A. Upprunauppskot

Ár 2009, 25. februar, løgdu tingmenninir Bjørt Samuelsen, Bergtóra Høgnadóttir Joensen, Annita á Fríðriksmørk, Høgni Hoydal, Hergeir Nielsen, Heini O. Heinesen, Sjúrður Skaale og Tórbjørn Jacobsen, vegna Tjóðveldi, fram soljóðandi

Uppskot

 til

eykajáttanarløgtingslóg fyri februar 2009-3

                                                      § 6.  Vinnumál

                                                              A. Yvirlit

  Játtanar yvirlit

   Útreiðsluætlan                                                         6.930                          6.930                         -

Aling                                                                                                   6.930                          -

     6.36.1.  Ymsar útreiðslur...............................................                                      6.930                          -

                                                           B. Játtanir

                                                                                                                     Útr.            Innt.

                                                                                                                           - Tús. kr. -

    6.36.1.  Ymsar útreiðslur

        36.1.05  P/f Fiskaaling                                                                    J:                 -                  -  

                                                                                                      EYJ:        6.930                  -  

                                            C. Átekningar

Høvuðskonta 6.36.1.05. P/F Fiskaaling:

Fyri at tryggja, at peningurin verður nýttur til endamálið, ásetir landsstýrismaðurin treytir viðvíkjandi hesum:

1.      Endamálið við stuðlinum skal vera at fremja menning og gransking í toskaaling, umframt viðurskifti kring hetta.  

2.      Tilsøgnin um stuðul verður treytað av kravi um, at fyri hvørja krónu, sum verður nýtt av hesi stuðulsjáttan, skal í minsta lagi ein króna koma uttanífrá. 

3.      Útgjaldshátt og útgjaldstíð  

4.      Eftirlit  

5.      Fíggjarætlan, roknskap og grannskoðan  

6.      At geva ella taka aftur tilsøgn og at afturrinda stuðul  

7.      Upplýsingarskyldu og atgongd til kanning á staðnum og kanning av roknskapartilfari  

8.      Møguliga sekt við bót fyri at bróta reglurnar  

                                    § 53.  Serinntøkur, fíggjarmál

                                                              A. Yvirlit

  Játtanar yvirlit

   Útreiðsluætlan                                                        -6.930                                -                   6.930

Fíggjarmál o.a.                                                                                              -                   6.930

    53.15.1.  ...............................................                                                                  -                    6.930

                                                           B. Játtanir

                                                                                                                     Útr.            Innt.

                                                                                                                           - Tús. kr. -

  53.15.1.

       15.1.29.  Avtøka av Endurgjaldsgrunni Alivinnunnar                            J:                  -                   -  

                                                                                                      EYJ:               -            6.930

 Viðmerkingar:

Uppskot er samstundis lagt fyri tingið at avtaka lógina um Endurgjaldsgrunn Alivinnunnar, sí løgtingsmál nr. 89/2008: Uppskot til løgtingslóg um at seta úr gildi løgtingslóg um endurgjaldsgrunn til alivinnuna. Í viðmerkingunum er skrivað, at ætlan er at flyta ognirnar hjá grunninum til P/F Fiskaaling, har tær skulu nýtast til aligransking, fyrst og fremst toskaaling. Verandi uppskot er fyri at fáa fíggjaligu heimildina upp á pláss.

Føroyar hava møguleika at gerast oddviti í aling av toski. Samlaðu umstøðurnar at ala tosk eru bestar í Føroyum, tá samanborið verður við onnur alilond sum Skotland, Kanada, Ísland og Noreg. Tað støðuga hitalagið í sjónum er ein stórur fyrimunur, eins og granskingarúrslit greitt benda á, at toskurin av Føroyabanka veksur skjótari enn onnur toskasløg.

Ætlanin við at niðurleggja  “endurgjaldsgrunnin til alivinnuna”, ið er ein óvirkin grunnur, er at leggja fíggjarligar lunnar undir menning og gransking av nýggjum alimøguleikum, serliga aling av toski. Hetta fyri at birta undir møguleikarnar, at toskaaling í framtíðini kann gerast ein lønandi vinna í Føroyum.

Tað almenna eigur at lyfta uppgávuna at fáa ferð á hesa menning í samstarvi við vinnuna, soleiðis at øll vitanin, ið kemur fram, beinleiðis kemur vinnuni til nyttu.

Tvær privatar fyritøkur eru farnar undir toskaaling á royndarstøði, eins og nakað av almennari gransking hevur verið framd á økinum seinastu árini. Hóast Føroyar hava fleiri kappingar­fyrimunir við toskaaling, eru eisini  forðingar – eitt nú er plássið at ala á avmarkað, trupulleikar eru við kynsbúning, kanibalismu og ríming. Eisini er neyðugt at menna dygdargóða framleiðslu av toskayngli og í heila tikið uppbyggja vitan og førleikar innan hesa aligrein. Streymviðurskifti og annað, ið ávirka alla aling, er eisini relevant gransking í hesum sambandi. 

Tryggja samstarv

Uppskotið er at flyta peningin til P/F Fiskaaling, ið eigur at hava samskipandi leiklutin fyri menning og gransking á hesum øki. Fiskaaling hevur gjørt eina langtíðarætlan fyri gransking á hesum øki.

Pengarnir skulu oyramerkjast til menning og gransking í toskaaling, umframt viðurskiftum kring hetta. Pengarnir eiga at verða nýttir í samstarvi við vinnuna og/ella í samstarvi við teir stovnar, ið granska á økinum (t.d. Fiskirannsóknarstovan, Fróðskaparsetrið). Tí skal tað krav fylgja við, at fyri hvørja krónu, sum nýtt verður av hesi stuðulsjáttan, skal í minsta lagi ein króna koma uttanífrá. Hetta fyri at tryggja neyvt samstarv millum Fiskaaling og vinnuna/granskingarstovnarnar.

Landsstýrismaðurin orðar reglur, sum fylgja vilja Løgtingsins, og ásetir nærri reglur fyri dokumentasjón av peninganýtsluni.

Um endurgjaldsgrunnin

Nevndin fyri endurgjaldsgrunnin boðaði í 2006 Vinnumálaráðnum frá, at grunnurin ikki hevur nakað endamál longur. Víst verður í hesum sambandi til viðmerkingarnar í løgtingsmáli nr. 89/2008: Uppskot til løgtingslóg um at seta úr gildi løgtingslóg um endurgjaldsgrunn til alivinnuna.

Føroyar sum fiskivinnu- og alitjóð eiga at leggja sera stóran dent á maritima gransking og vinnumenning, og okkara mál má vera at vera í allar fremstu røð á hesum øki.

Í C-átekning verður ásett, at landsstýrismaðurin skal seta neyðugar treytir í sambandi við gjald av játtaðari upphædd til p/f Fiskaaling, so at hann fær tryggjað, at peningurin verður nýttur til endamálið. Treytir kunnu t d. verða, at P/F Fiskaaling skal í sambandi við roknskap geva frágreiðing um, hvussu nógv av játtaða peninginum er nýtt, og skjalprógva, at nýtti peningurin er farin til endamálið.