S-17 Fyrispurningur til Dan M. Knudsen, rķkisumbošsmann, višvķkjandi ęttleišing 

Įr 2009, tżsdagin 20. januar, bošaši formašurin frį omanfyri nevnda fyrispurningi frį Helga Abrahamsen, lųgtingsmanni, sum var soljóšandi:

Fyrispurningur 

1. Hvųrji krųv verša sett til fķggjarligu višurskiftini hjį teimum, sum ęttleiša bųrn?

2. Er taš rętt, sum Trivnašarnevndin hevur fingiš upplżst, at stųk eisini kunnu ęttleiša?

3. Um stųk kunnu ęttleiša, hvussu hongur taš so saman viš, at taš er ein treyt fyri tey pųr, iš ęttleiša, at tey skulu hava livaš saman ķ ķ minsta lagiš 2½ įr og vera gift?

4. Um stųk kunnu ęttleiša, er taš so galdandi fyri bęši kvinnur og menn, og verša somu treytir settar bįšum kynunum?

5. Eru dųmi um, at stųk hava ęttleitt ķ Fųroyum?

Višmerkingar

Sambęrt heimasķšuni hjį rķkisumbošsmanninum verša strong krųv sett teimum, sum ęttleiša bųrn. Teirra fķggjarligu višurskifti, heilsustųša, revsivįttan og skattligu višurskifti verša kannaš, og tey fįa eisini vitjan av einum sosialrįšgeva. Tey skulu ikki vera yngri enn 25 įr og mugu ķ mesta lagi vera 40 įr eldri enn barniš, iš veršur ęttleitt. Harumframt skulu tey hava bśš saman ķ ķ minsta lagiš 2½ įr, tį umsóknin veršur latin inn, og tey skulu vera gift, įšrenn umsóknin veršur gingin į mųti. Eisini onnur višurskifti verša kannaš fyri at tryggja, at barniš fęr ein so tryggan uppvųkstur sum gjųrligt.

Men undir višgeršini av lųgtingsmįli nr. 13/2008 (uppskot til lųgtingslóg um broyting ķ lųgtingslóg um ęttleišingarstušul) kom fram, at stųk hava loyvi at ęttleiša. Hetta kann vekja undran, tķ hvussu hongur hetta saman viš truplu fķggjarligu višurskiftunum hjį stųkum uppihaldarum, og hvussu hongur hetta saman viš, at pųr skulu hava livaš saman ķ 2½ įr, įšrenn tey kunnu senda eina umsókn inn um ęttleišing, og vera gift, įšrenn umsóknin veršur gingin į mųti?

Vit hoyra javnan ķ fjųlmišlunum, at fķggjarligu višurskiftini hjį stųkum uppihaldarum ķ Fųroyum eru ikki nųktandi. Eisini verša uppskot javnan lųgd fyri Lųgtingiš, sum hava til endamįls at bųta um korini hjį hesum samfelagsbólki, men hóast fleiri įbųtur eru gjųrdar į ųkinum, so flyta stakir uppihaldarar framvegis av landinum, serliga til Danmarkar, viš teirra bųrnum, tķ livikoršini har eru betri enn tey eru ķ Fųroyum.

Men samtķšis, sum hetta hendir, so hava stųk loyvi at ęttleiša, taš vil siga, at samtķšis, sum vit višurkenna, at stakir uppihaldarar ikki hava nųktandi fķggjarlig višurskifti, so geva vit stųkum loyvi at ęttleiša. Hetta hongur ikki saman.

Taš mį vera ein fyritreyt fyri at ęttleiša, at tann, sum ęttleišir, hevur mųguleika at skapa barninum tryggar umstųšur at vaksa upp ķ.

Sambęrt heimasķšuni hjį Rķkisumbošsmanninum skulu tey, sum sųkja um at ęttleiša, hava ”forsvarlige ųkonomiske forhold”. Hetta kann sjįlvandi tulkast ymiskar vegir, men okkurt er, sum bendir į, at ęttleišingarmyndugleikarnir seta linari krųv til ”forsvarlig ųkonomi”, enn uppfatanin annars er ķ samfelagnum.

Hesin fyrispurningurin veršur settur, fyri millum annaš at fįa ķtųkiliga at vita, hvat liggur ķ oršunum ”forsvarlige ųkonomiske forhold”, serliga viš atliti til višurskiftini hjį stųkum.