borðinum. SáB upplýsti, at loysnin sum var á borðinum var, at rinda lønir og KODA.

Leivur Harryson: "Tá ringdi Jóannes Dalsgaard, deildarstjóri, og upplýsti, at teir høvdu biðið Leif Abrahamsen, stjóra á gjaldstovuni, um fund um SVF-málið, og kundu hugsað sær eisini at fingið meg á fundin um málið. Eg boðaði frá, at eg ikki helt tað vera rætt av mær at koma á fund og luttaka í viðgerðini av málinum. Jóannes Dalsgaard spurdi so, um landsstýrismaðurin kundi fáa orð á meg. So vítt eg minnist, greiddi landsstýrismaðurin frá gjaldføristrupulleikunum viðv. SVF, at fíggjarnevndin ikki hevði viljað viðgjørt fíggjarnevndarskjalið, hóast talan var um skyldur, sum landið hekk uppá undir øllum umstøðum, at talan var um eina so akutta støðu, at fleiri mettu, at tað var rættast at rinda lønir v.m., fyri at SVF ikki skuldi steðgað upp o.s.fr. Eg havi óivað givið landsstýrismanninum rætt í, at talan var um skyldur, sum landið hekk uppá, at tað var óheppið fyri hann, at fíggjarnevndin ikki hevði tikið málið upp, og at landsstýrismaðurin tí var komin í eina trupla støðu, men eg gjørdi landsstýrismanninum púra greitt, at eg undir ongum umstøðum kundi luttaka í ella úttala meg um, hvussu hetta mál verður loyst, nú fíggjarnevndin hevði víst málið frá sær. Eg vísti á, at málið varð vorðið politiskt, og eftir tí, sum fíggjarnevndarformaðurin hevði úttala, var samgongan neyvan samd um, hvussu málið skuldi handfarast. Eg kunnaði eisini landsstýrismannin um, at eg sum stjóri á grannskoðanardeildini og skrivari hjá løgtingsgrannskoðarunum fyrr ella seinni kom upp í málið, tá løgtingsgrannskoðararnir skulu leggja roknskapin fyri tingið til samtyktar, og at tað tí var umráðandi, at eg ikki varð blandaður uppí avgerðina. Tí hvørki kundi ella skuldi eg ráða landsstýrismanninum til nakað sum helst. Landsstýrismaðurin mátti byggja sína avgerð uppá tilmælir frá sínum embætismonnum, gjaldstovuni o.ø., og har vóru óivað skilafólk, hann kundi halda seg til. Um eg skuldi úttala meg í eini tílíkari støðu, so kravdi hetta vanliga ein skrivligan fyrispurning, har tað eisini verður grundgivið fyri, hví fyrispurningurin verður settur einum stovni/persóni, sum skal vera óheftur av umsitingini. Um valt verður at svara einum tílíkum fyrispurningi, tekur tað sína tíð, skjøl og tilfar skal gjøgnumgangast, ymsir partar skulu hoyrast o.s.fr. Samrøðan endaði við, at, landsstýrismaðurin boðaði frá, at hann sjálvandi fult út skilti mína støðu, og at hann mátti síggja burtur frá mínum sjónarmiðum.

Annars er hetta upplýst kanningarstjóranum um sjálva uppsetingina av bókingar-skjalinum (skjal 36) tann 23. juli 1999:

Jens Albert Simonsen: "SvF er síðani ikki inni aftur í prosessini fyrr enn teir móttaka fráboðan frá UMMS um, at útgjald nú skal fara fram um Føroya Gjaldstovu. JAS verður biðin um alt fyri eitt at koma niðan á UMMS við lønarseðlum og rokning frá KODA, ið skuldu rindast. JAS fór niðan á UMMS við hesum skjølum, og saman við Svanhild Joensen frá UMMS fekk JAS greiðu á, hvussu flytingarnar skuldu konterast eftir FSL-kontoplani. JAS fekk bókingarstempul frá FSL við oman á SvF, og grundað á hettar, setti hann upp bókingarskjal (skjal 37)."

Hin 23. juli 1999 ávísir Signar á Brúnni í bókingarskjali, góðkent av Jóannes Dalsgaard, upphædd stóra kr. 1.652.349,67 til gjaldingar fyri nærri í bókingarskjalinum tilskilaðar útreiðslur hjá SvF. Bókingarskjalið sær soleiðis út (skjal 36):

Dgf.: 23.07.99 Góðkent: Jóannes Dalsgard (sign.)
Dgf.: 23.07.99 Ávíst: Signar á Brúnni (sign.)

* rætta í hond til 0000 í skjalinum
# rætta í hond til 1479 í skjalinum

Upphæddin kr. 1.652.349,67 er til rindan av hesum upphæddum (skjal 37):

"Tá eykajáttanin uppá kr. 1.600.000 var samtykt, vóru kr. 52.349,67 debiteraðar á inntøkukontoina og krediteraðar sum skuld til Gjaldsstovuna.

Reguleringin varð gjørd í samráð við Gjaldsstovuna."

Frá samrøðum sínum, loyvir kanningarstjórin sær annars at taka fram hesar viðmerkingar til gjaldið tann 23. juli 1999 og bókingini av hesum:

Leif Abrahamsen: " Viðvíkjandi útgjaldinum tann 23. juli 1999, so greiddi LA frá, at hetta í bókunum hjá Føroya Gjaldstovu varð bókað beinleiðis inn á játtanarroknskapin, og samanhelt hann bókingarskjalið (skjal 36) við postarnar í landsroknskapinum. Hann vísti soleiðis á, at postur 7.24.4.01 í landsroknskapinum vísur til stovnsnummar 1060 í bókingarskjalinum. Víðari vísti hann á, at tvey tey fyrstu tølini í "StRk" í bókingarskjalinum vísa til tær standardkontur, ið framganga av landsroknskapinum. Sama dag, sum bóking fór fram, kundi ein soleiðis síggja á játtanarroknskapinum, at disponeraðar vóru kr. 1.652.349,67 undir kontunr. 7.24.4.01. Víðari greiddi LA frá, at í staðin fyri sjálvur at fremja tað faktiska útgjaldið av lønum v.m. til øll tey, sum stóðu á lønarlistanum, so valdi Føroya Gjaldstova - hetta tí stovnurin var í summarfrí - at fremja útgjaldið í einum gjøgnum FSL-kreditorskipanina, hetta soleiðis, at peningurin varð fluttur til Sjónvarp Føroya, ið síðani framdi faktiska útgjaldið í samsvari við ásetingarnar í bókingarskjalinum (skjal 36). Fyri Føroya Gjaldstovu var tað sera umráðandi, at víðariavgreiðslan fór fram samsvarandi útreiðsluskjalinum – tvs. at man tryggjaði sær, at peningurin veruliga varð goldin fyri gjaldkomnar útreiðslur fyri juli 1999, og ynskti gjaldstovan tí, at grannskoðari stovnsins (SvF’s) skuldi koma upp í sjálva gjaldavgreiðsluna. Hetta framgongur eisini av noteringum hjá LA frá fundi 22. juli 1999 (skjal 35). Kanningarstjórin fyrihelt LA fráboðan um útgjald frá Føroya Gjaldstovu til Sjónvarp Føroya (skjal 38) harav framgongur, at hin 23. juli 1999 eru útgoldnar kr. 1.652.349,67 til Sjónvarp Føroya frá Undirvísingar- og Mentamálastýrinum. Sum skilst á noteringum á hesa flyting, so er hetta gjald innanhýsis í Sjónvarpi Føroya bókað soleiðis, at hon varð debiterað á konto hjá Sjónvarpi Føroya í P/F Føroya Banka og krediterað sum inntøka. Hesi bóking er LA ikki samdur í, av tí at hann ikki meinar, at gjaldið skal metast sum ein inntøka í roknskapinum hjá Sjónvarpi Føroya. Viðurskiftini viðvíkjandi bóking av hesi upphædd vórðu fingin í rættlag, tá Sjónvarp Føroya bleiv ein partur av játtanarroknskapinum."

Jens Albert Simonsen: " Viðvíkjandi útgjaldinum 23. juli 1999, so bókaði SvF hetta í egna bókahaldi sínum sum eina inntøku. Tá JAS ikki metti, at hetta skuldi rindast aftur, ynskti hann at bóka tað sum inntøku. SvF sendi mánaðarligar roknskaparuppgerðir til UMMS. Frá Bjarna Wilhelm á UMMS fekk hann beinleiðis fráboðan um, at útgjaldið frá 23. juli 1999 ikki skuldi bókast sum inntøka í hesum uppgerðum. Hetta varð fyrst gjørt eftir at kr. 1.600.000 vórðu játtaðar til SvF. Tá SvF varð koblað uppá FSL, fær JAS boð um at bóka inngjaldið á kontonr. 0649 í FSL, ið er ein millumrokningskonto. Eftirfylgjandi fær SvF eykajáttan upp á kr. 1,6 mió., men verður hendan upphædd ikki bókað í roknskapinum hjá SvF. Hetta tí upphæddin ongantíð verður útgoldin stovninum. JAS er soleiðis beinleiðis í samband við Jákup Augustinussen frá Føroya Gjaldstovu eftir at upphæddin kr. 1,6 mió. er játtað stovninum, og eru teir samdir um, at um peningaupphæddin ikki verður goldin stovninum, so kann upphæddin, útgoldin varð SvF í juli 1999, metast sum afturgoldin.

Sama dag (hin 23. juli 1999) sendir UMMS SvF skriv við hesum innihaldi (skjal 39):

Víst verður til bræv okkara til sjónvarpsstjóran, dagfest 08.06.1999, har Undirvísingar- og Mentamálastýrið gjørdi vart við, at Undirvísingar- og Mentamálastýrið væntar av leiðsluni í Sjónvarpi Føroya, at hon hevur eina so neyva fíggjarstýring, at netto játtanarkarmurin verður hildin í 1999.

Nú stovnurin er komin í gjaldføristrupulleikar fyrr enn roknað var við, og trupulleikin ikki kann verða loystur við eykajáttan útvegað við fíggjarnevndarskjali, hevur landsstýrismaðurin gjørt av at loysa bráfeingis gjaldførisspurningin á annan hátt. Hetta merkir, at Sjónvarp Føroya fær nøktað sín mest átrokandi gjaldstørv.

Undirvísingar- og Mentamálastýrið roynir framvegis at útvega sjónvarpinum eykajáttan á komandi eykajáttanarlóg.

Í hesum sambandi skal Undirvísingar- og Mentamálastýrið leggja tygum eina við boðini, ið standa í brævinum frá 8. juni í ár. Hetta merkir, at uttan mun til, hvussu málið um eykajáttan endar, so hevur stjórin í Sjónvarp Føroya ábyrgdina av, at samsvar er millum rakstur og játtan, tá verandi fíggjarár endar tann 31.12.1999.

Tann 23. juli 1999 sendir UMMS til FMS umsókn um eykajáttan á 1,6. mió kr. Sum Atli Leo, fulltrúi hjá FMS hevur greitt frá, so gjørdi FMS í skrivi dagfest tann 20. januar 1999 (skjal 39B) landsstýrinum og aðalstýrunum greitt viðvíkjandi fíggjarárinum 1999, at

"………
Ætlanin er at hava 3. eykajáttanarløgtingslógir í ár, sum verða ávikavíst í mars, august og november mánað.
Freistirnar at lata umsóknir inn í Fíggjarmálastýrinum eru ávikavist 20. februar, 23. juli og 23. oktober.
………"

Sum liður í, at UMMS sendi inn sínar generellu umsóknir um eykajáttan fyri § 7 í fíggjarløgtingslógini, so varð undir § 7.24.4.01 Sjónvarp Føroya (stuðulsjáttan) søkt um eykajáttan á kr. 1,6 mió. Í tekstpartinum til hesa umsókn, varð m.a. viðmerkt, at her kom ein nýggjur tekstur og varð nýggjur tekstur latin FMS nakrar dagar seinri. Tann tekstpartur varð einsljóðandi við tekstin, ið endaliga varð settur í uppskotið til eykafíggjarlóg fyri sept. 1999, tó so, at FMS hevði fingið skoytt uppí avsluttandi reglubrotið um at:

"Framhaldandi verður kannað, hví henda støða er íkomin, og um hon skal fáa avleiðingar"

Í UMMS verður sett upp útkast til tíðindaskriv at senda út í sambandi við at SvF varð veitt bráfeingis gjaldføri hin 23. juli 1999 (skjal 39A), men sum skilst er hetta ongantíð sent út. Tíðindaskrivið er soljóðandi:

"Sum kunnugt hevur Sjónvarp Føroya fingið gjaldføristrupulleikar, ið hava gjørt, at stovnurin ikki hevur kunnað hildið sínar sáttmálabundnu fíggjarligu skyldur í juli mánaði.

Undirvísingar- og Mentamálastýrið hevur staðfest, at landskassin er bundin av teimum somu skyldum, sum ein og hvør annar almennur stovnur hevur til eina og hvørja tíð.

Undirvísingar- og Mentamálastýrið hevur viðurkent sína skyldu mótvegis sjónvarpinum og hevur útvegað stovninum bráfeingis gjaldføri, so at stovnurin fær hildið sínar fíggjarligu skyldur í juli mánaða. Fíggjarligu trupulleikarnir hjá Sjónvarpi Føroya er tó ikki loystir.

Trupulleikarnir kunnu, sum støðan er, loysast við eykajáttan, og Undirvísingar- og Mentamálastýrið hevur tí gjørt av at søkja um eykajáttan á tí eykajáttanarlóg, ið verður løgd fyri løgtingið á ólavsøku.

Leiðslan í Sjónvarpi Føroya arbeiðir við loysnum fyri at tryggja, at fíggjarligu viðurskiftini hjá stovninum verða í lagi."

Sum skilst so er skrivið ikki viðgjørt umsitingarligt í UMMS.

3. Samskifti eftir tann 23. juli 1999 um fíggjarlig viðurskifti hjá SvF.

Hin 10. august 1999 fær UMMS frá SvF sendandi ársroknskap sjónvarpsins fyri 1998 saman við grannskoðarafagreiðing til góðkennningar (skjal 40).

Brævið er soljóðandi:

"………
Hjálagdur er roknskapurin fyri SvF fram til 31.07.1999. Eg havi strika upphæddina, ið teir seta sær sum inntøku og kallað "landsskassastuðul", tí man kann ikki taka hana við fyrr enn hon er tøk. Hetta skuldi tí verið eitt meira realistiskt bílæt av 1999………."

Málið um fíggjartrupulleikarnar hjá SvF her í summar byrjar í UMMS við at leiðslan í SvF sendi UMMS eina frágreiðing í apríl 1999, har greitt var frá støðuni á stovninum. Stutt sagt var boðað frá, at stovnurin hevði 2,4 mill.kr. í halli í 1998, og at stovnur kom í likviditets-trupuleikar tíðliga í heyst.

Málið var viðgjørt í UMMS í mai-1999. Niðurstøðan verður send leiðsluni í SvF í skrivi, dagfest 08.06.1999, har leiðsluni verður gjørt greitt, at hóast UMMS arbeiðir við at útvega eina eykajáttan, so væntar UMMS av leiðsluni í SvF, at játtanarkarmurin verður hildin í 1999. SvF fær eisini boð um at senda neyðugar roknskaparupplýsingar til FGJ, so rokn-skapur SvF’s kemur við í landskassaroknskapin beinanvegin. Løgtingsgrannskoðararnir hava ynskt, at roknskapurin hjá SvF kemur við í landskassaroknskapin longu í 1998. FMS hevur skrivað til UMMS í februar-1999 og biðið UMMS seta neyðugar fyrireikingar í verk, so roknskapurin kemur við í ár 2000.

Við soleiðis at gera SvF til part í landskassans peningarensli kemur SvF uttan um likviditets-trupuleikar, men árliga játtanin skal haldast, eins og hjá øllum øðrum landsstovnum.

Tað verður eisini álagt SvF at senda ein mánaðarroknskap til UMMS, so tað ber til at fylgja við gongdini í rakstrinum í 1999.

UMMS avtalar fyrst í juni-1999, at SvF nú skal leggjast inn í landskassaroknskapin.

Í juli-1999 boðar leiðslan í SvF frá, at teir koma í likviditetstrupulleikar seinast í juli, so neyðugt verður við likviditetshjálp í juli.

Í samráð við FMS ger UMMS av at biðja Fíggjarnevndina um eina eykajáttan, men fíggjar-nevndin vísir málið frá sær.

Vent verður so aftur til upprunaliga ætlanina, tí roknskapurin hjá SvF verður partur í landskassaroknskapinum í 1999, og harvið verður SvF partur í gjaldsrensli landskassans.

SvF er á hvørjum ári við á árligu fíggjarlógini sum landsfyritøka. Fíggjarætlanin hjá SvF vísir, at inntøkur og útreiðslur hvíla í sær sjálvum.

Tað er út frá hesum fortreytum, og at tað ikki er neyðugt at inntøkur koma áðrenn útreiðslur í sama fíggjarári, at avgjørt varð at lata landskassan rinda lønir og Koda-avgjøld vegna SvF ultimo juli 1999, men at roknskapurin fyri árið skal svara til játtanina fyri árið.

Samstundis var í skrivi, dagfest xx.07.1999, innskerpað fyri leiðsluni í SvF, at játtanin fyri 1999 skal haldast, tá gjørt verður upp til 31.12.1999.

Tann 16. september 1999 leggur Karsten Hansen, landsstýrismaður uppskot til eykajáttanarløgtingslóg fyri september 1999 fyri Løgtingið (skjal 41B). Viðvíkjandi konto nr. 7.24.4. Fjølmiðlar, 7.24.4.01 Sjónvarp Føroya (Landsfyritøka), so er upplýst fylgjandi:

"Fíggjarliga eydnast 1998 ikki so væl, sum upprunaliga ætlað, fyri Sjónvarp Føroya. Útreiðslumetingar stovnsins hildu og eisini tær flestu inntøkumetingarnar. Men inntøkurnar av eydnuspæli sviku.Tá væl var liði út á árið, gjørdist greitt, at tillagingarnar í spølunum ikki góvu tað av sær, sum roknað varð við. Eisini fellur ágóðin av einum átaki til tess at fáa skrásett nýggjar hyggjarar eitt ár seinni enn væntað. Tí kom roknskapurin fyri 1998, sum er um at verða endaliga grannskoðaður, at vísa umleið 2,4 milliónir krónur í halli.

Tá hendan støðan gjørdist greið fyri UMMS, varð stig tikið til at leggja roknskaparskipan SvFs um, so henda verður partur í landsroknskapinum eins og fyri aðrar almennar stovnar, so UMMS á tann hátt fær eitt betri innlit í roknskaparviðurskiftini hjá SvF. Hetta fekk SvF boð um fyrst í juni, so henda umleggingin er við at verða framd nú. Gjaldførið hjá SvF gjørdist tó so mikið vánaligt í juli, at neyðugt gjørdist at framskunda part av hesi umlegging, so SvF kundi fáa gagn av gjaldføri landskassans, uttan at hetta ávirkar roknskapar- ella játtanarviðurskiftini hjá SvF.

Fyri ikki at nerva framleiðsluna av føroyskum tilfari í SvF óneyðugt, verður biðið um eina eykajáttan í 1999 uppá kr. 1.600.000,-, ið saman við ymiskum sparitiltøkum fer at hjálpa SvF úr trongstøðuni, og á henda hátt stuðla um framleiðsluna av føroyskum tilfari.

Framhaldandi verður kannað, hví henda støða er íkomin, og um hon skal fáa avleiðingar."

Sundurgreinað ætlan

Hin 21. september 1999 kl. 10.12 sendir Bjarni Wilhelm teldubræv til Signar á Brúnni, Petur Petersen og Jóannes Dalsgaard, viðvíkjandi nýggjari uppseting yvir fíggjarligu gongdini hjá SvF fyri 1999 (skjal 41C), ið er soljóðandi:

"………
Hjáløgd er roknskapar uppsetan fyri 8 faktiskar mánaðir og 4 mettar mánaðir av 1999.
Úrslitið hjá SvF er sama hall enn sum tá vit góðu teimum boð um at spara so játtanin kom at halda 8. juni 1999. Við øðrum orðum, enn sæst onki til sparingar í mun til útgangsstøðið 8. juni 1999."

"Vit taka hetta upp mánadagin."

Kl. 12:30 sama dag sendir Bjarni Wilhelm svar aftur til Jóannes Dalsgaard viðvíkjandi sama (skjal 41C), ið er soljóðandi.

Hin 23. september 1999 sendir UMMS skriv til SvF, har fylgjandi m.a. verður ført fram (skjal 42):

"………
Undirvísingar – og Mentamálastýrið var í vár kunnað um fíggjartrupulleikar sjónvarpsins. Í endurskoðaðari fíggjarætlan fyri 1999, gjørd fyrst í juni 1999 vildi raksturin hetta árið geva eitt hall uppá kr. 731.535,-.

Ásannandi, at tað ikki er heimild fyri, at almennur stovnur, í hesum føri landsfyritøkan SvF, kann hava hall, men at rakstur og játtan í einum fíggjarári skal hanga saman, boðaði Undirvísingar- og Mentamálastýrið leiðsluni í SvF í skrivi, dagfest 8. juni 1999, frá, at "Hóast Undirvísingar- og Mentamálastýrið arbeiðir við at útvega sjónvarpinum eina eykajáttan, væntar Undirvísingar- og Mentamálastýrið av leiðsluni í SvF, at hon hevur eina so neyva fíggjarstýring, at netto játtanarkarmurin verður hildin í 1999".

Fyri at undirstrika týdningin í hesum boðum, vóru hesi boðini endurtikin soleiðis í skrivi, dagfest 23. juli 1999 "Í hesum sambandi skal Undirvísingar- og Mentamálastýrið leggja tygum eina við boðini, ið standa í brævinum frá 8. juni í ár. Hetta merkir, at uttan mun til, hvussu málið um eykajáttan endar, so hevur stjórin í SvF ábyrgdina av, at samsvar er millum rakstur og játtan, tá verandi fíggjarár endar tann 31.12.1999".

Undirvísingar- og Mentamálastýrið fær nú 15. í hvørjum mánaði ein roknskap við faktiskum tølum fram til seinasta mánaðarskifti og mett tøl fyri restina av árinum. Á fundi seinasta fríggjadag 17. sept. 1999 við leiðsluna í SvF var roknskapurin fyri faktisk tøl fram til 31. august og mett tøl fyri restina av 1999 gjøgnumgingin. Leiðslan í SvF greiddi frá, at tað vantaðu nakrar periodiseringar, og tí vóru nakrir útreiðslupostar nakað høgir. Undirvísingar- og Mentamálastýrið hevur tí fingið nýggjan roknskap sendandi ígjár, 22.09.1999, har hædd er tikin fyri skiftispostunum.

Støðan sær soleiðis út fyri 1999:

Hall samb. fíggjarætlan frá fyrst í juni                     731.535
Hall samb. Mánararroknskap 31.08.1999               695.901
Úrslit av sparitiltøkum                                              35.634
Uppgerðin er fyri eitt 12 mánaðarskeið.

Undirvísingar- og Mentamálastýrið dugir ikki at síggja annað enn, at úrslitið av teimum sparitiltøkum, ið leiðslan í SvF hevur sett í verk, bert hevur ført til sparingar uppá kr. 35.634,- í 1999, og at leiðslan í SvF higartil ikki hevur megnað at skapa javnvág millum játtan og rakstur.

Við hesum verður leiðslan í SvF vinarliga biðin um at koma við viðmerkingum til omanfyri standandi.

Biðið verður um eitt aftursvar í seinasta lagi miðvikudagin 29. september 1999."

Hin 24. september 1999 sendir Føroya Gjaldstova skriv til FMS viðvíkjandi roknskaparviðurskiftunum hjá SvF (skjal 43), og er skrivið soljóðandi:

" Roknskaparviðurskiftini hjá SvF:

Í skrivinum viðger Føroya Gjaldsstova síðani hesi trý punkt og gevir síni tilmæli til hesi. Skrivið endar við hesi viðmerking:

"…………
Samanumtikið, so kann ein staðfesta, at landsstýrismaðurin hevur ein trupulleika í dag, sum skal loysast. Spurningurin er, um ein loysn í gamla umhvørvinum ella ein millumloysn er nøktandi fyri hann. Hetta er tann lættasta loysnin upp á stutt sigt, men gjaldstovunnar tilmæli er ein burðardygg loysn, sum verður sett í verk, ætlað og við teimum ressoursum, sum eru neyðugar."

Hin 27. september 1999 svarar SvF aftur skrivinum frá 23. september 1999 frá UMMS (skjal 44), og er hetta svar soljóðandi: