Lųgtingsumbošsmašurin


Ll. nr. 60 frį 10.05.2000 um Lųgtingsins umbošsmann

1. Partur
Umbošsmašurin og Lųgtingiš

§ 1. Lųgtingiš velur ein uttantingsmann fyri eitt 5 įra skeiš at hava innlit viš fyrisiting heimastżrisins.
2. stk. Doyr umbošsmašurin ķ embętistķš sķni ella er hann av ųšrum orsųkum ikki fųrur fyri at rųkja starv sķtt, ger formansskapur Lųgtingsins av, hvųr skal rųkja starviš, til Lųgtingiš velur ein nżggjan umbošsmann. Taš sama er galdandi, um umbošsmašurin bišur um at verša loystur śr starvi, ella um Lųgtingiš loysir hann śr starvi smb. stk. 3.
3. stk. Hevur Lųgtingiš ikki longur įlit į umbošsmanninum, kunnu tveir trišingar av lųgtingsmonnunum loysa hendan śr starvi. 

§ 2. Umbošsmašurin, iš ikki kann sita į Lųgtingi ella ķ kommunustżri, skal so vķtt gjųrligt hava lųgfrųšiliga śtbśgving.

§ 3. Viš lųgtingslóg kunnu verša gjųrdar almennar reglur fyri virksemi umbošsmansins. Annars er umbošsmašurin ķ starvi sķnum óheftur av Lųgtinginum.

2. Partur
Heimildir

§ 4. Virksemiš umbošsmansins fevnir um alla fyrisiting heimastżrisins (t.e. lands- og kommunalu).
2. stk. Lógin er eisini galdandi fyri felųg, stovnar, felagsskapir v.m., iš verša roknaš viš til almennu fyrisitingina sambęrt fyrisitingarlógini, lógini um alment innlit ella lógini um almennar skrįir.
3. stk. Ķ meting sķnari av kommunalari umsiting skal umbošsmašurin vķsa atlit til tęr serligu umstųšur, kommunufyrisiting virkar undir.
4.stk. Interkommunalir felagsskapir eru undirlagdir virksemi umbošsmansins.
5. stk. Virksemi umbošsmansins fevnir ikki um rķkismyndugleikar, Lųgtingiš og stovnar undir Lųgtinginum.

§ 5. Umbošsmašurin hevur eftirlit viš, at tęr ķ § 4 nevndu umsitingareindir ikki gera mistųk ella vanrųkja skyldur sķnar, og at almenna umsitingin ikki fremur órętt móti einstaka borgaranum.

3. Partur
Kęrumįl og egin mįl

§ 6. Ein og hvųr kann senda umbošsmanninum klagu um tęr ķ § 4 nevndu umsitingareindir.
2. stk. Tann, iš klagar, skal navngeva seg ķ klaguni. Klagan skal vera umbošsmanninum ķ hendi ķ seinasta lagi eitt įr eftir, at tey višurskifti, iš klagaš veršur um, įttu sęr staš.
3. stk. Klaga um avgeršir, iš mųguligur hęgri umsitingarmyndugleiki kann broyta, kann ikki sendast umbošsmanninum, fyrr enn viškomandi hęgri myndugleiki hevur tikiš avgerš ķ mįlinum. Freistin, iš er nevnd ķ 2. stk., skal ķ slķkum fųrum roknast frį tķ degi, hęgri myndugleikin tekur avgerš sķna.
4. stk. Umbošsmašurin tekur stųšu til, um grundarlag er fyri vķšari kanningum ķ mįli, iš klagaš veršur um.
5. stk.Umbošsmašurin kann sjįlvur taka eitt mįl til višgeršar og fremja neyšugar kanningar ķ hesum sambandi.

4. Partur
Kanningar

§ 7. Ger umbošsmašurin av at taka eina kęru til višgeršar, skal hann beinanvegin kunna viškomandi umsiting um innihaldiš ķ kęruni, um ikki vandi er fyri, at hetta kann darva kanningini. Harumframt skal umsitingin bišjast um ummęli ķ mįlinum, įšrenn umbošsmašurin tekur avgerš um at gera vart viš meting sķna av mįlinum smb. § 10, stk. 2. Umbošsmašurin kann įseta tķšarfreist til ummęli.

§ 8. Tęr ķ § 4 nevndu umsitingar hava skyldu at geva umbošsmanninum tęr upplżsingar og at leggja fram ųll tey skjųl, sum hesin embętis vegna krevur at fįa fyrilagt.
2. stk. Umbošsmašurin kann stevna fólki ķ ręttin at vitna um višurskifti, iš eru avgerandi ķ kanningararbeišinum. Ķ slķkum fųrum eru reglurnar ķ ręttargangslógini galdandi. Ręttarfundirnir eru ikki almennir. Tann, iš klagan višvķkur, hevur saman viš hjįseta rętt at vera hjįstaddur, mešan slķk vitnisfųrsla fer fram.
3. stk. Umbošsmašurin hevur rętt til at vitja stųš, iš kannaš verša, og hann hevur frķa atgongd til at gera kanningar ķ ųllum neyšugum hųlum.

§ 9. Umbošsmašurin hevur tagnarskyldu um tey višurskifti, hann ķ virksemi sķnum fęr kunnleika til. Tagnarskyldan stendur viš, eftir at umbošsmašurin fer śr starvi, og fevnir eisini um starvsfólk į umbošsmansstovninum.

5. Partur
Nišurstųšur

§ 10. Kemur umbošsmašurin til ta nišurstųšu, at įlvarsligt mistak ella vansketni er framt av einum av teimum ķ § 4 nevndu umsitingum, skal umbošsmašurin boša formansskapi Lųgtingsins, lųgmanni og viškomandi landsstżrismanni og /ella kommunustżri frį hesum og koma viš tilmęli til teirra.
2. stk. Umbošsmašurin hevur rętt til alment at finnast at, koma viš tilmęlum, og į annan hįtt gera vart viš meting sķna av mįli, hann hevur kannaš.
Stk. 3. Umbošsmašurin kann męla viškomandi myndugleikum til, at frķur ręttargangur veršur givin, smb. ręttargangslógini §§ 330 –336c, ķ mįlum, sum hava veriš višgjųrd eftir hesi lóg.

§ 11. Umbošsmašurin letur Lųgtinginum įrsfrįgreišing um arbeišiš sķtt. Frįgreišingin veršur almannakunngjųrd įšrenn 1. juli.
2. stk. Bošar umbošsmašurin Lųgtinginum, landstżrismanni ella kommunustżri frį einum mįli, ella tekur hann eitt mįl viš ķ įrsfrįgreišing sķna, skal hann upplżsa um, hvat viškomandi hevur fųrt fram til verju sķna.

§ 12. Rakar umbošsmašurin viš lżti ķ galdandi lógum, fyriskipanum ella umsitingarligum avgeršum, skal umbošsmašurin boša Lųgtingi og viškomandi landsstżrismanni frį hesum. Er talan um višurskifti, iš višvķkja kommunalari ella interkommunalari umsiting, skal umbošsmašurin eisini boša viškomandi kommunustżri frį.

§ 13. Um umbošsmašurin krevur taš, kunnu dómstólarnir vķsa frį sęr privatmįl móti umbošsmanninum vegna avgeršir, sum hann tekur viš grundarlagiš ķ hesi lóg.

6. Partur
Lųnar- og eftirlųnarvišurskifti

§ 14. Lųnarvišurskifti umbošsmansins, herundir eisini spurningin um eftirlųn og bķšipening, verša įsett viš lųgtingslóg.
2. stk. Umbošsmašurin kann ikki, uttan viš loyvi Lųgtingsins, vera ķ starvi hjį almennum ella privatum fyritųkum, virkjum ella stovnum.
3. stk. Mųguligur spurningur um ógegni umbošsmansins ķ įvķsari sųk veršur lagdur fyri formansskap Lųgtingsins, sum, um mett veršur, at talan er um ógegniš, śtnevnir annan at višgera hetta įvķsa mįl.

§ 15. Umbošsmašurin kann krevja at verša loystur śr starvi viš seks mįnaša freist at galda frį seinasta degi ķ einum mįnaši.

7. Partur
Fyrisiting

§ 16. Umbošsmašurin setir og loysir śr starvi starvsfólk sķni.

§ 17. Tęr śtreišslur, iš standast av umbošsmansstovninum, verša jįttašar į Lųgtingsins fķggjarlóg.
2. stk. Umbošsmašurin ger roknskap fyri virksemi stovnsins, hesin skal vera grannskošašur av grannskošara Lųgtingsins.

8. Partur
Ķgildisreglur

§ 18. Henda lóg kemur ķ gildi 1. januar įr 2001.
2. stk. Klagur um višurskifti ķ tķšarskeišinum 1. januar 2000 og til henda lóg kemur ķ gildi, kunnu kortini leggjast fyri umbošsmannin til višgeršar.